Đây là hội chứng rất nhiều người đang mắc phải sau Tết: Các chuyên gia khẳng định không nên xem nhẹ

Niềm vui của những ngày lễ hội cuối cùng cũng nhường chỗ cho những ngày thường nhật. Nhiều người cảm thấy khó thích nghi với sự thay đổi này. Họ trải qua cảm giác trống rỗng, mất phương hướng, thậm chí là buồn bã. Đây được gọi là hội chứng "post-holiday blues" hay nỗi buồn hậu kỳ nghỉ lễ.

Hội chứng hậu nghỉ lễ là gì?

Mùa lễ hội, ví dụ như Tết Nguyên đán có thể là khoảng thời gian vui vẻ và thư giãn đối với nhiều người. Tuy nhiên, một khi lễ hội kết thúc, nỗi buồn và cô đơn có thể len lỏi vào tâm trí. Hiện tượng này được gọi là nỗi buồn sau lễ hội.

Tiến sĩ Naomi Torres-Mackie (nhà tâm lý học lâm sàng tại Bệnh viện Lenox Hill ở Thành phố New York và người đứng đầu nghiên cứu tại Liên minh Sức khỏe Tâm thần) chia sẻ với Health: "Sau một sự kiện thú vị như ngày lễ, thường có cảm giác thất vọng hoặc hụt hẫng".

Các chuyên gia tâm lý cho rằng, sự thay đổi đột ngột trong lịch trình sinh hoạt, từ bận rộn sang nhàn rỗi, là một trong những nguyên nhân chính gây ra hội chứng này. Bên cạnh đó, áp lực tài chính, sự kỳ vọng quá cao về một kỳ nghỉ hoàn hảo, hay việc phải đối mặt với những vấn đề gia đình phức tạp trong dịp lễ cũng góp phần tạo nên nỗi buồn hậu kỳ nghỉ.

Tiến sĩ Torres-Mackie nói thêm: "Mong chờ một điều gì đó như kỳ nghỉ lễ có thể mang lại cảm giác hào hứng. Nhưng khi sự kiện đã qua, việc mất đi sự hào hứng đó có thể khiến bạn cảm thấy tồi tệ. Hầu như có một cảm giác hụt hẫng về mặt cảm xúc sau niềm vui ngày lễ".

Nỗi buồn sau lễ hội đề cập đến những cảm xúc ngắn hạn mà các cá nhân trải qua sau kỳ nghỉ lễ bao gồm buồn bã, cô đơn, mệt mỏi, thất vọng, uể oải, đau khổ về tinh thần, hoặc thậm chí là sợ hãi những tháng mùa đông sắp tới.

Tiến sĩ Nicole Hollingshead (nhà tâm lý học và trợ lý giáo sư lâm sàng về Y học Gia đình và Cộng đồng tại Trung tâm Y tế Wexner của Đại học Bang Ohio, Mỹ) nói với Health: "Ngày lễ mang đến cho hầu hết mọi người thời gian để tập trung năng lượng vào việc trang trí, nướng bánh, lên kế hoạch và tặng quà. Sau khi kỳ nghỉ kết thúc, mọi người có thể cảm thấy lạc lõng hoặc trống rỗng khi không có một hoạt động nào định hướng mục tiêu để giúp họ tập trung".

Mặc dù khái niệm về nỗi buồn sau lễ hội chưa được nghiên cứu nhiều nhưng những cảm xúc này vẫn là một hiện tượng khá phổ biến. Tiến sĩ Torres-Mackie khẳng định: “Điều quan trọng là phải nhận ra rằng hiện tượng này không phải là hiếm. Bạn càng nói về điều này với bạn bè và gia đình, bạn càng thấy rằng mình không đơn độc trong trải nghiệm nỗi buồn sau lễ hội”.

Các triệu chứng thường thấy

Theo Tiến sĩ Torres-Mackie, các triệu chứng của chứng trầm cảm sau kỳ nghỉ - bao gồm buồn bã, thiếu động lực, rối loạn giấc ngủ hoặc cáu kỉnh - có thể tương tự như các triệu chứng của chứng trầm cảm lâm sàng. Vì vậy, điều quan trọng là phải theo dõi thời gian bạn cảm thấy buồn bã sau kỳ nghỉ.

Bà nói: "Trầm cảm liên quan đến tâm trạng thấp hầu hết các ngày trong khoảng thời gian từ hai tuần trở lên. Nỗi buồn sau kỳ nghỉ sẽ kéo dài ngắn hơn và không ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của bạn. Chúng cũng sẽ chỉ xảy ra trong khoảng thời gian sau kỳ nghỉ”.

Nếu bất kỳ cảm giác buồn bã nào sau kỳ nghỉ bắt đầu ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày của bạn, chẳng hạn như khiến bạn khó ra khỏi giường, đi làm hoặc đi học, rời khỏi nhà, dành thời gian cho người khác hoặc hoàn thành các công việc nhỏ, thì bạn nên đi khám bác sĩ. Tiến sĩ Hollingshead cho biết: "Chúng tôi hy vọng với chứng trầm cảm, mọi người sẽ có một chuỗi ngày tồi tệ rồi thuyên giảm. Nhưng nếu bạn cảm thấy buồn bã và chán nản nhiều ngày hơn là không trong hai tuần trở lên, thì bạn có thể cân nhắc tìm kiếm thêm sự giúp đỡ hoặc hỗ trợ".

Triệu chứng của "post-holiday blues" khá đa dạng, từ cảm giác mệt mỏi, khó ngủ, chán ăn, đến khó tập trung, dễ cáu gắt và lo lắng. Tiến sĩ tâm lý học Judith Orloff (Mỹ) cho biết: "Mọi người thường đặt quá nhiều kỳ vọng vào kỳ nghỉ. Khi thực tế không như mong đợi, họ cảm thấy hụt hẫng và thất vọng".

