“Năm thanh lọc” của người nổi tiếng

List dài KOL vướng vi phạm, bị xử lý, khởi tố: Toàn những cái tên đình đám!

Trong nhiều năm qua, KOL Việt Nam phát triển với tốc độ quá nhanh, đến mức không ít người nổi tiếng chưa kịp trưởng thành song hành cùng hào quang của mình. Chính sự vội vã ấy khiến họ dễ rơi vào chiếc bẫy do bản thân tạo ra: Ngộ nhận rằng sự quan tâm của công chúng là "kim bài" miễn trừ trách nhiệm, rằng chỉ cần vài lời xin lỗi là có thể xoa dịu dư luận.

Thế nhưng, bước sang năm 2025, mọi thứ đã khác. Khán giả không còn dễ dãi bỏ qua những sai sót. Từ ồn ào đời tư, quảng cáo sai sự thật cho đến các vụ việc liên quan đến pháp luật, hàng loạt gương mặt đình đám trên mạng xã hội phải đối diện làn sóng phản ứng gay gắt. Điểm đáng chú ý, tất cả đều theo một "công thức" quen thuộc: Ồn ào nổ ra, người tiêu dùng và netizen đồng loạt đặt dấu hỏi, rất nhanh sau đó, cơ quan chức năng lập tức vào cuộc.

Nhiều người tin rằng chúng ra đang sống trong "năm thanh lọc người nổi tiếng" cũng vì lý do đó!

Đừng nhờn vì không có ai là ngoại lệ

Đến đây, nhiều người có lẽ đã phải thở oxy vì quá nhiều nội dung, nhưng vẫn chưa hết, còn nhiều cái tên người nổi tiếng khác vướng vòng lao lý trong năm nay, liên quan đến sử dụng, buôn bán, tàng trữ chất cấm mà khi cơ quan chức năng công bố thì cả cộng đồng mới bật ngửa vì… "sốc quá".

Sau mỗi vụ việc, công chúng ngày càng tỉnh táo hơn. Họ không còn thần tượng bất chấp mà đã bắt đầu bật ra những câu hỏi mang tính chốt hạ: "Có đáng tin không?", "Nổi tiếng sao không làm gương?", "Đừng chỉ xin lỗi, cách anh/chị khắc phục hậu quả như thế nào?"...

Mạng xã hội giờ đây vừa là kênh tiếp nhận thông tin, vừa là tấm gương soi chiếu không khoan nhượng. Chỉ một hành vi sai trái của người nổi tiếng cũng có thể bị phát hiện và lan truyền với tốc độ chóng mặt. Nếu KOL hay nghệ sĩ nhìn mạng xã hội như công cụ kiếm tiền từ khách hàng, người hâm mộ hay bất kỳ ai tiếp cận nội dung của mình, thì với cộng đồng mạng, đó lại là công cụ giám sát đầy quyền lực.

Trong không gian này, gần như chẳng có điều gì có thể giấu mãi, bởi bất kỳ ai cũng có thể trở thành một "Conan Internet" sẵn sàng truy vết, bóc tách và phơi bày sự thật.

Trước đây, những ồn ào liên quan đến người nổi tiếng có thể kéo dài hoặc chỉ cần im lặng để mọi việc chìm xuồng là xong. Còn hiện tại, quy trình gần như đảo ngược, thông tin vừa bùng nổ, cơ quan chức năng đã lập tức vào cuộc.

Điều này gửi đi một thông điệp mạnh mẽ rằng nổi tiếng không đồng nghĩa với "ngoại lệ", đừng nhờn với dân mạng bởi họ bây giờ rất thông thái!

