KOL sa lưới - mặt tối nền công nghiệp livestream lộ diện
Sự bùng nổ của mạng xã hội những năm gần đây đã tạo nên một “nền kinh tế ảnh hưởng” trị giá hàng chục nghìn tỷ đồng. Người nổi tiếng, từ hoa hậu, ca sĩ, diễn viên đến các vlogger, tiktoker, livestreamer trở thành những “cỗ máy tạo doanh thu” chỉ bằng vài câu nói hoặc một buổi livestream.
Nhưng sau ánh sáng sân khấu ấy, loạt biến cố pháp lý dồn dập - từ Hoa hậu Thùy Tiên, Quang Linh Vlog, Hằng Du Mục vừa bị xét xử và tuyên án, đến các vụ liên quan Mailisa, Ngân 98, chồng Đoàn Di Băng đã phơi bày góc tối của thị trường vốn được xem là màu mỡ này.
Công an vào cuộc
Từ tháng 10 đến nay, Bộ Công an đã thực hiện khám xét nhiều cơ sở thẩm mỹ lớn, trong đó có hệ thống Mailisa trên toàn quốc gây xôn xao dư luận. Riêng tại TPHCM, Công an TPHCM đã khởi tố Ngân 98 - Lương Bằng Quang trong vụ triệt phá mỹ phẩm mang thương hiệu ZuBu do đôi vợ chồng này lập ra. Cả Ngân 98 - Lương Bằng Quang đều bị khởi tố bắt tạm giam vì liên quan đến nghi án sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm, đưa hối lộ…
Tại Đồng Nai, Công an tỉnh đã khởi tố, bắt giam với cáo buộc sản xuất, buôn bán hàng giả đối với ông Nguyễn Quốc Vũ. Ông Vũ được biết đến là doanh nhân giàu có, chồng nữ ca sĩ Đoàn Di Băng. Sản phẩm của công ty ông Vũ được xác định do chính Đoàn Di Băng phân phối. Một số cá nhân liên quan các mô hình kinh doanh mỹ phẩm khác cũng bị mời làm việc về hoạt động tài chính và hành vi quảng cáo.
Ngân 98 và tang vật thu được từ vụ án Ảnh: CA.TPHCM
Ông Hoàng Kim Khánh và bà Phan Thị Mai - chủ hệ thống Mailisa tại cơ quan công an
Qua điều tra đối với các “phú bà mỹ phẩm” cho thấy sự giàu nhanh không bao giờ là yếu tố đảm bảo thành công bền vững. Những mô hình kinh doanh dựa quá nhiều vào phô trương, thiếu minh bạch và lệch hướng sang tuyển đại lý dễ dẫn đến sụp đổ. Đây là hồi chuông cảnh tỉnh đối với thị trường mỹ phẩm - làm đẹp, đặt ra yêu cầu minh bạch hơn, quản lý chặt hơn và trách nhiệm cao hơn đối với người tiêu dùng.
Người dân cần tỉnh táo
Theo dõi các vụ án điều tra về mỹ phẩm bẩn gần đây, luật sư Hạ Thị Thu Thảo – Ðoàn Luật sư TPHCM cho hay, đây là một cú “giáng mạnh” vào ngành thẩm mỹ – mỹ phẩm. Nếu các cáo buộc được chứng minh, hậu quả không chỉ là trách nhiệm hình sự đối với từng cá nhân bị khởi tố mà còn là bài học sâu sắc về yêu cầu tuân thủ pháp luật trong quản lý hoạt động nhập khẩu, kinh doanh mỹ phẩm, thương mại quốc tế, minh bạch xuất xứ, quản trị doanh nghiệp và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
“Dù kết quả điều tra cuối cùng ra sao, các vụ việc là lời cảnh tỉnh đối với cộng đồng doanh nghiệp kinh doanh mỹ phẩm: minh bạch, tuân thủ pháp luật và quản trị rủi ro không chỉ là nền tảng phát triển bền vững mà còn là cơ chế tự bảo vệ chính doanh nghiệp trước rủi ro pháp lý. Còn về phía người dân cần chủ động trang bị kiến thức, kỹ năng khi sử dụng sản phẩm chứ không chỉ tin tưởng hoàn toàn vào người nổi tiếng”, luật sư Thảo khuyến cáo.
Đáng chú ý, ngày 21/11, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03) - Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố, bắt tạm giam bà Phan Thị Mai, người điều hành hệ thống thẩm mỹ viện Mailisa có hàng chục chi nhánh trên cả nước.
Cùng với bà Mai, Bộ Công an đã khởi tố 7 đối tượng khác về tội “Buôn lậu” . Tất cả đều liên quan đến hoạt động nhập khẩu - kinh doanh mỹ phẩm trong hệ sinh thái Mailisa, do bà Mai và ông Hoàng Kim Khánh - Tổng Giám đốc MK Skincare - điều hành.
C03 hiện đang củng cố tài liệu, chứng cứ chứng minh hành vi phạm tội của các bị can đã khởi tố; đồng thời, mở rộng điều tra xử lý toàn diện, triệt để đối với hành vi sai phạm có tổ chức của các bị can và các cá nhân liên quan; xác minh, kê biên, phong tỏa, phục vụ thu hồi triệt để tài sản cho Nhà nước.
Từ hào quang đến tù tội
Không còn là cảnh báo, những bản án, lệnh khởi tố đang cho thấy một thực tế: bán hàng online thông qua KOL đã bước sang giai đoạn sàng lọc mạnh mẽ, nơi danh tiếng không còn là vùng an toàn.
Hoa hậu Thùy Tiên nổi tiếng thiên về hình ảnh sạch, nhân ái, nhưng việc tham gia kinh doanh, quảng cáo sản phẩm kẹo Kera khiến người đẹp bước vào vòng lao lý. Cơ quan chức năng xác định, danh xưng Hoa hậu càng lớn, trách nhiệm càng nặng.
Quang Linh Vlog, KOL được yêu mến vì hình ảnh lao động - thiện nguyện, bị xét xử vì nhận quảng bá cho sản phẩm không đạt chuẩn an toàn thực phẩm. Tòa kết luận, sự thiếu kiểm chứng của người nổi tiếng trực tiếp dẫn đến hậu quả cho người tiêu dùng.
Tương tự, Hằng Du Mục, một KOL có tiếng trong ngành công nghiệp livestream rơi vào vòng xoáy như Hoa hậu Thùy Tiên và Quang Linh Vlog trong vụ kẹo Kera. Ba bản án, ba hướng tiếp cận khác nhau, nhưng chung một điểm đó là KOL phải chịu trách nhiệm liên đới khi tạo ra niềm tin sai lệch.
Khi tòa tuyên án đối với Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên, Quang Linh Vlog và Hằng Du Mục, không còn ai nghĩ những lùm xùm quảng cáo sai sự thật chỉ là “sự cố truyền thông”. Đây là loạt bản án đầu tiên đánh thẳng vào nhóm KOL hạng A, những gương mặt từng gây ảnh hưởng sâu rộng.
