Khổ tâm của dân văn phòng: Lương đã không cao còn được thêm cái chậm!

Với dân văn phòng nói riêng hay người đi làm nói chung, chắc chẳng có nỗi ám ảnh nào lớn hơn hai từ: Chậm lương.

Chúng ta có thể đi làm vì đam mê, vì muốn được học hỏi, trau dồi kinh nghiệm nhưng chắc chắn, chẳng ai gắn bó mãi với 1 công việc không mang lại nguồn thu nhập, hoặc một công ty tháng nào cũng chậm lương.

Tình hình kinh tế khó khăn chung, điều đó là thực tế mà ai cũng có thể thấy khi chứng kiến làn sóng sa thải, cắt giảm nhân sự. Dẫu vậy, đó cũng không thể là lý do hợp tình hợp lý cho việc chậm lương, mà nói thẳng ra, chẳng có lý do nào là phù hợp cho việc này!

Mình chậm deadline 1 ngày đã bị mắng, còn công ty chậm lương cả tháng chỉ cần xin lỗi là xong?

Không khó để bắt gặp những lời than thở, thậm chí là cầu cứu trong các cộng đồng, hội nhóm trên MXH. Từ Facebook sang tới Threads, chỉ cần thả 2 từ “chậm lương” vào thanh tìm kiếm, kết quả hiện ra có khi ngồi đọc từ sáng đến chiều chưa hết.

Trong phần bình luận của những bài đăng về việc bị chậm lương, nhiều người có kinh nghiệm đi làm đều đồng tình: Trả lương đúng hạn như trong hợp đồng là trách nhiệm và nghĩa vụ của công ty/người làm chủ. Hoàn toàn chẳng có 1 lý do nào để ngụy biện cho việc nợ lương hoặc trả lương chậm cho nhân viên.

“Kinh nghiệm đi làm của mình là nếu bị chậm lương 1 tháng thôi thì nghỉ việc, chạy ngay là vừa. Kế toán có thể nhiều việc nhưng để đến mức không kịp làm bảng lương để nhân sự nhận lương đúng ngày, thì nói thẳng luôn là nghiệp vụ quá kém, quy trình vận hành của công ty cũng quá bất ổn, chẳng đáng tin để mà gắn bó lâu dài đâu. Các em mới đi làm lưu ý, đừng vì tiếc 1 tháng lương bị nợ mà chày cối làm tiếp, xong có khi còn bị nợ thêm vài ba tháng nữa đấy” - Một người chia sẻ.

“Ngày xưa hồi mới chân ướt chân ráo đi làm mình cũng bị nợ lương 2 tháng, xong mình nghỉ và đến giờ là cũng gần 4 năm rồi vẫn chưa đòi được. Riết thấy cũng không còn hy vọng đòi được nữa luôn ấy dù công ty vẫn chưa phá sản đâu. Nghĩ lại vẫn thấy cay thật, mình chậm deadline 1 hôm thì bị mắng lên mắng xuống, công ty chậm lương 2 tháng thì không sao” - Một người kể.

“Nói thật đến lương còn không trả được đúng hạn thì đừng hy vọng gì các đãi ngộ khác sẽ tốt. Có thể là sếp cũng không tốt luôn, ý là chủ doanh nghiệp ấy. Chứ người có tâm có tầm thì không bao giờ chậm lương nhân viên đâu” - Một người khẳng định.

“Buồn cười nhất là đợt nọ mình đi tìm việc xong thấy có công ty ghi quyền lợi là nhận lương đúng hạn. Trời ơi từ khi nào mà đó lại được coi là quyền lợi cơ chứ!” - Một người chia sẻ.

Làm sao để tránh “va” phải công ty hay chậm lương, nợ lương?

