Hơn 8 triệu người Việt đang bị 'kẻ giết người thầm lặng' tàn phá lá gan
Việt Nam hiện có hơn 8 triệu người mắc viêm gan siêu vi B mạn tính, với khoảng 12.000 ca tử vong mỗi năm do các biến chứng nghiêm trọng như xơ gan và ung thư gan. Đây là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, gây gánh nặng lớn cho hệ thống y tế và ảnh hưởng sâu rộng đến sức khỏe cộng đồng.
Thực tế tại cơ sở điều trị cho thấy, rất nhiều người chỉ phát hiện bệnh viêm gan siêu vi B khi đã ở giai đoạn muộn. Điển hình là trường hợp bệnh nhân T.N.H. (nam, 52 tuổi) nhập viện với biểu hiện vàng da đậm, bụng báng nhiều, men gan tăng cao và suy chức năng gan. Trường hợp khác là bệnh nhân L.T.M. (nữ, 47 tuổi), đến bệnh viện thăm khám trong tình trạng mệt mỏi kéo dài, sụt cân nhanh, gan to. Qua thăm khám, các bác sĩ nghi ngờ biến chứng xơ gan tiến triển. Cả hai bệnh nhân trên đều không được tầm soát viêm gan B định kỳ trước đó, người bệnh chỉ đi khám khi triệu chứng bệnh đã rõ rệt.
Ngày 16/12, BS-CKI Nguyễn Thị Hoài Thu – khoa Nội Tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Thủ Đức cho biết, viêm gan siêu vi B là bệnh nhiễm trùng gan do virus HBV (Hepatitis B virus) gây ra. Việt Nam hiện nằm trong vùng dịch tễ lưu hành cao, với hơn 8% dân số nhiễm virus. HBV cũng được xác định là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến xơ gan và ung thư gan. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây tổn thương gan nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng người bệnh.
Theo BS Hoài Thu, viêm gan siêu vi B có thể lây truyền qua ba con đường chính gồm: đường máu, quan hệ tình dục không an toàn và lây truyền từ mẹ sang con. Tại Việt Nam, lây truyền từ mẹ sang con vẫn là con đường phổ biến nhất. Đáng lo ngại, có tới 95–97% trẻ bị lây nhiễm từ mẹ sẽ tiến triển thành viêm gan B mạn tính, làm tăng nguy cơ xơ gan và ung thư gan trong tương lai.
Những người bệnh bị viêm gan, xơ gan không còn khả năng phục hồi giải pháp để duy trì sự sống là ghép gan (ảnh: minh họa)
Bác sĩ Thu cho biết, một trong những yếu tố khiến viêm gan siêu vi B đặc biệt nguy hiểm là diễn tiến âm thầm. Phần lớn người nhiễm virus không có triệu chứng rõ ràng trong nhiều năm. Các dấu hiệu như vàng da, vàng mắt, bụng báng, phù chân, lòng bàn tay son, sụt cân, mệt mỏi thường chỉ xuất hiện khi bệnh đã tiến triển nặng. Chính vì vậy, viêm gan siêu vi B được ví như “kẻ giết người thầm lặng”, âm thầm phá hủy gan mà người bệnh không hề hay biết.
Về điều trị, hiện nay chưa có thuốc điều trị dứt điểm viêm gan siêu vi B. Tuy nhiên, bệnh hoàn toàn có thể được kiểm soát hiệu quả nếu người bệnh được theo dõi và điều trị đúng phác đồ. Ở thể cấp tính (dưới 6 tháng), hơn 80% người lớn có khả năng tự đào thải virus. Ngược lại, ở thể mạn tính (trên 6 tháng), người bệnh thường cần điều trị duy trì lâu dài bằng các thuốc kháng virus nhằm ức chế sự nhân lên của virus và hạn chế tổn thương gan.
Để tránh nguy cơ nhiễm bệnh trong cộng đồng, BS Hoài Thu nhấn mạnh, tiêm vắc xin viêm gan B là biện pháp hiệu quả nhất, đặc biệt đối với trẻ sơ sinh và những người chưa được tiêm phòng đầy đủ. Bên cạnh đó, cần thực hiện nghiêm các biện pháp dự phòng như đảm bảo an toàn truyền máu, không dùng chung kim tiêm, quan hệ tình dục an toàn và tránh tiếp xúc trực tiếp với máu, dịch tiết của người nhiễm virus.
Bác sĩ cũng khuyến cáo, mỗi người nên tầm soát viêm gan siêu vi B ít nhất một lần trong đời, đặc biệt là các nhóm nguy cơ cao như người có người thân mắc bệnh, nhân viên y tế, người từng truyền máu, từng phẫu thuật hoặc người có nhiều bạn tình. Khi phát hiện nhiễm virus, người bệnh cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được tư vấn, theo dõi và điều trị kịp thời, tránh những biến chứng đáng tiếc.
Theo các chuyên gia y tế, những bệnh nhân bị xơ gan giai đoạn cuối do viêm gan siêu vi B, phương án khả quan để giữ lại sự sống là ghép gan. Tuy nhiên, nguồn tạng hiến tặng trong cộng đồng hiện nay rất hạn chế. Trong bối cảnh Việt Nam vẫn thuộc vùng dịch tễ lưu hành cao của viêm gan siêu vi B, việc chủ động tìm hiểu về bệnh, tầm soát sớm và tiêm phòng đầy đủ không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn góp phần giảm gánh nặng bệnh tật cho toàn xã hội.
