Mẹ bỉm 30 tuổi kể lại những dấu hiệu đầu tiên của cục máu đông đe dọa tính mạng trong thai kỳ: "Tôi bắt đầu run rẩy"

Elizabeth Simms mới 27 tuổi và đang mang thai tuần thứ 31 thì bất ngờ nhận thấy những dấu hiệu đầu tiên của một tình trạng y tế khẩn cấp đe dọa đến tính mạng.

Vào một buổi sáng tháng 5 năm 2022, khi thức dậy để thay đồ cho con gái, cô cảm thấy như có một "vòng tay gấu đang siết chặt lấy mình," Simms - hiện 30 tuổi, bà mẹ nội trợ có 4 con tại Greenville, Kentucky - chia sẻ với TODAY.com.

"Lồng ngực tôi thắt chặt lại và tim đập thình thịch," cô nhớ lại. "Tôi bắt đầu run rẩy".

Đã là mẹ của ba đứa con, Simms biết rằng đây không phải là triệu chứng mang thai bình thường. Nhưng cô mô tả lúc đó trong lòng mình có "hai luồng ý kiến" tranh cãi dữ dội. Một mặt, "tôi nghĩ mình sắp chết," cô nói. Nhưng mặt khác, Simms lại cảm thấy có lẽ mình chỉ đang bị một cơn hoảng loạn (panic attack) và cố gắng tự trấn an bản thân.

"Tôi đã không định gọi bác sĩ vì tôi rất bướng bỉnh", cô cười nói. "Tôi chẳng bao giờ đi khám cả. Tôi chỉ nghĩ mình cần đi chợp mắt một lát".

Nhưng cô đã nhắn tin cho chồng bảo anh về nhà. "Và khi anh ấy bước vào thấy tôi, anh ấy nói ngay: 'Không, lấy túi bỉm ngay đi, em phải đi cấp cứu'," cô nhớ lại.

Một quyết định cứu sống cả mạng người

Tại bệnh viện địa phương, các bác sĩ cấp cứu nhận ra ngay lập tức rằng Simms có thể đang bị thuyên tắc phổi (pulmonary embolism), một tình trạng mà cục máu đông bị kẹt trong các động mạch ở phổi.

Cô được chuyển gấp đến một bệnh viện tuyến khu vực lớn hơn. Tại đó, tình hình trở nên "điên rồ" và "hỗn loạn", Simms bắt đầu nhận ra mức độ nghiêm trọng trong tình trạng của mình.

Bác sĩ Alexander Lin, chuyên khoa phụ sản tại Bệnh viện Northwestern Medicine Palos, giải thích với TODAY.com rằng khi bị thuyên tắc phổi, cục máu đông có thể ngăn oxy truyền đến các bộ phận của phổi nằm ở phía sau cục máu đông.

Thông thường, thuyên tắc phổi bắt nguồn từ một cục máu đông trong tĩnh mạch ở chân. "Cục máu đông có thể bong ra, sau đó bắn thẳng lên phổi và gây thuyên tắc phổi", bác sĩ Lin - người không trực tiếp điều trị cho Simms - giải thích.

Các xét nghiệm hình ảnh cho thấy, ngoài các cục máu đông lớn ở nhiều phần trong phổi, Simms còn bị tình trạng gọi là thuyên tắc phổi hình yên ngựa (saddle pulmonary embolism). Điều này xảy ra khi cục máu đông nằm ngay vị trí động mạch chính phân chia thành các nhánh trái và phải dẫn vào phổi.

Thuyên tắc phổi luôn là một tình trạng khẩn cấp vì nó có thể dẫn đến đau tim hoặc đột quỵ, và có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Vị trí và kích thước cục máu đông của Simms khiến nó trở thành mối đe dọa lớn hơn bao giờ hết.

Các bác sĩ đã quyết định sử dụng kỹ thuật "hút huyết khối bằng chân không có máy tính hỗ trợ" để loại bỏ cục máu đông.

