Tin nổi không: Những đứa trẻ vừa tập đọc đã biết cách để tiền sinh lời, dạy ngược cha mẹ cách tiêu tiền

Nếu như cha mẹ từng phải học cách tiêu tiền, thì Gen Alpha - những đứa trẻ sinh từ năm 2010 trở đi lại bước vào đời với kỹ năng này như một bản năng. Chúng không cần mang ví, hiếm khi cầm tiền mặt, và có thể thực hiện một giao dịch online nhanh hơn việc buộc dây giày .

Không dừng ở việc tiêu xài, Gen Alpha đang học cách tiết kiệm, đầu tư, và thậm chí "giảng lại" cho cha mẹ về các công cụ tài chính số. Trong một thế giới mà mua chỉ cần một cú chạm , chúng không chỉ định nghĩa lại khái niệm tiêu dùng, mà còn đang định hình tương lai của hệ thống tài chính toàn cầu.

1. Chạm là mua

Theo báo cáo của Mastercard (2025), 94% Gen Alpha tại châu Á - Thái Bình Dương đã tiếp cận ít nhất một tài khoản tài chính. Con số này gây ấn tượng mạnh nếu nhớ rằng, nhiều bạn nhỏ trong thế hệ này mới 8-10 tuổi. Trong đó:

- 58% có ví điện tử - cho phép thanh toán mọi lúc mọi nơi.

- 49% mở tài khoản đầu tư - thường là dạng giả lập hoặc có sự giám sát của phụ huynh.

- 48% đã từng dùng thẻ tín dụng - dưới dạng thẻ phụ hoặc thẻ trả trước.

Điều này phản ánh sự dịch chuyển hoàn toàn khỏi tiền mặt. Đối với Gen Alpha, thanh toán số không phải "tương lai" mà là "hiện tại" và mọi phương thức khác đều bị coi là chậm, bất tiện.

2. Khi con dạy cha mẹ tiêu tiền

Khoảng 47% phụ huynh thừa nhận con mình đã giới thiệu hoặc hướng dẫn họ sử dụng một công cụ tài chính số mà trước đó chưa từng biết.

Ví dụ:

Một bé 9 tuổi ở Singapore cài đặt và hướng dẫn mẹ liên kết ví điện tử với ngân hàng để đặt đồ ăn online.

Không ít phụ huynh biết tính năng "quét QR miễn phí liên ngân hàng" nhờ con chỉ lại sau khi học ở trường hoặc từ video trên YouTube.

Đây là một sự "nghịch đảo" trong truyền thống giáo dục tài chính. Trước kia, cha mẹ là nguồn kiến thức duy nhất thì nay, Gen Alpha chủ động học qua mạng xã hội, trò chơi, ứng dụng… rồi mang kiến thức về "truyền" lại cho gia đình. Điều này khiến phụ huynh vừa tự hào vừa áp lực, buộc phải nâng cấp kỹ năng để không tụt hậu.

3. Quyền lực chi tiêu của những người chưa trưởng thành

Theo DKC/Axios, Gen Alpha ảnh hưởng đến 42% tổng chi tiêu của gia đình tại Mỹ, tương đương 101 tỷ USD/năm. Con số này chưa tính khoản chúng trực tiếp chi tiêu từ tiền tiêu vặt, quà tặng hay tiền kiếm được.

Cách Gen Alpha tác động:

- Ảnh hưởng quyết định mua sắm gia đình: từ chọn quán ăn, thương hiệu thời trang, cho tới dịch vụ giải trí.

- Tác động đến công nghệ trong nhà: chọn mua máy chơi game, loa thông minh, hay TV có tính năng kết nối mới.

Quyền lực này đến từ việc Gen Alpha là thế hệ thông tin tức thời, chúng có thể so sánh giá, đánh giá chất lượng qua vài cú tìm kiếm, và thuyết phục phụ huynh bằng dẫn chứng cụ thể. Các thương hiệu hiểu rõ điều này và thiết kế chiến dịch quảng cáo hướng đến cả trẻ em lẫn cha mẹ.

4. Tiết kiệm và đầu tư "nháp" từ tuổi tiểu học

Khảo sát từ Acorns cho thấy 41% Gen Alpha tiết kiệm cho mục tiêu dài hạn như mua xe, học đại học, thậm chí… nghỉ hưu.

Nhiều ứng dụng tài chính đã gamification hóa việc tiết kiệm: mỗi khi đạt mốc, trẻ sẽ nhận phần thưởng ảo hoặc huy hiệu. Điều này giúp hình thành thói quen tích lũy sớm, đồng thời mở ra cánh cửa cho các khái niệm phức tạp hơn như lãi suất kép hay rủi ro đầu tư.

Tư duy này phản ánh sự thay đổi nhận thức tài chính toàn cầu: Gen Alpha không chờ đến tuổi trưởng thành mới lo "để dành", mà bắt đầu ngay khi nhận đồng tiền đầu tiên. Động lực đến từ việc quan sát bố mẹ căng thẳng về tài chính và mong muốn "không lặp lại".

5. Tiện lợi là vua

Với Gen Alpha, mua nhanh - nhận ngay là chuẩn mực. Một app tải lâu vài giây, một website bắt nhập quá nhiều thông tin… đều khiến chúng bỏ qua.

Không chỉ vậy, bảo mật cũng là yếu tố chúng chú trọng: nhiều bạn biết cách kiểm tra đường link an toàn, nhận diện website giả mạo hay từ chối giao dịch khi thấy dấu hiệu lạ.

Điều này tạo áp lực cho doanh nghiệp: không chỉ cần giá cạnh tranh, mà phải đảm bảo trải nghiệm liền mạch, nhanh, và an toàn tuyệt đối. Nếu không, Gen Alpha sẵn sàng chuyển sang dịch vụ khác.

6. Áp lực và cơ hội cho ngành tài chính

Ngày nay cha mẹ phải chạy theo để cập nhật công nghệ; doanh nghiệp phải đổi mới liên tục để giữ chân nhóm khách hàng nhỏ tuổi nhưng ảnh hưởng lớn.

Tuy nhiên, điều này tạo ra cơ hội cho các doanh nghiệp là phát triển sản phẩm "song ngữ" cho cả trẻ em và phụ huynh, ví dụ: ví điện tử có tính năng giám sát, tài khoản đầu tư nhỏ an toàn, hay trò chơi tài chính giáo dục.

Gen Alpha không chỉ là thị trường tiêu dùng tương lai, mà là người định hình tiêu chuẩn ngay bây giờ. Các ngân hàng và fintech nào bắt kịp thói quen của chúng sẽ xây được lòng trung thành thương hiệu lâu dài.

Theo Mastercard, Parents.com