Học từ một đời tiết kiệm của ba mẹ: Giờ về già, họ có nhà, có đất, sống ung dung với phòng trọ cho thuê

Cả một đời tiết kiệm từng đồng nhỏ

Ba mẹ tôi không giàu. Ba làm thợ hồ, mẹ bán rau ngoài chợ, từ hồi tôi còn nhỏ đã quen nhìn cảnh ba đi làm từ lúc trời chưa sáng, mẹ cặm cụi nhặt từng cọng rau để bán buổi sớm. 

Mẹ tôi tiết kiệm đến mức từng đồng lẻ cũng không bao giờ lãng phí. Bà giữ tất cả túi nylon, rửa sạch, phơi khô để dùng lại. Quần áo tôi mặc toàn là đồ cũ của anh họ. Thứ duy nhất mới mỗi năm là một bộ đồ Tết – và cũng chỉ mặc trong ba ngày đầu năm. Khi học cấp hai, tôi từng khóc vì bị bạn trêu là đi dép tổ ong sứt quai, nhưng mẹ chỉ xoa đầu tôi bảo: "Mình đi học bằng cái đầu, không phải bằng cái dép."

Bữa cơm gia đình tôi quanh năm chỉ xoay quanh rau muống, trứng chiên, đậu phụ rán. Thỉnh thoảng có thịt, mẹ sẽ chia nhỏ ra, kho mặn để ăn được cả tuần. Mỗi lần ba được ai cho cá, mẹ sẽ cắt thành từng khúc, gói lại trong túi nilon, ghi rõ ngày tháng rồi xếp ngay ngắn trong tủ lạnh. 

Tôi chưa bao giờ thấy mẹ mua gì cho bản thân. Chiếc áo bà mặc suốt mùa đông là một cái áo phao cũ, sờn tay. Mẹ không son phấn, không đi làm tóc, không dùng điện thoại thông minh. Tiền kiếm được – một phần gửi ngân hàng, một phần cho vay lặt vặt ở chợ, một phần mua vàng. Có lần tôi hỏi mẹ giữ vàng làm gì, mẹ chỉ nói: "Lúc khó, vàng mới là thứ cứu mình được."

Ba tôi cũng vậy. Đi làm về là ông ngồi tính toán sổ sách chi tiêu, ghi tay từng khoản. Mỗi lần làm được khoản tiền lớn, ông không mua gì cho nhà mà đem đi gửi tiết kiệm kỳ hạn dài. Tôi từng giận dỗi vì bạn bè có xe đạp mới, còn tôi thì vẫn đạp chiếc xe cà tàng ba xin lại của đồng nghiệp. Nhưng ba mẹ chỉ nói: "Sau này con sẽ hiểu."

30 năm tiết kiệm, đổi lấy tự do tuổi già

Sau 30 năm như thế, ba mẹ tôi bán mảnh đất ở quê mua được từ lâu. Cộng thêm số tiền gửi tiết kiệm tích lũy và ít vàng mẹ mua rải rác, họ dồn lại, mua một căn nhà ba tầng ở thị trấn – nơi tôi đang làm việc. Họ bảo: "Sau này tụi con lấy vợ lấy chồng, có chỗ mà về, không cần thuê trọ."

Không những thế, ba mẹ còn có thêm hai căn phòng trọ nhỏ phía sau cho thuê, mỗi tháng thu về gần 3 triệu. Tiền tiết kiệm gửi ngân hàng lãi gần 5 triệu nữa. Tổng cộng, họ có gần 8 triệu mỗi tháng, không cần dựa vào con cái.

Tôi từng không hiểu tại sao ba mẹ lại sống chắt chiu như vậy. Nhưng bây giờ, tôi hiểu rồi. Họ không sống nghèo – họ chọn sống đơn giản để tích lũy cho tương lai. Không mua sắm hào nhoáng, không ăn uống xa xỉ, không tiêu xài vượt khả năng. Và quan trọng nhất: Họ không để cuộc đời mình trôi đi trong những tháng ngày chỉ biết kiếm tiền để tiêu – mà đã dành cả tuổi trẻ để xây nền móng tài chính vững chắc về già.

Mẹ tôi thường nói: "Tiết kiệm không phải là keo kiệt. Là để sau này con không phải nai lưng trả nợ thay cha mẹ."

Thật vậy. Khi tôi học đại học, ba mẹ chưa bao giờ bắt tôi phải đi làm thêm để tự lo hoàn toàn. Họ đã tích góp từ những ngày tôi còn học mẫu giáo. Số tiền không nhiều, nhưng đủ để tôi sống tiết kiệm mà không phải ăn mì tôm hàng tuần.

Kiếm được nhiều tiền chưa đủ, quan trọng là giữ được bao nhiêu 

Nhìn lại hành trình của ba mẹ, tôi rút ra một điều: Sống tiết kiệm không có nghĩa là khổ sở, mà là lựa chọn cách sống thông minh để chuẩn bị cho ngày mai. Ba mẹ tôi không cần giàu có trong mắt người khác, họ chỉ cần đủ vững vàng để không phụ thuộc ai khi tuổi già gõ cửa. 

Họ dùng từng đồng lẻ kiếm được từ mồ hôi công sức để tạo ra nguồn thu nhập ổn định, để đến một ngày có thể sống an nhiên, thong thả. Càng trưởng thành, tôi càng nhận ra: Kiếm được nhiều tiền chưa đủ, quan trọng là giữ được bao nhiêu và biến tiền thành công cụ phục vụ cho cuộc đời. Bài học lớn nhất từ ba mẹ không nằm ở số tiền họ tích góp, mà nằm ở sự kiên trì, giản dị và niềm tin rằng: Nếu sống đúng cách, tiền sẽ từ từ sinh sôi, còn mình thì sẽ không bao giờ phải loay hoay với hai chữ "thiếu thốn".

Giờ tôi cũng có gia đình nhỏ, và tôi bắt đầu làm điều tương tự. Tôi không đi du lịch ồ ạt, không mua xe hơi trả góp, cũng không sắm sửa những thứ hào nhoáng. Tôi học cách "khoan tiêu", gửi tiết kiệm định kỳ, đầu tư nhỏ lẻ, và dần dần, thấy dòng tiền của mình bắt đầu "đẻ ra tiền" như cách ba mẹ tôi từng làm.

Nếu bạn từng thấy tiết kiệm là khổ, là thiệt thòi, thì hãy nhìn lại những người đã sống cả đời vì điều đó. Có thể họ không sống dư dả từng ngày, nhưng họ không lo sợ tương lai.