Dưới góc độ truyền thông, chuyên gia truyền thông Lê Minh Tâm - Founder TGM Media nhìn nhận về các KOL/KOC thị phi: "Nhìn chung bây giờ khủng hoảng truyền thông không hiếm và mọi người có nhiều kinh nghiệm giải quyết. Nhưng công chúng cũng thông minh hơn, nhớ lâu hơn nên mọi chiêu trò hay cách thức làm nguội vụ việc không giống như trước đây nữa. Trong quá khứ, đôi khi KOL chỉ cần im lặng một thời gian rồi trở lại hoạt động bình thường còn bây giờ mọi thứ có phần khắt khe hơn nên quan trọng nhất vẫn là phải làm đúng từ đầu".

Về vấn đề người nổi tiếng, idol lệch chuẩn, chia sẻ trên báo Đại biểu Nhân dân, chuyên gia Phạm Gia Khiêm nhắc nhở rằng:

"Đây không chỉ là một 'tai nạn truyền thông' cá nhân, mà còn là phép thử cho cách xã hội nhìn nhận và đánh giá những người nổi tiếng trong kỷ nguyên số. Khi một KOL sở hữu sức ảnh hưởng khổng lồ, thì ranh giới giữa đời tư và trách nhiệm công chúng gần như không còn. Bởi lẽ, mỗi hành vi dù nhỏ nhất cũng có thể trở thành hình mẫu cho hàng triệu người trẻ noi theo.

Nếu các KOL vẫn tiếp tục xem nhẹ trách nhiệm, đặt 'cái tôi' lên trên chuẩn mực, thì những cú trượt ngã như Độ Mixi sẽ không dừng lại ở mức chỉ trích. Nó sẽ kéo theo hệ quả nghiêm trọng hơn: mất niềm tin, mất đối tác, và xa hơn là đánh mất vị thế của chính họ trong lòng công chúng. Và một khi niềm tin đã đổ vỡ, không có "chất riêng" nào đủ sức để hàn gắn".

Những người dùng mạng thông thái sẽ không thể chấp nhận dung túng cho những kiểu văn hoá lệch chuẩn, ngày càng muốn "thanh lọc" những nội dung không mang lại giá trị tích cực, để lại tiền lệ xấu trong cộng đồng, hướng đến việc tạo ra một không gian phát triển chung.

Trách nhiệm không chỉ thuộc về KOL mà khán giả cũng nắm trong tay "quyền lực giám sát" rất lớn: Có thể buộc người nổi tiếng phải điều chỉnh hành vi.

Quy trình "sắp xếp" lại hoạt động của người nổi tiếng

Về phía cơ quan chức năng, các cơ quan quản lý cũng có những động thái và quan điểm rất rõ ràng đối với hoạt động của KOL cũng như vai trò quản lý của cơ quan chức năng.

Tại hội nghị "KOL với kỷ nguyên vươn mình của dân tộc" (KOL summit 2025) được tổ chức vào sáng 18/8, Thiếu tướng Lê Xuân Minh, Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm công nghệ cao (Cục A05, Bộ Công an) nhận định KOL không chỉ là gương mặt dẫn dắt xu hướng, quảng bá bản sắc Việt ra thế giới, mà còn là những "đại sứ số", đồng hành cùng đất nước xây dựng kinh tế số, văn hóa số, xã hội số bền vững.

Vì vậy, họ cần ý thức rõ trách nhiệm trong từng phát ngôn và hành động. Trong khi đó Nhà nước, các cơ quan quản lý và nền tảng công nghệ cũng cần tạo môi trường lành mạnh để KOL phát huy giá trị tích cực, lan tỏa tinh thần yêu nước và đóng góp cho sự phát triển quốc gia.

"Với ảnh hưởng lớn và trách nhiệm cao, các KOL luôn cần ý thức sâu sắc tác động của mình trong từng phát ngôn, hình ảnh và hành động. Trong khi đó các cơ quan quản lý, các nền tảng công nghệ cũng cần chung tay định hướng, đồng hành, hỗ trợ cùng kiến tạo môi trường lành mạnh để KOL nêu cao lòng yêu nước, phát huy sức ảnh hưởng tích cực, thúc đẩy kinh tế, văn hóa, xã hội và truyền thông quốc gia ngày càng phát triển" - trích phát biểu của Thiếu tướng Lê Xuân Minh.

