Đặc sản sông Hồng mùa này: Đắt tới 500 nghìn/kg nhưng vẫn chẳng có mà mua, nấu món nào cũng ngon "hết sảy"

Con vờ, hay con vật vờ, con vờ vờ, thực chất là tên gọi dân dã của một loài côn trùng thủy sinh thuộc bộ Cánh phù du (Ephemeroptera), một nhóm côn trùng nguyên thủy có họ hàng với chuồn chuồn, thường sống ở vùng nước ngọt như sông, suối. Chúng có thân hình mảnh mai, cánh mỏng, và vòng đời ngắn ngủi.

Vờ vờ: Đặc sản trứ danh sông Hồng

Loài này có đặc điểm nổi bật là tuổi đời rất ngắn, thường chỉ sống vài giờ sau khi trưởng thành, với thân mềm, màu trắng muốt, cánh mỏng manh, và có khả năng phát sáng trong đêm. Chúng thường xuất hiện ở các ngã ba sông Hồng, nơi có đất thịt để làm tổ, đặc biệt từ tháng 2 đến tháng 4 Âm lịch, và không phải năm nào cũng có.

Nhiều người nghe có thể thấy lạ, những với người dân khu vực dọc sông Hồng như Văn Giang (Hưng Yên), Thường Tín (Hà Nội),... thì vờ vờ có thể coi là "vưu vật" của thời điểm cuối xuân.

Vờ chỉ sống được một thời gian ngắn từ 1-2 tiếng, nhiều người dân muốn bắt được vờ phải canh đêm đến gần sáng xem vờ có nổi lên không mới đi vớt. Khi trời sáng rõ cũng là lúc công việc vợt vờ kết thúc. Vào đầu mùa, lúc vờ khan, giá lên tới 500.000 đồng/kg, khi sẵn hơn thì dao động từ 200.000 - 300.000 đồng/kg.

Vờ thường xuất hiện ở khu vực ngã ba sông, nơi nhiều đất thịt, người ta còn phải canh được ngày vờ lên bờ lột xác mới vớt được nhiều. Vờ sau khi ngoi lên bờ lột xác, đẻ trứng rồi chết. Phần ấu trùng sẽ lại trở về đáy sông, chờ đến ngày ngoi lên để lột xác tiếp theo.

Con vờ, một sinh vật đêm kỳ diệu với chu kỳ đời ngắn ngủi, thường không kéo dài quá một tuần. Quá trình sinh trưởng của chúng bắt đầu dưới dạng ấu trùng mỏng manh, sống trong làn nước mát, trải qua nhiều giai đoạn biến đổi trước khi đạt đến hình thái trùng cuối cùng. Khi đến giai đoạn trưởng thành, con vờ biến hóa với thân hình mềm mại và khả năng phát sáng kỳ ảo, hai chiếc râu đặc trưng trên đầu như hai lưỡi dao nhọn, và ba sợi lông đuôi nhô ra ở phía cuối cơ thể.

Vào những đêm tĩnh lặng, loài vờ thường tụ hội, "nhảy múa" trên mặt nước trong nghi lễ giao phối của mình. Kết thúc nghi thức, con vờ cái sẽ đẻ trứng mỏng manh vào lòng nước, để rồi phần lớn không may mắn sống sót đến bình minh hôm sau. Điểm đặc biệt của loài vờ không chỉ nằm ở vẻ ngoài hao hao châu chấu, với lớp giáp cứng cáp và đôi râu đáng chú ý mà còn ở hương vị độc đáo của chúng khi được chế biến.

Thịt vờ, mềm và có vị béo ngậy, khi được rang lên hoặc chế biến thành chả, tỏa ra một mùi thơm lừng đầy quyến rũ, khơi gợi sự liên tưởng đến nhiều món ăn đặc sản khác thông qua hương vị phong phú, đa dạng của nó.

Món ngon từ con vật vờ

Con vật vờ không chỉ là một phần của hệ sinh thái sông Hồng mà còn được người dân địa phương biến thành nguyên liệu cho nhiều món ăn đặc sản độc đáo, đậm chất dân dã.

Dưới đây là một số món ăn phổ biến được chế biến từ con vật vờ.

1. Chả vờ: Vật vờ trộn với trứng gà, thịt xay, lá lốt, sau đó rán vàng, tạo nên món chả giòn, ngọt tự nhiên.

2. Vờ chiên lá mắc mật: Vật vờ được rửa sạch, trộn với lá mắc mật rồi chiên giòn, tạo nên hương vị thơm bùi, giòn tan.

3. Vờ rang lá chanh: Thay vì lá mắc mật, vờ rang lá chanh cũng thơm lừng, giòn, ngon "nhức nách".

4. Vờ xào: Có thể xào với rau ngổ, rau bí, rau muống hoặc tỏi, mang đến vị béo ngậy và thơm lừng.

5. Vờ om cá ngạnh: Kết hợp vật vờ với cá ngạnh sông Hồng, om cùng mẻ, cà chua, riềng, nghệ, tạo món ăn đậm đà, thơm ngon.

6. Vờ ướp riềng mẻ chiên giòn

7. Lẩu vờ riêu cua: Vật vờ được thêm vào lẩu riêu cua, ăn kèm rau bí hoặc hoa chuối, mang lại vị ngọt thanh.

8. Cháo vật vờ

9. Vật vờ nấu canh chua: Nấu với cá ngạnh, thêm lá me chua, cà chua, khế, gia vị, cho ra món canh chua dịu, dễ ăn.

Những món ăn này không chỉ ngon mà còn mang đậm hương vị phù sa của vùng sông Hồng, được người dân ven sông sáng tạo từ nguyên liệu đơn giản nhưng giàu giá trị ẩm thực.