Mới đây, một ca bệnh ở Trung Quốc khiến nhiều người phải giật mình. Ông Trần, 2 năm trước từng trải qua ca ghép thận do suy thận giai đoạn cuối. Sau phẫu thuật, mọi chỉ số sức khỏe đều ổn định. Từ đó, ông đặc biệt chú ý đến chế độ ăn, không dám ăn uống bừa bãi như trước.
Thế nhưng trong lần tái khám gần đây, kết quả xét nghiệm cho thấy chỉ số creatinin trong máu - một chỉ số quan trọng phản ánh chức năng thận - lại bất ngờ tăng cao. Điều này đồng nghĩa, quả thận vốn đang ổn định của ông đã “gặp vấn đề”.
Sau khi kiểm tra sâu hơn, bác sĩ phát hiện ống thận của ông Trần bị các tinh thể canxi oxalat bít tắc. Khi được hỏi kỹ về chế độ ăn, ông nhớ lại gần đây nhà ông có trồng rau dền, đúng mùa thu hoạch nên ông ăn liên tục cả tuần. Bác sĩ xác nhận, thủ phạm chính là rau dề - loại rau chứa hàm lượng oxalat cao, khi ăn quá nhiều trong thời gian ngắn dễ tạo sỏi, gây tắc nghẽn ống thận và làm tổn thương chức năng thận.
Không chỉ rau dền, mà nhiều loại rau khác như rau bina (cải bó xôi), rau sam, măng tươi, hẹ, cần tây, rau muống, măng tre, ngó sen, khổ qua… cũng đều có lượng oxalat khá cao. Nếu ăn liên tục, người khỏe cũng có thể gặp nguy cơ sỏi thận, thậm chí suy thận cấp.
Vậy phải làm gì để ăn rau mà không hại thận? Bác sĩ khuyến cáo, có một thao tác vô cùng quan trọng là chần rau qua nước sôi trước khi nấu . Bởi oxalat dễ tan trong nước, việc chần sơ từ 1 đến 5 phút (tùy loại rau) có thể loại bỏ phần lớn độc tố. Ví dụ rau bina chỉ cần 1 phút, nhưng rau sam phải chần khoảng 3 phút mới an toàn.
Ngoài ra, cần lưu ý thêm một số nguyên tắc:
- Không ăn quá nhiều rau chứa oxalat trong thời gian ngắn, nên cân đối thực đơn hàng ngày.
- Uống đủ 1,5-1,7 lít nước mỗi ngày để hỗ trợ đào thải oxalat qua đường tiểu.
- Ăn kèm thực phẩm giàu canxi (sữa, cá, tôm, các loại đậu phụ…) giúp oxalat bị “giữ lại” và thải ra ngoài theo phân thay vì tích tụ trong thận.
- Chọn trái cây chín để ăn, vì nhiều loại quả xanh (như xoài, mận, đào, dứa) cũng có lượng oxalat cao hơn bình thường.
Các chuyên gia nhấn mạnh, rất nhiều món ăn quen thuộc tiềm ẩn nguy cơ gây hại sức khỏe nếu không chế biến đúng cách. Rau dền, rau sam, khổ qua… nhìn thì lành mạnh nhưng lại có thể trở thành “kẻ giấu mặt” gây tổn thương thận. Việc đơn giản như chần rau trước khi xào nấu có thể giúp giảm thiểu nguy cơ, bảo vệ thận và sức khỏe lâu dài.
Nguồn và ảnh: QQ