Khi những cơn gió heo may bắt đầu se lạnh và nắng hè dần nhạt đi, đó cũng là lúc chúng ta nên chuẩn bị cho cơ thể một "tấm áo giáp" vững chắc để đối phó với những thay đổi thất thường của thời tiết.
Mùa thu, theo Đông y, là thời điểm các cơ quan hô hấp như phổi dễ bị tổn thương nhất. Phổi cần được làm ẩm, bảo vệ khỏi sự hanh khô để duy trì chức năng tốt. Đồng thời, việc bổ sung khí huyết và tăng cường hệ miễn dịch là điều cần thiết để phòng tránh các bệnh vặt theo mùa.
Có một bí mật mà không phải ai cũng biết là: Những "thần dược" cho mùa thu không hề đắt đỏ hay xa xỉ. Chúng ẩn mình trong những loại rau củ quen thuộc, dễ tìm mua ở bất cứ khu chợ nào.
Dưới đây là 4 loại thực phẩm bạn nên thường xuyên bổ sung vào thực đơn đầu mùa thu, bất kể bạn có điều kiện kinh tế ra sao, để dưỡng phổi, bổ khí và tăng cường miễn dịch một cách hiệu quả nhất.
Đậu đũa là một loại thực phẩm quen thuộc trong bữa ăn của người Việt. Nhưng ít ai biết rằng, loại đậu này lại là một "viên ngọc quý" cho sức khỏe mùa thu. Theo Đông y, đậu đũa có vị ngọt, tính bình, có tác dụng kiện tỳ, bổ thận, ích khí.
Đậu đũa chứa hàm lượng lớn chất xơ, protein và các vitamin nhóm B. Những chất này không chỉ giúp cải thiện chức năng tiêu hóa mà còn hỗ trợ quá trình sản sinh năng lượng, giúp cơ thể dồi dào "khí". Khí đầy đủ sẽ giúp phổi hoạt động hiệu quả hơn, giảm tình trạng ho khan, hụt hơi do thời tiết hanh khô.
Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Khoa học Thực phẩm và Dinh dưỡng Quốc tế (Journal of Food Science and Nutrition) chỉ ra rằng đậu đũa giàu vitamin C, một chất chống oxy hóa mạnh mẽ. Vitamin C không chỉ giúp bảo vệ tế bào khỏi các tổn thương của gốc tự do mà còn kích thích sản xuất bạch cầu, tế bào quan trọng trong hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh từ môi trường.
Cách chế biến đậu đũa: Bạn có thể chế biến đậu đũa thành nhiều món ăn ngon như đậu đũa luộc, xào tỏi, hoặc nấu canh. Đây là cách đơn giản và tiết kiệm để bảo vệ sức khỏe phổi của bạn.
Mướp là loại quả đặc trưng của mùa hè, nhưng cũng là lựa chọn tuyệt vời cho những ngày đầu thu. Theo y học cổ truyền, mướp có vị ngọt, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc và làm ẩm phổi.
Mướp chứa hàm lượng nước cao, giúp làm dịu cổ họng, làm ẩm đường hô hấp và phổi. Vì vậy nó rất hữu ích cho những người bị ho khan hoặc viêm họng do thời tiết hanh khô. Ngoài ra, các chất nhầy tự nhiên trong mướp còn có tác dụng làm dịu và bảo vệ niêm mạc phổi.
Mướp chứa nhiều vitamin nhóm B, đặc biệt là B6, giúp tham gia vào quá trình sản xuất hemoglobin, thành phần chính của hồng cầu. Điều này giúp cải thiện lưu thông máu và thúc đẩy khí huyết lưu thông tốt hơn, mang lại năng lượng cho cơ thể.
Cách chế biến mướp: Mướp có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon và bổ dưỡng như canh mướp nấu tôm, mướp xào lòng gà hoặc mướp luộc chấm muối vừng.
Cà tím không chỉ là một loại rau thông thường mà còn là "chiến binh" bảo vệ sức khỏe. Mặc dù không trực tiếp tác động đến phổi như các loại rau khác, nhưng cà tím lại có vai trò quan trọng trong việc tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ tim mạch, gián tiếp hỗ trợ chức năng của phổi.
Cà tím giàu Anthocyanin, một loại flavonoid có khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ. Một nghiên cứu trên "Food & Function Journal" (2019) đã chỉ ra rằng, Anthocyanin giúp bảo vệ tế bào khỏi các tổn thương do stress oxy hóa và có tác dụng chống viêm, từ đó tăng cường hệ miễn dịch toàn diện.
Cà tím chứa nhiều sắt, một khoáng chất thiết yếu cho quá trình tạo máu. Ăn cà tím thường xuyên giúp cải thiện tình trạng thiếu máu, từ đó giúp khí huyết lưu thông tốt hơn, cung cấp đủ oxy cho các tế bào, bao gồm cả tế bào phổi.
Cách chế biến cà tím: Cà tím có thể được chế biến thành nhiều món ngon như cà tím xào mỡ hành, cà tím nướng, hoặc cà tím bung.
Rau bina, hay còn gọi là rau chân vịt, là một trong những loại rau xanh bổ dưỡng nhất. Nó được mệnh danh là "siêu thực phẩm" vì chứa nhiều vitamin, khoáng chất và các hợp chất thực vật có lợi.
Rau bina rất giàu Beta-carotene, tiền chất của vitamin A. Theo một nghiên cứu của Viện Y học Quốc gia Mỹ (NIH), Beta-carotene giúp duy trì sức khỏe của niêm mạc hô hấp, bảo vệ phổi khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường. Hơn nữa, hàm lượng sắt và folate dồi dào trong rau bina giúp tăng cường sản xuất hồng cầu, cải thiện lưu thông khí huyết.
Rau bina là "nhà máy" vitamin C. Một cốc rau bina nấu chín cung cấp gần 20% lượng vitamin C khuyến nghị hàng ngày. Vitamin này đóng vai trò then chốt trong việc hỗ trợ hệ miễn dịch. Ngoài ra, rau bina còn chứa các hợp chất chống oxy hóa như flavonoid và carotenoid, giúp bảo vệ tế bào miễn dịch khỏi tổn thương.
Cách chế biến rau bina: Rau bina có thể dùng để nấu canh, làm salad, hoặc làm sinh tố rau xanh, là cách đơn giản để bổ sung dinh dưỡng và bảo vệ sức khỏe trong mùa thu.
Mùa thu là thời điểm lý tưởng để chăm sóc bản thân từ bên trong. Thay vì tìm kiếm những sản phẩm đắt đỏ, bạn có thể tận dụng những loại rau củ quen thuộc và dễ tìm như đậu đũa, mướp, cà tím và rau bina để làm ẩm phổi, bổ khí và tăng cường miễn dịch.