Ngày kết hôn, tôi từng nghĩ có tình yêu, biết sẻ chia, đồng lòng thì mọi chuyện đều sẽ ổn. Nhưng sau 5 năm đi qua không ít va vấp, tôi mới hiểu rằng hôn nhân không chỉ cần sự đồng điệu cảm xúc mà còn đòi hỏi cả sự tỉnh táo và kỹ năng quản lý tài chính. Không phải ngẫu nhiên mà nhiều cuộc hôn nhân rạn nứt vì tiền. Với tôi, 5 năm là đủ để ngộ ra một điều: Nếu chưa chuẩn bị 3 kỹ năng này, tốt hơn hết đừng vội nghĩ đến chuyện kết hôn hay sinh con.
Những ngày đầu mới cưới, tôi rơi vào ảo tưởng rằng thu nhập của hai vợ chồng gộp lại thì mọi chi phí đều dễ dàng xoay xở. Nhưng thực tế không đơn giản như vậy. Chúng tôi thuê nhà, lo tiền điện nước, mua sắm đồ dùng, rồi những khoản phát sinh không tên: Cưới xin bạn bè, sinh nhật, hiếu hỷ. Tiền tiêu nhanh đến mức chưa kịp tính toán gì thì tài khoản đã sắp cạn.
Lúc ấy mới thấm thía, chi tiêu không có kế hoạch thì thu nhập cao đến đâu cũng chẳng đủ. Nhưng tài chính gia đình thì không bao giờ dừng lại ở việc biết cân đối thu - chi hàng tháng, mà còn cần một kế hoạch dài hơi.
Ảnh minh họa
Chúng tôi không thể cứ đi thuê nhà cả đời, hay có chuyện gấp thì lại bấm bụng cắt giảm tiền ăn để lo tiền xoay sở, hoặc tệ hơn là đi vay. Thời còn độc thân, người ta có thể tặc lưỡi hài lòng với việc mỗi tháng để dành một ít là được, chứ khi có gia đình rồi, câu chuyện cần tính toán không chỉ là tháng này tiết kiệm được bao nhiêu, mà là 3 năm, 5 năm, 10 năm nữa sẽ thế nào. Đó mới là thử thách khó nhằn.
Nghe qua thì tưởng đơn giản, nhưng đây là kỹ năng khó nhất với tôi. Trước khi cưới, tôi và chồng hiếm khi nói chuyện thẳng thắn với nhau về tiền. Chúng tôi sợ mất lãng mạn, sợ đối phương nghĩ mình tính toán. Nhưng rồi, những cuộc tranh cãi đầu tiên lại nổ ra từ những thứ tưởng nhỏ nhặt nhất: Ai lo tiền ăn, ai lo tiền quà biếu bố mẹ hai bên,... Nếu không dám ngồi xuống và thẳng thắn, mọi thứ sẽ dần biến thành khúc mắc.
Sau nhiều lần cãi vã, tôi học cách bình tĩnh đặt vấn đề. Chúng tôi chọn thời điểm không áp lực để bàn bạc: Mỗi tháng thu nhập chia thế nào, khoản nào cần thống nhất, khoản nào có thể tự quyết. Khi cả hai cùng lắng nghe thay vì chỉ phòng thủ, cuộc trò chuyện trở nên nhẹ nhàng hơn nhiều. Tôi nhận ra, nói chuyện về tiền không làm hôn nhân kém lãng mạn, mà ngược lại, nó tạo ra sự tin tưởng.
Suy cho cùng thì tiền bạc là một phần quan trọng của đời sống, và học cách nói chuyện về nó chính là học cách tôn trọng nhau.
Dù có lên kế hoạch chi tiết đến đâu, cuộc sống vẫn luôn tiềm ẩn những cú sốc tài chính. Tôi từng trải qua một giai đoạn chồng thất nghiệp gần nửa năm. Thu nhập gia đình chỉ còn lại phần của tôi. Nếu không có khoản dự phòng, có lẽ chúng tôi đã rơi vào khủng hoảng. Nhưng vượt qua biến cố ấy, tôi càng hiểu rõ rằng sức bền tài chính quan trọng không kém tình cảm.
Ảnh minh họa
Đối mặt với biến cố tài chính, thứ cần nhất không chỉ là tiền, mà còn là tâm thế. Có người sẽ trách móc, có người hoảng loạn, và hôn nhân dễ rạn nứt từ đó. Nhưng nếu coi biến cố là một phần tất yếu của hành trình, thì cả hai sẽ học được cách linh hoạt ứng biến. Vợ chồng tôi cắt giảm chi tiêu, hoãn những khoản mua sắm chưa cần thiết, đồng thời động viên nhau mỗi ngày.
Khi đi qua được giai đoạn ấy, chúng tôi có thêm niềm tin rằng nếu đã chuẩn bị tinh thần và một quỹ dự phòng, không có biến cố nào có thể đánh gục được cả gia đình.
Nhìn lại 5 năm hôn nhân, tôi thấm thía điều mà trước đây được nghe nhưng không thể thực sự hiểu: Hôn nhân muốn yên ổn, chúng ta cần nhiều kỹ năng hơn là chỉ biết cách yêu. Sự bền vững của gia đình được xây nên từ những điều tưởng chừng khô khan như quản lý chi tiêu, kế hoạch tài chính, khả năng trò chuyện và ứng phó với biến cố.
Thế nên bây giờ, mỗi khi ai đó hỏi tôi về kinh nghiệm hôn nhân, tôi không còn nói những câu sáo rỗng về sự chung thủy nữa, mà thẳng thắn chia sẻ về tiền bạc. Không phải vì tôi thực dụng, mà bởi vì chính những trải nghiệm đã cho tôi thấy một cuộc hôn nhân bền vững phải được xây dựng cả bằng tình yêu lẫn tài chính. Thiếu đi vế nào cũng đều không ổn, không lâu dài được!