Chỉ vài phút sau khi hoàn thành thủ thuật, cô cảm thấy như một tảng đá đè nặng lên ngực đã được nhấc bỏ và nhận ra bấy lâu nay mình đã không thể hít thở sâu. "Suốt thời gian đó, tôi cứ nghĩ mình chỉ vì bụng to, đang mang thai nên mới bị hụt hơi", Simms nói.

Sau ba ngày nằm viện, Simms đã được về nhà.

Vài tuần sau, Simms hạ sinh một bé trai khỏe mạnh

Bác sĩ Lin giải thích rằng việc quản lý quá trình sinh nở ở bệnh nhân bị thuyên tắc phổi có thể rất khó khăn do họ cần sử dụng thuốc làm loãng máu. Thông thường, việc này đòi hỏi sự tính toán thời gian kỹ lưỡng để bệnh nhân ngưng thuốc 24 giờ trước khi gây tê ngoài màng cứng, sau đó bắt đầu dùng lại khoảng 8 đến 12 giờ sau khi sinh.

Mặc dù có khả năng Simms phải mổ lấy thai khẩn cấp, nhưng cuối cùng cô đã có thể sinh con an toàn theo đúng kế hoạch ban đầu chỉ vài tuần sau đó.

"Chúng tôi nhập viện ở tuần thứ 38, và thằng bé đã sẵn sàng để ra ngoài. Có lẽ tôi đã làm nó sợ hay gì đó", cô cười. Chỉ sau một lần rặn, cô đã sinh ra "một cậu bé tử tế nhất thế gian".

Giờ đây, Simms chia sẻ câu chuyện của mình để giúp người khác nhận ra các triệu chứng nhanh chóng và nghiêm túc nhìn nhận chúng. Cô cũng muốn làm gương cho các con mình, để chúng biết rằng không được chần chừ nếu gặp tình huống tương tự trong "5 năm hay 50 năm tới".

Các triệu chứng của thuyên tắc phổi

Mang thai khiến cục máu đông, bao gồm cả thuyên tắc phổi, dễ xảy ra hơn vì nhiều lý do. Theo bác sĩ Lin, các lý do bao gồm: nồng độ protein trong máu tăng cao khiến máu dễ đông hơn, cũng như việc hạn chế vận động vào giai đoạn cuối thai kỳ.

Ông nói, đó một phần là cách "tự nhiên giúp chúng ta" ngăn ngừa tình trạng băng huyết khi sinh. Nhưng điều đó cũng đồng nghĩa với việc vào cuối thai kỳ và những tuần sau sinh, phụ nữ có nguy cơ bị cục máu đông cao hơn. Một số người có các yếu tố nguy cơ khác như béo phì hoặc di truyền.

Theo bác sĩ Lin, các dấu hiệu sớm của thuyên tắc phổi bao gồm:

Khó thở, hoặc cảm giác không thể hít đủ hơi.

Đau ngực hoặc nặng ngực.

Ho, có thể ho ra máu.

Đau chân hoặc sưng chân, đặc biệt là nếu chỉ bị ở một bên chân.

Một thách thức lớn là "rất nhiều triệu chứng của thuyên tắc phổi cũng là những triệu chứng thường gặp khi mang thai". Vì vậy, việc bệnh nhân phớt lờ các dấu hiệu sớm do tâm lý lạc quan là điều không hiếm gặp. "Dù là bệnh nhân hay bác sĩ, bạn đều không muốn điều xấu xảy ra, hoặc bạn không thể tin rằng điều gì đó tồi tệ đang xảy ra với chính mình", ông giải thích.

Nhưng thuyên tắc phổi có thể gây tử vong, vì vậy việc nhận biết các dấu hiệu và thông báo cho bác sĩ nếu bạn cảm thấy có điều gì đó không ổn là vô cùng quan trọng.

Tất nhiên, khó chịu ở ngực không phải lúc nào cũng là do cục máu đông, Simms nói. "Nhưng tôi ước mình có thể hét lên với tất cả mọi người: Nếu bạn cảm thấy cơ thể mình có điều gì khác lạ, đừng chờ đợi".

Theo Today