Cá là món ăn quen thuộc trên mâm cơm của nhiều gia đình, xuất hiện hầu hết trong bữa cơm hàng ngày nhờ vị ngọt và giàu dinh dưỡng. Tuy nhiên, không phải ai cũng thoải mái chế biến, bởi mùi tanh đặc trưng của cá thường khiến nhiều người e ngại. Trên thực tế, các bà nội trợ xưa đã truyền lại một mẹo cực kỳ đơn giản nhưng lại mang đến hiệu quả bất ngờ: chỉ cần ngâm cá trong một loại nước sẵn có ngay trong bếp. Cách làm này không chỉ giúp khử tanh nhanh chóng mà còn khiến thịt cá săn chắc, ngọt thơm hơn khi nấu.
Loại nước đặc biệt này chính là nước vo gạo. Khi ngâm cá trong nước vo gạo, cá sẽ được loại bỏ nhớt và mùi tanh một cách tự nhiên. Thịt cá cũng trở nên trắng hồng, chắc ngọt và dễ thấm gia vị hơn, hoàn hảo cho mọi món kho, hấp hay chiên.
Nước vo gạo, đặc biệt là phần nước đầu tiên khi vo gạo, không chỉ giàu tinh bột mà còn chứa nhiều vitamin nhóm B cùng các enzyme tự nhiên. Những dưỡng chất này có khả năng trung hòa các hợp chất amin trong thịt cá - chính là nguyên nhân gây mùi tanh đặc trưng. Khi ngâm cá trong nước vo gạo, các chất này sẽ hút bớt nhớt, loại bỏ cặn bẩn bám trên da cá, đồng thời giúp thịt cá săn chắc, trắng hồng và dễ thấm gia vị hơn khi chế biến.
So với các phương pháp khác như rượu trắng, chanh hay gừng, nước vo gạo hoàn toàn tự nhiên, an toàn và không làm thay đổi hương vị gốc của cá. Vì lẽ đó, đây là lựa chọn lý tưởng mà nhiều gia đình Việt vẫn tin dùng để sơ chế cá sông, cá đồng hay cá biển, vừa đơn giản vừa hiệu quả, giúp món cá thơm ngon đúng vị và giữ được độ tươi tự nhiên.
1. Chuẩn bị nước vo gạo
Dùng nước vo gạo lần đầu, vì đây là phần giàu tinh bột và vitamin nhất. Vo gạo xong, lọc qua rây hoặc khăn xô để loại bỏ bụi bẩn. Phần nước này sẽ là "nước thần" giúp cá bớt tanh.
2. Làm sạch cá trước khi ngâm
Trước khi ngâm, nên bỏ mang, ruột, cạo vảy và rửa qua với muối hạt để giảm nhớt. Bạn có thể chà thêm một lát chanh hoặc vài giọt giấm để tăng hiệu quả khử mùi.
3. Ngâm cá trong nước vo gạo
Cho cá vào thau hoặc tô sạch, đổ nước vo gạo ngập mặt cá. Thời gian ngâm tùy thuộc loại cá: cá sông, cá đồng như cá rô, cá chép, cá trê ngâm khoảng 30 phút; cá biển như cá thu, cá nục, cá basa ngâm 15-20 phút là đủ.
4. Rửa lại cá bằng nước sạch
Sau khi ngâm, vớt cá ra, rửa lại bằng nước lạnh và để ráo. Lúc này, cá đã gần như mất mùi tanh, thịt săn chắc, trắng hồng và thơm hơn hẳn so với trước.
Ngoài mẹo ngâm nước vo gạo, một số bí quyết sau sẽ giúp món cá ngon hơn:
Ướp cá đúng cách: Sau khi rửa sạch, để ráo, nên ướp ít nhất 20 phút với các gia vị tự nhiên như gừng băm, hành khô, tiêu, nước mắm hoặc một chút rượu trắng. Gia vị ngấm đều giúp cá thơm và đậm vị hơn khi nấu.
Chiên sơ trước khi kho:*Nếu nấu cá kho, chiên sơ cá cho vàng nhẹ để thịt săn lại. Khi kho, cá sẽ không bị nát mà vẫn giữ được độ mềm bên trong và chắc ngọt bên ngoài.
Dùng nguyên liệu khử tanh tự nhiên: Gừng, sả, riềng, nghệ hoặc lá tía tô là những nguyên liệu giúp át mùi tanh và tăng hương thơm. Khi hấp, kho hoặc nấu canh, hãy thêm vài lát gừng hoặc nhánh sả đập dập.
Không đậy vung ngay khi nấu cá: Khi mới cho cá vào nồi, để mở vung 5-10 phút cho hơi tanh bay ra, sau đó mới đậy lại để cá chín đều mà vẫn giữ mùi thơm.
Không để nước vo gạo quá lâu, vì sau vài giờ nước có thể lên men, gây mùi chua và làm cá ươn.
Nếu muốn bảo quản nước vo gạo trước khi ngâm cá, nên cho vào ngăn mát tủ lạnh và dùng trong vòng 24 giờ.
Lựa chọn gạo sạch, không tẩm hương liệu hay hóa chất tẩy trắng, nhằm tránh các chất độc hại lẫn vào cá trong quá trình ngâm. Sử dụng nước vo gạo từ gạo nguyên chất sẽ vừa khử tanh hiệu quả vừa giữ trọn hương vị tự nhiên của cá.
Tổng hợp