Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus sởi gây ra, lây lan qua đường hô hấp. Bệnh có thể gây sốt cao, phát ban toàn thân, viêm kết mạc và suy giảm miễn dịch tạm thời. Nếu không được điều trị kịp thời, sởi có thể dẫn đến biến chứng tiêu chảy nặng, suy dinh dưỡng, thậm chí viêm phổi, viêm não nguy hiểm tính mạng.
Sởi gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, nhất là với trẻ nhỏ (Ảnh minh họa)
Vắc xin sởi chứa virus sởi đã giảm độc lực, giúp cơ thể tạo miễn dịch mà không gây bệnh. Khi tiêm, hệ miễn dịch tạo kháng thể bảo vệ, ngăn ngừa hoặc giảm nhẹ mức độ nghiêm trọng của bệnh. Nhưng vắc xin sởi cần tiêm bao nhiêu mũi và có cần tiêm nhắc lại hay không thì còn phụ thuộc vào từng loại vắc xin, thể trạng, độ tuổi và lịch sử tiêm chủng của từng người.
Hiện nay, về cơ bản có 2 loại vắc xin sởi chính được sử dụng rộng rãi:
- Vắc xin sởi đơn (MV – Measles Vaccine): Chỉ chứa kháng nguyên phòng bệnh sởi.
- Vắc xin phối hợp (MMR, MMRV): Ngoài phòng sởi, còn bảo vệ chống lại quai bị (Mumps), rubella (Rubella) và thủy đậu (Varicella) tùy vào loại vắc xin cụ thể.
Có nhiều loại vắc xin sởi khác nhau, phù hợp với nhu cầu và nhóm tuổi khác biệt và cần được tư vấn bởi bác sĩ chuyên môn (Ảnh minh họa)
Mỗi loại vắc xin cụ thể, độ tuổi và thể trạng có thể sẽ có lịch tiêm vắc xin sởi chi tiết khác nhau, tuy nhiên nhìn chung lịch tiêm chủng vắc xin này như sau:
- Đối với trẻ em:
+ Mũi 1: Khi trẻ được 9 – 12 tháng tuổi (có thể sớm hơn trong vùng dịch và chỉ tiêm khi có chỉ định của bác sĩ).
+ Mũi 2: Khi trẻ được 15 – 18 tháng tuổi.
+ Lưu ý: Nếu sử dụng vắc xin MMR, có thể tiêm mũi đầu lúc 12 tháng tuổi và mũi 2 lúc 4 – 6 tuổi.
+ Không cần tiêm nhắc nếu thực hiện đúng và đủ 2 mũi trên. Trong một số trường hợp hiếm, có thể cần tiêm bổ sung nhưng phải được bác sĩ chỉ định.
- Đối với người lớn:
+ Nếu chưa từng tiêm hoặc chưa có miễn dịch, nên tiêm 1 – 2 liều vắc xin sởi, tùy loại đơn hoặc phối hợp theo nhu cầu cùng chỉ định bác sĩ (nếu có). Hai mũi vắc xin sởi này cần cách nhau ít nhất 1 tháng.
+ Không cần tiêm nhắc lại nếu đã tiêm đủ 2 mũi và có miễn dịch bền vững.
- Phụ nữ chuẩn bị mang thai: Cần hoàn thành tiêm vắc xin ít nhất 1 tháng trước khi mang thai. Tuyệt đối không tiêm vắc xin sởi trong thai kỳ và nên tham khảo ý kiến bác sĩ trong mọi trường hợp.
Vắc xin sởi không được khuyến cáo trong thai kỳ, trẻ em dưới 6 tháng tuổi, người suy giảm miễn dịch nặng, phản ứng với thành phần vắc xin. (Ảnh minh họa)
Tại Việt Nam, loại vắc xin sởi đơn được lưu hành và phổ biến là MVVac được sản xuất trong nước. Vắc xin phối hợp 2 trong 1 phòng sởi – rubella được lưu hành và phổ biến là MRVAC (Việt Nam). Một số loại vắc xin phối hợp 3 trong 1 phòng sởi – quai bị – rubella được lưu hành và phổ biến ở Việt Nam như: Priorix (Bỉ), MMR II (Mỹ), MMR (Ấn Độ). Hiện trên thế giới đã có vắc xin phối hợp 4 trong 1 phòng sởi - quai bị - rubella - thủy đậu nhưng chưa được phép lưu hành tại Việt Nam.
Nguồn và ảnh: VNVC, GAVI, CDC US