Lên mạng chê người khác EQ thấp có phải hành động của người EQ cao?

Thời đại mạng xã hội phát triển, chỉ cần vài dòng status, một đoạn bình luận hay thậm chí một chiếc story mơ hồ, cũng đủ khiến cả cộng đồng mạng rần rần bàn tán. Và trong muôn vàn nhãn dán được gán ghép cho nhau, có một cụm từ đang ngày càng được sử dụng với tần suất dày đặc là nhận định ai đó EQ thấp.

Người ta gọi ai đó EQ thấp khi họ cư xử vụng về, vô duyên, không biết tiết chế cảm xúc hoặc thiếu tinh tế trong lời nói và hành xử. Nhưng điều trớ trêu là: người đưa ra nhận định này đôi khi không đối thoại trực tiếp, không góp ý mang tính xây dựng, mà chọn cách… đăng đàn công khai, mỉa mai bóng gió trên mạng xã hội.

Vậy rốt cuộc, lên mạng chê người khác EQ thấp có phải là biểu hiện của EQ cao?

EQ cao không phải là biết nhiều mà là biết lặng im đúng lúc

Trước tiên, cần làm rõ: EQ (Emotional Quotient – trí tuệ cảm xúc) không đơn thuần là sự thông minh trong việc đọc vị cảm xúc người khác, mà còn là khả năng quản lý cảm xúc bản thân, giao tiếp khéo léo, và ứng xử tinh tế trong mọi tình huống xã hội.

Người EQ cao không nhất thiết phải luôn “vui vẻ hoà đồng” hay “tốt bụng bao dung” trong mọi hoàn cảnh. Họ vẫn có ranh giới cá nhân rõ ràng, vẫn biết giận dữ, thất vọng hay không hài lòng nhưng họ sẽ chọn cách phản hồi phù hợp với từng đối tượng, bối cảnh và mục tiêu đối thoại.

Thay vì bêu riếu một người vì lỡ lời trong bữa tiệc, người EQ cao có thể chọn một cuộc trò chuyện riêng để chia sẻ cảm xúc. Thay vì viết status dài thượt kể lể “câu chuyện một người bạn EQ thấp”, họ sẽ im lặng hoặc cắt giảm mối quan hệ trong êm đẹp. Bởi EQ cao cũng đồng nghĩa với sự điềm tĩnh, hiểu rằng không phải cảm xúc nào cũng cần được thể hiện ra ngoài, nhất là trên không gian công cộng như mạng xã hội.

Khi cụm từ “EQ thấp” trở thành công cụ để kiểm soát

Thật nguy hiểm khi “EQ thấp” đang dần trở thành cái cớ để phủ định toàn bộ con người, cá tính hay sự khác biệt của người khác. Có người thích thể hiện trực tiếp, có người nói chuyện hơi thô, có người không giỏi đọc vị không khí nhưng liệu điều đó có đủ để quy chụp rằng họ thiếu trí tuệ cảm xúc?

Tệ hơn, có người dùng mác “EQ cao” như một dạng quyền lực mềm để bắt người khác tuân theo chuẩn mực cá nhân của mình, từ đó chê trách hoặc công kích gián tiếp mỗi khi có điều gì không vừa ý. Khi một người chê người khác “EQ thấp” chỉ vì không được chiều theo cảm xúc của mình, thì đó không còn là sự tỉnh táo của một người EQ cao mà là hành vi thao túng cảm xúc dưới danh nghĩa “lịch sự”.

Và khi hành vi này được đẩy lên mạng xã hội, với hàng trăm nghìn người theo dõi, hiệu ứng đám đông có thể biến một sự hiểu lầm nhỏ thành màn “đánh hội đồng cảm xúc” quy mô lớn. Người bị chê không chỉ bị tổn thương vì nhận xét ban đầu, mà còn vì cảm giác bị bôi nhọ công khai, không có cơ hội phản biện.

Đôi khi người bị chê “EQ thấp” chỉ là người… thẳng thắn

Có một nghịch lý phổ biến: Những người bộc trực, nói thẳng thường dễ bị đánh giá là vô duyên, thiếu EQ trong khi người hay nói vòng vo, giấu cảm xúc thì được khen là khéo léo. Nhưng sự khéo léo nếu không đi kèm với sự chân thành, đôi khi chỉ là lớp “mặt nạ” xã giao.

Một số người bị chê EQ thấp thực chất chỉ là những người không giỏi trong giao tiếp hoặc quá thẳng thắn. Họ nói những điều thật, không đủ nhanh để “diễn cảm xúc”, không biết nịnh nọt hay né tránh và vì thế trở thành đối tượng bị chê trách, xa lánh.

Vấn đề không nằm ở họ thiếu EQ, mà ở việc xã hội đôi khi đề cao sự uyển chuyển đến mức loại trừ sự thẳng thắn.

Nhìn chung, lên mạng chê người khác EQ thấp không làm bạn trở nên EQ cao hơn. Trái lại, nó cho thấy bạn chưa kiểm soát được cảm xúc, chưa chọn được kênh phản hồi phù hợp và vẫn đặt sự tức giận của bản thân lên trên mối quan hệ.

Sự thông minh cảm xúc không phải là công cụ để khẳng định bản thân cao hơn người khác, càng không phải là cái cớ để hành xử thiếu tử tế. Người thực sự EQ cao sẽ biết khi nào nên nói, khi nào nên im lặng và khi nào nên bước ra khỏi cuộc đối thoại một cách văn minh.

Vì EQ không nằm ở chỗ bạn đánh giá người khác thế nào mà ở chỗ, bạn ứng xử ra sao với điều khiến bạn không hài lòng.