Khổ cả mùa đông vì da tay da chân bong tróc: Thói quen nhiều người vẫn làm mà không nhận ra đang tự làm đau mình

Cứ mỗi khi trời trở lạnh, không ít người lại gặp một tình huống quen thuộc: da tay, da chân bong ra từng mảng mỏng, đặc biệt ở đầu ngón tay, gan bàn tay, gan bàn chân. Ban đầu chỉ là lớp da khô khẽ tróc nhẹ, nhưng rồi vì… ngứa tay, nhiều người vô thức bóc ra cho "sạch", để lộ lớp da non đỏ ửng bên dưới, rát buốt khi chạm nước hay cầm nắm đồ vật.

Có người nghĩ đơn giản đó chỉ là da khô mùa đông, có người lại lo mình thiếu vitamin, uống thêm đủ loại thuốc bổ. Nhưng thực tế, theo các bác sĩ da liễu, phần lớn các trường hợp bong tróc da tay chân theo mùa đều không nằm ngoài vài nguyên nhân quen thuộc – và việc bóc da bằng tay trần đôi khi lại khiến tình trạng kéo dài dai dẳng hơn.

"Bóc cho sạch" - thói quen nhỏ, hệ quả không nhỏ

Anh T. (28 tuổi, nhân viên kho hàng) cho biết, công việc phải mang giày kín cả ngày khiến da bàn chân bong vảy, dày lên rồi nứt. "Thấy vướng quá nên tôi hay gỡ ra. Lúc đầu không đau, nhưng sau vài ngày thì rát, đi lại khó chịu hẳn", anh nói.

Nhiều người giống anh T., coi bong da là chuyện nhỏ. Có người nghĩ mình thiếu vitamin, người khác cho rằng do thay da theo mùa. Ít ai để ý rằng, việc bóc da liên tục khiến lớp da non chưa kịp hồi phục bị tổn thương, dễ đau rát, viêm nhiễm, thậm chí kéo dài suốt cả mùa lạnh.

Anh T. không phải là trường hợp cá biệt. Mỗi mùa đông, rất nhiều người gặp tình trạng bong tróc da tay chân, nhất là ở ngón tay, gan bàn tay, gan bàn chân. Từ nhân viên văn phòng, người nội trợ đến học sinh, sinh viên - ai cũng có thể gặp. Điều đáng nói là đa số đều xử lý theo bản năng: Bóc lớp da bong.

Khi bong da chỉ là “báo động giả” của làn da

Trường hợp phổ biến nhất là tình trạng bong lớp sừng ở tay chân. Người gặp tình trạng này thường không ngứa, không viêm đỏ, chỉ thấy da bong thành từng vòng hoặc từng mảng mỏng như giấy. Nếu để yên, da có thể tự lành sau vài tuần.

Vấn đề nằm ở chỗ: Nhiều người không để yên. Việc bóc lớp da bong khiến lớp da non bên dưới bị lộ ra, dễ đau rát, thậm chí nứt nẻ. Khi đó, cảm giác khó chịu tăng lên, người bệnh lại càng chú ý đến vùng da tổn thương, tạo thành một vòng luẩn quẩn “bong - bóc - rát - bong tiếp”.

Không phải lúc nào bong da cũng giống nhau

Bác sĩ da liễu cho biết, phần lớn các ca bong tróc da tay chân mùa đông là lành tính, thường liên quan đến khô da, ma sát, tiếp xúc nước và chất tẩy rửa. Nếu để yên, giữ ẩm tốt, da có thể tự lành sau vài tuần.

Tuy nhiên, có những trường hợp bong da kèm theo mụn nước li ti, ngứa dữ dội, như trường hợp của chị M. (32 tuổi, giáo viên mầm non). "Ban đầu chỉ thấy nổi mấy nốt nhỏ, sau đó bong da từng mảng. Tôi gãi nhiều vì ngứa, đến khi da đỏ và rát mới đi khám", chị kể. Kết quả, chị được chẩn đoán viêm da dạng tổ đỉa - một dạng viêm da thường bùng phát khi thời tiết lạnh, ẩm.

Lại có những ca khác, bong da chỉ ở một bên tay hoặc một bên chân, dai dẳng nhiều tuần. Anh N. (41 tuổi, lái xe) từng tự mua thuốc bôi nhưng không đỡ. Khi đi khám, anh mới biết mình nhiễm nấm da bàn chân, cần điều trị đúng thuốc và đủ thời gian.

Vì sao bác sĩ hay chỉ khuyên… bôi dưỡng ẩm?

Nhiều người chia sẻ rằng họ đi khám và… thất vọng vì bác sĩ chỉ dặn bôi kem dưỡng ẩm, tránh bóc da, hạn chế tiếp xúc nước. Nhưng theo bác sĩ, lời khuyên đơn giản ấy thường cho thấy tổn thương chưa nghiêm trọng.

Da cũng cần thời gian để phục hồi. Nếu cứ bóc liên tục, da không bao giờ kịp lành. Thực tế, không ít trường hợp chỉ cần ngừng bóc da, giữ ẩm đều đặn, đeo găng khi làm việc nhà là tình trạng bong tróc tự cải thiện.

Ngược lại, nếu da đỏ, đau, ngứa nhiều, có mụn nước, rỉ dịch hoặc không cải thiện sau vài ngày chăm sóc, đó là dấu hiệu cần đi khám để loại trừ viêm da hoặc nấm da.

Bong tróc da tay chân mỗi mùa lạnh là câu chuyện lặp đi lặp lại, nhưng thói quen xử lý theo cảm tính vẫn chưa thay đổi. Trong khi đó, chỉ cần chậm lại một chút, đừng bóc lớp da bong, giữ cho da đủ ẩm và được "nghỉ ngơi", nhiều người đã có thể tránh được cảm giác rát buốt kéo dài suốt mùa đông.

Có lẽ, đôi khi chăm sóc sức khỏe không nằm ở việc làm thêm điều gì, mà là biết dừng lại đúng lúc.