“Trước đây cứ giữa tháng là tôi hoang mang vì ví trống không. Nhưng từ ngày chia tiền theo 5 phong bì, tôi sống thoải mái hơn hẳn – và bất ngờ là tháng nào cũng để ra được gần 2 triệu”.
Chị Thanh Hà, 37 tuổi, là mẹ một con, đang sống tại một căn hộ 50m² ở Hoàng Mai, Hà Nội. Gia đình nhỏ của chị có 3 người: vợ chồng chị và con trai đang học tiểu học. Thu nhập của hai vợ chồng gộp lại khoảng 18 triệu đồng/tháng, từng được coi là “đủ sống”, nhưng trước đây, tháng nào cũng rơi vào cảnh hụt tiền.
Chị Hà kể, trước khi áp dụng phương pháp 5 phong bì, tiền lương vừa về là chị chi một loạt:
- Trả tiền nhà, học phí con, điện nước
- Mua thực phẩm cho cả tuần
- Mua sắm linh tinh theo cảm hứng (đồ bếp, mỹ phẩm, quần áo cho con…)
- Thỉnh thoảng cuối tuần đi siêu thị hoặc ăn ngoài
Kết quả là tháng nào cũng “đứt hơi” vào tuần thứ 3. Có tháng còn phải ứng lương sớm hoặc rút tiền tiết kiệm. Điều đáng nói: không rõ tiền đi đâu.
“Chúng tôi không tiêu hoang, không vay nợ. Nhưng cứ thế, tiền đi lúc nào chẳng ai nhớ rõ. Mọi thứ rối như tơ vò”.
Trong một buổi tối ngồi lướt mạng, chị Hà tình cờ xem được video của một mẹ đơn thân hướng dẫn cách chia tiền theo 5 phong bì. Chị ghi lại nguyên tắc rồi thử áp dụng.
Nguyên lý rất đơn giản: Sau khi nhận lương, chia toàn bộ tiền mặt (hoặc qua tài khoản) thành 5 hạng mục chính – mỗi hạng mục là một “phong bì” riêng. Tên gọi là phong bì nhưng có thể dùng app ví điện tử, hoặc phong bì giấy thật.
Phong bì | Tỷ lệ | Số tiền (VNĐ) | Ghi chú |
---|---|---|---|
1. Chi phí cố định (nhà, học) | 40% | 7.200.000 | Tiền thuê nhà, học phí, điện nước, mạng |
2. Ăn uống – sinh hoạt hằng ngày | 30% | 5.400.000 | Mua thực phẩm, ăn uống tại nhà |
3. Dự phòng & khẩn cấp | 10% | 1.800.000 | Tiền thuốc, sửa đồ, khoản bất ngờ |
4. Tiết kiệm / đầu tư nhỏ | 10% | 1.800.000 | Gửi tiết kiệm hoặc mua vàng định kỳ |
5. Chi cá nhân – gia đình | 10% | 1.800.000 | Quà tặng, sinh nhật, café bạn bè, mua sắm nhỏ |
“Tôi dùng 5 phong bì thật, ghi rõ tên và số tiền. Mỗi lần chi tiêu, lấy đúng phong bì đó. Hết là dừng. Nhìn thấy tiền vơi đi khiến mình kiểm soát tốt hơn hẳn”.
Trái với lo sợ ban đầu rằng việc chia tiền sẽ khiến cuộc sống “kém tự do”, chị Hà lại thấy mình chủ động và đỡ lo hơn rất nhiều.
- Không còn lo giữa tháng không còn tiền ăn, vì phong bì ăn uống đã được định sẵn
- Không phải lo khi con sốt bất ngờ, vì phong bì dự phòng luôn có sẵn vài trăm nghìn
- Không còn tiêu tiền kiểu cảm tính, vì mỗi món mua đều phải “vượt qua” một câu hỏi: dùng phong bì nào?
Tháng đầu tiên áp dụng, chị tiết kiệm được 1,5 triệu. Sang tháng thứ ba, con số là gần 2 triệu. Quan trọng hơn, chị thấy nhẹ đầu – nhẹ ví nhưng không thiếu thốn.
1. Đổi một phần thu nhập sang tiền mặt hoặc tách ví điện tử riêng
Ví dụ, dùng MoMo chỉ cho phong bì ăn uống, còn tài khoản ngân hàng để chi phí cố định.
2. Ghi lại chi tiêu hằng ngày trong 1 dòng đơn giản
Không cần quá chi tiết, chỉ cần ghi: “15/6 – Siêu thị – 280k – Phong bì ăn uống”
3. Không lấy tiền từ phong bì này cho phong bì khác
Trừ trường hợp khẩn cấp. Nguyên tắc kỷ luật này giúp tiền không “chảy lung tung”.
4. Luôn dành sẵn phong bì dự phòng – dù tháng đó chưa dùng
“Tháng nào không dùng đến là mừng. Nhưng dùng đến rồi mới xoay thì rất mệt”.
Sau hơn 6 tháng áp dụng, chị Hà và chồng đều nhận ra hiệu quả rõ rệt:
- Không còn rút tiền tiết kiệm lặt vặt
- Có thể chi trả học phí kỳ dài mà không hoảng loạn
- Có khoản tiết kiệm nhỏ đều đặn mỗi tháng
- Không còn tranh cãi chuyện tiền bạc trong nhà
“Tôi từng nghĩ phải kiếm nhiều hơn thì mới sống thoải mái. Nhưng thật ra, biết quản tiền mới là cách sống thoải mái lâu dài”.
Bạn không cần chờ đến khi có nhiều tiền mới quản lý – hãy bắt đầu từ tháng này. Chia ra 5 phong bì đơn giản: ăn – ở – dự phòng – tiết kiệm – cá nhân. Biến việc tiêu tiền thành một quy trình có kiểm soát, thay vì theo cảm xúc.
“Tôi là một người mẹ bình thường – không giỏi tài chính, không khắt khe tiết kiệm. Nhưng từ khi chia tiền ra từng phong bì, tôi biết chắc: tiền mình đang đi đâu – và có trở lại với mình không. Đó là cảm giác rất đáng giá”, chị cho biết.