Theo bà Thanh Huyền - Phó cục trưởng Cục PTTH&TTĐT dẫn kinh nghiệm từ cơ chế quản lý KOL/KOC từ các quốc gia khác như Hàn Quốc và Trung Quốc để đặt ra vấn đề quản lý người nổi tiếng tại Việt Nam.

"Nhìn vào 2 kinh nghiệm quản lý của Hàn Quốc và Trung Quốc, Việt Nam có nên áp dụng các biện pháp này hay không? Ở Việt Nam chưa áp dụng các quy định cụ thể để quản lý chặt các KOL. Vừa rồi luật Bảo vệ người tiêu dùng 2023 và luật Quảng cáo sửa đổi 2025 đã bổ sung quy định về trách nhiệm các KOL khi tham gia quảng cáo hoặc giới thiệu sản phẩm cần cung cấp nội dung nguyên bản, có sự kiểm tra đối chiếu nội dung với các công dụng, tính năng sản phẩm.

Với hoạt động cung cấp thông tin nói chung, Nghị định 147 đã có quy định cụ thể như thế nào là vi phạm pháp luật, như thế nào là sai sự thật. Đấy chính là hành lang pháp lý để người sử dụng internet nói chung và KOL nói riêng biết cái gì nên - không nên" - theo Đại diện Cục PTTH&TTĐT.

Trong khi đó ông Nguyễn Hữu Tuấn - Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ Số (Bộ Công Thương) chia sẻ tại sự kiện TikTok Shop Vietnam Summit 2025 hồi tháng 7/2025 cho biết các cơ quan chức năng đã và đang hoàn thiện Luật Thương mại điện tử. Luật với nhiều điểm mới nhằm siết chặt quản lý hoạt động mua bán trực tuyến, chính thức có hiệu lực trong thời gian tới.

"Dự luật này cũng quy định các bạn KOC/KOL phải học các khóa về pháp luật chuyên ngành và pháp luật Thương mại điện tử, sau đó được cấp các chứng nhận rồi mới được livestream bán hàng. Tức thay vì tự do livestream và kiếm tiền như bây giờ, các KOC/KOL phải đi vào khuôn khổ để môi trường tốt hơn" - ông Tuấn nói, theo chuyên trang Doanh nghiệp & Kinh doanh.

Thái độ kiên quyết của cơ quan chức năng tạo tác động khá rõ ràng. Với công chúng, nó củng cố niềm tin rằng pháp luật công bằng, không có vùng cấm. Với người nổi tiếng, nó đặt ra một cảnh báo rằng danh tiếng có thể mất trong một ngày, nếu không đi kèm sự chuẩn mực.

Thay vì chỉ được nhìn nhận như biểu tượng phong cách hay "cỗ máy" kiếm tiền quảng cáo, người nổi tiếng bắt buộc phải thượng tôn pháp luật, không thể viện lý do vô tình hay sơ suất; giữ chuẩn mực văn hóa vì khán giả coi họ là hình mẫu nên hành vi cá nhân cũng là thông điệp xã hội; tôn trọng người hâm mộ: không còn chỗ cho thái độ khinh suất hay coi thường dư luận.

Và cuối cùng, khi những người vi phạm dần bị loại khỏi vòng xoáy spotlight, đây là cơ hội để những gương mặt thật sự có năng lực, trách nhiệm, đạo đức phát triển. Nói cách khác, 2025 mở ra kỷ nguyên mà người nổi tiếng chỉ có thể tồn tại lâu dài nếu họ vừa là nghệ sĩ/KOL, vừa là công dân gương mẫu. Hào quang chỉ còn là phần nổi, nền tảng bên dưới phải là văn minh - pháp luật - trách nhiệm.