Đừng để “ăn Tết mất ngon” với 4 nhóm thực phẩm dễ gây ngộ độc được chuyên gia cảnh báo!

Thực phẩm có nhu cầu tiêu thụ lớn vào dịp Tết Nguyên đán rất đa dạng. Trong khi tâm lý mọi người thường cho rằng Tết là dịp để ăn chơi, muốn ăn uống thả phanh, thử món ngon vật lạ và ít cảnh giác hơn với các vấn đề về sức khỏe. Tuy nhiên, THS. BSNT Vũ Thị Hà (Trưởng khoa Dinh Dưỡng, Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc) cảnh báo, đây cũng là thời điểm dễ xảy ra ngộ độc thực phẩm.

“Về cơ bản thì nguyên nhân chủ yếu gây ngộ độc là do không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Chia nhỏ hơn thì có các nguyên nhân như ngộ độc thực phẩm do vi sinh vật, ngộ độc thực phẩm do hóa chất. Ngộ độc thực phẩm do nhiễm khuẩn chéo và ô nhiễm thực phẩm, hoặc làm thực phẩm sinh ra các chất độc hại. Cũng có thể là ngộ độc do bản thân thực phẩm có chứa sẵn những chất độc tự nhiên” - bà cho biết.

4 nhóm thực phẩm dễ gây ngộ độc trong dịp Tết

Sau đây là 4 nhóm thực phẩm dễ gây ngộ độc trong dịp Tết mà bác sĩ Hà nhắc nhở bạn cần đặc biệt chú ý, nhất là trong dịp Tết:

Thực phẩm bảo quản không đúng cách, nhất là thức ăn thừa

Việc tích trữ thực phẩm số lượng lớn trong dịp Tết nhưng không bảo quản đúng cách có thể khiến thực phẩm bị hư hỏng, ô nhiễm chéo, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển. Đặc biệt, mâm cỗ Tết thường có nhiều món ăn phong phú, nếu không bảo quản và hâm nóng đúng cách, thức ăn thừa có thể bị nhiễm khuẩn, sinh độc tố gây ngộ độc thực phẩm.

Thực phẩm không rõ nguồn gốc

Vào dịp Tết, nhu cầu tiêu dùng tăng cao, tạo cơ hội cho thực phẩm bẩn trà trộn vào thị trường. Nhiều loại thực phẩm không rõ nguồn gốc được làm mới, làm sạch hoặc gắn mác an toàn để đánh lừa người tiêu dùng. Các sản phẩm này có thể chứa vi khuẩn, hóa chất độc hại hoặc không đảm bảo chất lượng, gây nguy cơ ngộ độc cao.

Thực phẩm ôi thiu, chứa hóa chất độc hại

Những thực phẩm hư hỏng, ôi thiu hoặc có dấu hiệu biến chất đều tiềm ẩn nguy cơ gây ngộ độc. Ngoài ra, thực phẩm chứa dư lượng thuốc trừ sâu, chất bảo quản, hóa chất kích thích tăng trưởng cũng là mối đe dọa lớn. Đặc biệt, thực phẩm chế biến sẵn và đồ hộp có nguồn gốc động vật nếu bị móp méo, phồng nắp hoặc quá hạn sử dụng có thể bị nhiễm vi khuẩn kỵ khí, bào tử vi khuẩn gây ngộ độc nguy hiểm.

Thực phẩm có chứa độc tố tự nhiên

Một số thực phẩm có sẵn chất độc tự nhiên có thể gây ngộ độc nếu không được chế biến đúng cách. Điển hình như nấm độc, khoai tây mọc mầm chứa solanin, sắn và măng chứa cyanide, đậu độc, hạt lanh, hạt nhân đắng. Ngoài ra, một số loại cá như cá nóc, nhuyễn thể, thịt cóc, bạch tuộc đốm xanh có độc tố nguy hiểm, có thể gây ngộ độc cấp tính, thậm chí tử vong.

5 việc nên làm để phòng tránh ngộ độc thực phẩm dịp Tết

Bác sĩ Hà nhắc nhở, không chỉ dịp Tết, trong cuộc sống thường ngày cũng luôn tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc thực phẩm. Để phòng tránh, có 5 việc quan trọng mà bất cứ ai, bất cứ gia đình nào cũng cần làm đó là:

Chọn thực phẩm sạch, có nguồn gốc rõ ràng

Mua thực phẩm từ các cơ sở uy tín, có chứng nhận an toàn, hạn sử dụng rõ ràng. Chọn thịt, cá tươi sống, rau củ không dập nát hay có dấu hiệu tồn dư hóa chất. Hạn chế mua thực phẩm chế biến sẵn, đồ hộp kém chất lượng.

Bảo quản thực phẩm đúng cách

Phân loại thực phẩm trước khi bảo quản, giữ thực phẩm sống và chín riêng biệt. Thực phẩm đông lạnh cần rã đông đúng cách, thức ăn thừa phải được đóng gói, bảo quản ở nhiệt độ thích hợp và hâm nóng kỹ trước khi ăn. Thường xuyên vệ sinh tủ lạnh để tránh nhiễm khuẩn chéo.

Đảm bảo vệ sinh khi chế biến

Sử dụng nguồn nước sạch, vệ sinh kỹ dụng cụ nấu ăn, dao, thớt và bàn bếp. Không dùng chung dụng cụ cho thực phẩm sống và chín. Thực phẩm cần rửa sạch, chế biến chín kỹ và ăn ngay sau khi nấu để hạn chế vi khuẩn phát triển.

Cẩn trọng khi đi ăn bên ngoài

Khi đi ăn bên ngoài, chọn nhà hàng đảm bảo an toàn thực phẩm. Đối với người có cơ địa nhạy cảm, tiền sử dị ứng thực phẩm, cần cẩn trọng khi thử món lạ để tránh nguy cơ ngộ độc.

Giữ vệ sinh cá nhân

Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh và khi tiếp xúc với thực phẩm sống. Người chế biến cần đeo găng tay khi sơ chế thực phẩm, tránh để vi khuẩn từ tay lây nhiễm vào thức ăn.

Đặc biệt, cần nắm được các dấu hiệu ngộ độc thực phẩm và cách sơ cứu ban đầu. Bác sĩ Hà cho biết: “Tùy thuộc vào từng nguyên nhân nhưng nhìn chung, các biểu hiện của tình trạng ngộ độc thực phẩm rất dễ nhận biết là mệt mỏi, sốt, đau đầu, đau bụng, buồn nôn, nôn, tiêu chảy. Việc xử trí cũng tùy thuộc vào từng nguyên nhân nhưng vấn đề cần được ưu tiên là tìm cách thải độc tố ra khỏi cơ thể và bù nước, bù điện giải. Nếu các triệu chứng ngày càng trầm trọng, cần đưa bệnh nhân đến các cơ sở y tế ngay lập tức để thực hiện các biện pháp điều trị kịp thời”.