Tuy nhiên, phần lớn các trường hợp "post-holiday blues" chỉ là tạm thời và sẽ tự khỏi sau một thời gian ngắn. Để vượt qua giai đoạn này, bạn có thể áp dụng một số biện pháp đơn giản như duy trì chế độ sinh hoạt điều độ, tập thể dục thường xuyên, dành thời gian thư giãn, kết nối với bạn bè và người thân.

Dù phổ biến, nhưng "post-holiday blues" không nên bị xem nhẹ. Nếu các triệu chứng kéo dài dai dẳng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hàng ngày, bạn nên tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia tâm lý. Họ sẽ giúp bạn xác định nguyên nhân gốc rễ của vấn đề và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

Những cách để vượt qua hội chứng sau nghỉ lễ

Cảm giác hụt hẫng, chán nản sau những ngày nghỉ lễ rộn ràng là điều không hiếm gặp. Tuy nhiên, việc nhận biết khi nào cần tìm kiếm sự hỗ trợ là vô cùng quan trọng.

Nếu bạn đang trải qua nỗi buồn sau kỳ nghỉ hoặc muốn ngăn chặn chúng xảy ra trong tương lai, một số biện pháp can thiệp lối sống cơ bản có thể giúp ích theo Tiến sĩ Nestadt. Dưới đây là một số cách để thoát khỏi trạng thái uể oải sau kỳ nghỉ:

Ngủ đủ giấc : Điều quan trọng là phải ngủ đủ giấc mỗi ngày, không chỉ để duy trì sức khỏe tinh thần mà còn để ngăn ngừa các bệnh mãn tính như béo phì, tiểu đường, huyết áp cao, đột quỵ và suy nhược tinh thần. Người lớn từ 18 tuổi trở lên nên ngủ ít nhất 7 giờ mỗi đêm.

Ăn uống cân bằng và bổ dưỡng : Căng thẳng thêm trong mùa lễ có thể khiến mọi người tìm đến những thực phẩm giàu chất béo và đường hơn – sau đó có thể gây ra nhiều căng thẳng hoặc lo lắng hơn. Để duy trì thói quen ăn uống lành mạnh trong những ngày lễ và những ngày sau đó, hãy cố gắng thêm hoặc thay thế những thực phẩm lành mạnh hơn, bao gồm trái cây và rau tươi, vào kế hoạch bữa ăn của bạn.

Tránh rượu bia và chất kích thích : Theo Tiến sĩ Nestadt, những người cảm thấy buồn bã hoặc lo lắng có thể được hưởng lợi từ việc kiêng chất kích thích hoặc rượu bia, vì cả hai chất này đều có thể khiến cảm xúc tiêu cực trở nên mạnh mẽ hơn hoặc khó kiểm soát hoặc diễn giải hơn.

Tập thể dục : Căng thẳng của mùa lễ có thể khiến mọi người lạc lối khỏi thói quen tập luyện của họ – nhưng tập thể dục thường xuyên có thể có lợi cho các triệu chứng trầm cảm hoặc lo lắng. Để duy trì động lực – hoặc bắt đầu tập luyện trở lại – hãy rủ các thành viên trong gia đình hoặc bạn bè cùng tập thể dục với bạn hoặc chọn những hoạt động bạn thích làm để luôn bận rộn.

Kết nối với bạn bè hoặc gia đình : Dựa vào bạn bè và gia đình có thể giúp bạn tiếp tục cảm thấy được kết nối và không cô đơn. Các mối quan hệ thân thiết cũng có thể hữu ích trong việc giúp bạn vượt qua những gì bạn đang trải qua. Tiến sĩ Torres-Mackie nói: "Có khả năng một người nào đó thân thiết với bạn có thể đồng cảm với cảm giác này và chia sẻ nó với ai đó có thể xua tan cảm giác cô đơn".

Lên lịch các hoạt động trước : Theo Tiến sĩ Hollingshead, mọi người có thể có nguy cơ mắc chứng trầm cảm sau kỳ nghỉ cao hơn nếu họ không có điều gì đó để mong đợi sau kỳ nghỉ. Tiến sĩ Hollingshead nói: "Nếu vài tháng qua bạn đã tập trung vào việc chuẩn bị cho kỳ nghỉ, thì lý tưởng nhất là bạn nên có một điều gì đó khác, chẳng hạn như một chuyến đi hoặc hoạt động, mà bạn mong chờ sau kỳ nghỉ lễ". Lập kế hoạch trước một việc gì đó – dù lớn hay nhỏ – có thể giúp bạn duy trì động lực vui vẻ sau mùa lễ.

Thử một điều gì đó mới : Nếu bạn có kế hoạch cho các hoạt động trong tương lai, bạn có thể gắn bó với một điều gì đó đã được thử nghiệm và đúng đắn, chẳng hạn như ăn tại nhà hàng yêu thích của bạn hoặc lên lịch cho một buổi chơi game với những người bạn thân. Nhưng bạn cũng có thể thử một hoạt động mới – chẳng hạn như thử một công thức nấu ăn mới ở nhà hoặc tham gia một lớp học khiêu vũ mà bạn đã để mắt đến từ lâu. Tiến sĩ Hollingshead cho biết: “Khi chúng ta cảm thấy buồn bã hoặc chán nản, chúng ta thường mất động lực để làm việc. Việc lên lịch trước một việc gì đó sẽ giúp chúng ta có trách nhiệm và làm những việc cuối cùng giúp chúng ta cảm thấy tốt hơn”.

Nguồn: Health