Phẫu thuật điều trị cho bệnh nhân ung thư đại trực tràng tại Bệnh viện Bạch Mai (Ảnh: BVCC)
Đáng chú ý, nếu như trước đây, người mắc ung thư đại tràng thường gặp ở độ tuổi trên 50 thì giờ đây căn bệnh này có xu hướng trẻ hóa. Tại không ít các bệnh viện trung ương và địa phương đều đã ghi nhận những ca bệnh mắc ung thư đại trực tràng khi còn rất trẻ.
BSCKI Nguyễn Văn Dũng - Trưởng khoa Ung bướu 1 (Bệnh viện Bãi Cháy - Quảng Ninh) cho biết: “Bệnh nhân trẻ tuổi nhất mắc ung thư đại trực tràng tôi từng mổ mới chỉ 21 tuổi, phát hiện bệnh giai đoạn muộn, khi đến viện đã có hiện tượng tắc ruột”.
Tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng tại Việt Nam khoảng 7-8 bệnh nhân/100 nghìn dân. Tại Bệnh viện Bãi Cháy mỗi năm phẫu thuật khoảng hơn 100 bệnh nhân mắc ung thư đại trực tràng.
PGS.TS Vũ Hồng Thăng - Phó Trưởng khoa Nội tiêu hóa (Bệnh viện K) cho biết: Trung bình mỗi ngày tiếp nhận khoảng 5 trường hợp mắc ung thư đại trực tràng, đặc biệt có những bệnh nhân phẫu thuật ung thư đại trực tràng khi 12,13 tuổi… Đây là hồi chuông cảnh báo cho thấy xu hướng trẻ hóa của căn bệnh nguy hiểm này.
Mặc dù các bác sĩ khẳng định, ung thư đại trực tràng nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm thì tỷ lệ được chữa khỏi lên tới 90%, thậm chí có người đã sống khỏe mạnh hơn 20 năm sau khi phát hiện bệnh. Thế nhưng, bệnh nhân thường đến viện thăm khám khi có các biểu hiện như đi ngoài ra máu, sút cân… Tuy nhiên, lúc này thường bệnh đã ở giai muộn.
Bệnh viện Bạch Mai cho hay, vừa tiếp nhận một trường hợp bệnh nhân nam T.V.T. (68 tuổi, Hải Dương) đến thăm khám do táo bón kéo dài nhiều tháng nay. Bệnh nhân được chỉ định nội soi đại trực tràng toàn bộ ống mềm. Kết quả phát hiện đại tràng sigma có tổn thương chiếm 1/2 lòng chu vi thâm nhiễm cứng. Bên cạnh đó, kết quả sinh thiết cũng cho thấy tổn thương đại tràng là ung thư biểu mô tuyến, biệt hóa vừa.
Một trường hợp khác, bệnh nhân nam N.V.M. (72 tuổi, ở Nam Định) cũng đến bệnh viện thăm khám do có một số biểu hiện lâm sàng như rối loạn đại tiện. Tuy nhiên, bệnh nhân chỉ nghĩ là rối loạn tiêu hóa. Tình trạng này kéo dài nhiều ngày khiến bệnh nhân khó chịu và được người nhà đưa đi khám. Sau khi thăm khám các bác sĩ phát hiện bệnh nhân mắc ung thư đại trực tràng và ung thư dạ dày.
BS Bùi Bích Mai - Đơn vị Gen - Tế bào gốc (Trung tâm Y học hạt nhân và ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai) cho biết: Các yếu tố nguy cơ của ung thư đại trực tràng liên quan đến lối sống, chế độ ăn, cơ địa, môi trường và yếu tố gia đình. Đa số ung thư đại trực tràng là không do di truyền. Có 5 - 10% trong tất cả các trường hợp ung thư đại trực tràng là do di truyền và có liên quan đến các đột biến gen và các hội chứng di truyền. Ngoài ra, khoảng 25 - 30% ung thư đại trực tràng là có tính gia đình, nghĩa là bệnh xảy ra ở các thành viên trong gia đình nhiều hơn dân số chung mặc dù không xác định được một đột biến gen cụ thể. Trong trường hợp này, nguyên nhân ung thư đại trực tràng có thể do sự kết hợp của yếu tố nguy cơ gồm di truyền, lối sống và môi trường sống làm tăng nguy cơ trong gia đình.
BS Mai khuyến cáo, ung thư đại trực tràng nguy hiểm nhưng vẫn có thể chủ động phòng tránh bằng việc thay đổi lối sống lành mạnh, xây dựng chế độ ăn uống hợp lý và tầm soát ung thư định kỳ. Trong đó, việc tầm soát ung thư đại trực tràng cũng đóng vai trò quan trọng giúp phòng tránh và phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm. Đối với những người không có nguy cơ cao bị ung thư đại trực tràng nên bắt đầu sàng lọc ở lứa tuổi 50. Đối với những người có nguy cơ cao, như tiền sử gia đình có người bị chẩn đoán mắc ung thư đại trực tràng, nên bắt đầu sàng lọc ở độ tuổi trẻ hơn.
Tại Việt Nam, ung thư đại tràng nằm trong 10 bệnh ung thư ở nam giới. Bệnh gặp ở nam nhiều hơn nữ và gia tăng theo độ tuổi. Nghiên cứu tại Bệnh viện K cho thấy, ung thư đại tràng thường xuất hiện ở độ tuổi trên 40. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, bệnh đang có xu hướng “trẻ hóa” với nhiều trường hợp trong khoảng 18 - 20 tuổi.