Tamiflu được nhiều gia đình "săn lùng" trong đêm: Loại thuốc này có phải là "thần dược" trị cúm như lời đồn?

Tamiflu là thuốc gì?

Tamiflu hay Oseltamivir không giống với hầu hết các loại kháng sinh khác, đây là thuốc kháng virus và có khả năng ngăn chặn sự phát triển của virus cúm. Virus cúm sau khi xâm nhập vào cơ thể, đi vào tế bào và nhân đôi, sau đó men neurominidase sẽ giúp virus cúm tách ra, rời khỏi tế bào chủ và đi tìm tế bào mới. Tamiflu sẽ ức chế loại men này của virus, không cho nó phát tán sang tế bào mới, làm giảm khả năng bám dính của virus ở đường hô hấp và kết thúc vòng đời của virus.

Tamiflu có phải "thần dược" trị cúm như lời đồn?

Câu trả lời là KHÔNG.

- Chỉ có hiệu quả nếu sử dụng trong 48 giờ đầu

Theo FDA, Tamiflu thường được dùng để điều trị cúm mùa (gồm cúm A và cúm B) cũng như phòng ngừa bệnh do virus cúm gây ra dưới dạng viên nang hoặc hỗn dịch uống. Tuy nhiên Tamiflu không phải là "thần dược" điều trị cúm, thuốc chỉ có hiệu quả nếu bệnh nhân được chẩn đoán sớm và uống thuốc trong 48 giờ đầu - tính từ khi triệu chứng đầu tiên xuất hiện, trước khi virus kịp sinh sôi sẽ giúp rút ngắn thời gian bị cúm khoảng 2 ngày. Sau thời gian này, uống thuốc liều bao nhiêu cũng vô hiệu.

Với người bị cúm A, cúm B trên 48 giờ, các biện pháp điều trị triệu chứng là chủ yếu, bao gồm hạ sốt, giảm ho, giảm tắc nghẹt mũi, giảm đau nhức cơ thể và chăm sóc nghỉ ngơi tại nhà, phòng ngừa biến chứng hay triệu chứng bất thường (chẳng hạn như khó thở, ho ra máu, đau tức ngực,...) để nhập viện khám sớm.

- Không phải ai bị cúm cũng uống Tamiflu

Tamiflu là thuốc kê đơn và chỉ được sử dụng theo đơn bác sĩ. Có nghĩa là, không phải ai bị cúm đều nên dùng Tamiflu. Tamiflu thường được chỉ định cho bệnh nhân cúm A và cúm B nên thuốc không có hiệu quả trong điều trị chứng cảm cúm thông thường. Với bệnh cúm thông thường, hầu hết là bệnh nhẹ và có thể tự khỏi.

Với người bị triệu chứng cúm nặng, biến chứng thì cần nhập viện điều trị. Bác sĩ có thể chỉ định Tamiflu hoặc nhiều loại thuốc khác nhau kết hợp điều trị cúm. Việc lựa chọn thuốc, liều dùng thuốc để điều trị bệnh tùy thuộc vào loại virus gây bệnh cúm là gì cũng như tình trạng sức khỏe cụ thể của người bệnh.

Theo đó, Tamiflu thường cần thiết với người có nguy cơ cao nhiễm và dễ gặp biến chứng nặng nếu nhiễm virus cúm A, B; người có vấn đề suy giảm miễn dịch chẳng hạn như người bị đái tháo đường, người bệnh phổi hay bệnh hô hấp mãn tính; người bị bệnh gan, bệnh máu, bệnh thần kinh, bệnh thận, bệnh tim mạch mãn tính.

Ngoài ra, thuốc kháng virus Tamiflu cần thận trọng khi sử dụng cho các đối tượng gồm: Phụ nữ mang thai, mẹ đang cho con bú, trẻ nhỏ dưới 1 tuổi, người đang sử dụng thuốc điều trị bệnh khác, bệnh nhân bị suy gan, suy thận và người cao tuổi, người có bệnh nền.

Bên cạnh đó, theo hướng dẫn thì Tamiflu có thể sử dụng trong một số trường hợp để phòng ngừa cúm, nhưng so với việc tiêm vaccine ngừa cúm thì vaccine đem đến hiệu quả ngừa bệnh cao hơn.

- Tamiflu không phải thuốc đặc hiệu của cúm A hay cúm B

Nói cách khác, Tamiflu không phải thuốc tiêu diệt virus cúm A, cúm B mà chỉ là thuốc hỗ trợ, ức chế sự nhân lên của virus cúm, từ đó giảm nhẹ các triệu chứng sớm của bệnh cúm cũng như rút ngắn thời gian phục hồi hơn.

- Lạm dụng Tamiflu có thể gây ra nhiều hệ lụy cho sức khỏe

Kháng thuốc là hệ lụy nguy hiểm và nghiêm trọng có thể xảy ra nếu lạm dụng thuốc, ảnh hưởng tới hiệu quả điều trị. Ngoài ra, uống Tamiflu có thể gây ra các tác dụng phụ như: Đau đầu, buồn nôn, nôn mửa trong khoảng 2 ngày đầu dùng thuốc.

Tuy nhiên, người uống Tamiflu cũng có thể gặp các phản ứng nghiêm trọng hơn gồm: Các vấn đề hô hấp như thở khò khè, khó thở; sưng nề mặt, môi, miệng, lưỡi hoặc cổ họng; mẩn ngứa, phát ban trên da tựa như nổi mề đay; tim đập nhanh; sưng hạch bạch huyết. Nếu gặp phải các tác dụng phụ này cần nhanh chóng nói chuyện với bác sĩ để được hướng dẫn.

Ngoài ra, theo WebMD, Oseltamivir có thể gây ra các phản ứng da nghiêm trọng được gọi là hồng ban đa dạng (erythema multiforme), Hội chứng Stevens-Johnson (SJS), Hội chứng ly thượng bị hoại tử nhiễm độc (Toxic Epidermal Necrolysis (TEN)) có thể dẫn tới tử vong nếu không được phát hiện sớm. Do vậy cần đặc biệt thận trọng khi sử dụng thuốc và chỉ dùng thuốc theo đơn bác sĩ.

Nguồn: WebMD, FDA