1 - Tìm hiểu kỹ thông tin công ty trước khi ứng tuyển

Đây là một trong những cách cơ bản nhưng vô cùng hiệu quả để tránh rơi vào cảnh bị chậm lương, hoặc nợ lương. Nhiều người thường bỏ qua bước này vì quá nóng lòng muốn có việc, nhưng chỉ vài cú gõ tìm kiếm trên Google, LinkedIn hay các hội nhóm review công ty đã có thể mang lại góc nhìn khá rõ về độ uy tín của doanh nghiệp.

Nếu công ty từng dính tai tiếng chậm lương, thường sẽ có nhân viên cũ hoặc cộng đồng người lao động lên tiếng phản ánh. Ngoài ra, việc tìm hiểu kỹ lịch sử hoạt động, quy mô, ngành nghề và thậm chí cả thông tin pháp lý cũng giúp chúng ta phần nào đánh giá khả năng tài chính và mức độ ổn định của công ty.

2 - Lưu ý hỏi kỹ vấn đề lương thưởng trong quá trình phỏng vấn

Phỏng vấn không chỉ là lúc công ty đánh giá ứng viên, mà còn là cơ hội để người lao động đánh giá, tìm hiểu về công ty. Không ít người e ngại đặt câu hỏi về lương, chế độ, thời gian thanh toán vì sợ bị cho là thực dụng, nhưng thực tế đây là quyền chính đáng.

Việc cần làm và cần hỏi là ngày trả lương cố định, quy trình chi trả và chính sách xử lý nếu có chậm trễ. Nếu người phỏng vấn trả lời mập mờ hoặc né tránh, đó có thể là tín hiệu cảnh báo. Ngoài ra, thái độ chuyên nghiệp của người đại diện công ty trong buổi phỏng vấn cũng phần nào phản ánh văn hóa và sự minh bạch nội bộ. Một doanh nghiệp làm ăn nghiêm túc thường không né tránh những câu hỏi liên quan đến quyền lợi cốt lõi của nhân viên.

3 - Đọc kỹ hợp đồng lao động và BẮT BUỘC PHẢI KÝ HỢP ĐỒNG LAO ĐỘNG

Nhiều người vì vội vàng đi làm mà ký hợp đồng một cách qua loa, không để ý đến các điều khoản về tiền lương và chế độ đãi ngộ hoặc tệ hơn, là chấp nhận làm mà bỏ qua bước ký hợp động thử việc, hợp đồng lao động chính thức. Như vậy là rất dở!

Hợp đồng lao động chính là “lá chắn pháp lý” quan trọng nhất bảo vệ quyền lợi người lao động. Trong hợp đồng, cần đặc biệt chú ý đến mục quy định về ngày trả lương, hình thức chi trả, cũng như các cam kết khi công ty vi phạm. Nếu hợp đồng chỉ ghi chung chung “trả lương theo thỏa thuận” mà không có ngày cụ thể, đó là lỗ hổng rất dễ khiến bạn thiệt thòi. Hãy yêu cầu bổ sung rõ ràng hoặc từ chối ký nếu cảm thấy điều khoản mập mờ. Ngoài ra, việc giữ lại một bản hợp đồng có chữ ký, dấu mộc đầy đủ cũng là cơ sở pháp lý quan trọng nếu có tranh chấp sau này.

4 - Xây dựng quỹ dự phòng 

Dù đã cẩn trọng đến đâu, rủi ro bị nợ lương vẫn có thể xảy ra, nhất là trong bối cảnh kinh tế khó khăn. Chính vì vậy, xây dựng một quỹ dự phòng cá nhân là điều vô cùng cần thiết. Khoản tiền này nên tương đương 3-6 tháng chi phí sinh hoạt cơ bản, đủ để giúp bạn duy trì cuộc sống trong thời gian chờ tìm việc mới hoặc giải quyết tranh chấp với công ty cũ.

Khi có một tấm đệm tài chính, dù lương có chưa đòi được thì ít nhất, bạn vẫn có tiền để trang trải cuộc sống, từ đó có thêm sự tự tin để đưa ra những quyết định sáng suốt, thay vì buộc phải nhắm mắt làm ngơ trước việc bị chậm lương vì không còn lựa chọn nào khác.