Đặc sản nòng nọc om măng rừng xứ Thanh: Món ăn khiến nhiều người sững sờ khi nghe tên

Ẩm thực miền núi phía Tây Thanh Hóa từ lâu vốn nổi tiếng với những món độc lạ mà chỉ nghe thôi cũng đủ khiến thực khách "sởn da gà". Nếu sâu măng chiên, nhái suối đã từng gây tò mò thì món được nhắc đến nhiều nhất, gợi sự tò mò mạnh mẽ nhất, vẫn là nòng nọc non om măng - một đặc sản đặc trưng của người Mường.

Người Mường gọi nòng nọc là "bu bu" hay "bâu bâu". Đây là loài nòng nọc đặc biệt, do ếch đá đẻ trong các khe suối rừng vào mùa mưa. Khác với nòng nọc dưới xuôi, chúng béo tròn, có con to bằng ngón tay, thịt mềm ngọt, được xem là "lộc trời" của núi rừng.

Nòng nọc thường được bắt vào khoảng tháng 6 đến tháng 11 âm lịch. Người dân tranh thủ buổi sáng sớm hoặc lúc chiều muộn, khi nước suối trong và tĩnh lặng, nòng nọc bơi lượn quanh khe đá. Dụng cụ bắt cũng hết sức đơn giản, chỉ cần chiếc dậm, rổ tre và vài lá khoắn làm mồi nhử. Người có kinh nghiệm chỉ cần thả nhẹ mồi vào dậm, chờ một lúc là đã có rổ nòng nọc mang về.

Sơ chế nòng nọc khá tốn công và cần sự tỉ mỉ: rửa sạch, dùng dao nhỏ gẩy nhẹ bụng lấy phần ruột ra ngoài, rồi chà muối cho hết nhớt. Nòng nọc sau khi ráo nước có thể làm thành nhiều món: nấu canh rau rừng, nướng với sả ớt làm mồi nhậu, hay chiên giòn ăn chơi. Nhưng ngon và đặc trưng nhất, khiến người Mường nào cũng tự hào, chính là nòng nọc om măng.

Món ăn này không cầu kỳ, nhưng đòi hỏi nguyên liệu phải thật tươi. Măng rừng thái nhỏ, xào cùng mẻ cho dậy mùi chua nhẹ, rồi đổ nước sôi tạo thành nước dùng. Sau đó mới thả nòng nọc vào, đun liu riu cho chín tới. Khi bắc xuống, người ta rắc thêm rau thơm như hành, răm, mùi tàu. Bát nòng nọc om măng nóng hổi bưng ra, khói nghi ngút, thoang thoảng mùi thơm đặc trưng của núi rừng.

Thoạt nhìn, bát nòng nọc béo mẫm nổi trong canh măng có thể khiến nhiều người rụt rè. Nhưng khi can đảm gắp thử một con, đưa vào miệng, cảm giác e sợ ban đầu nhanh chóng tan biến, nhường chỗ cho vị mềm ngọt, béo ngậy của nòng nọc, quyện cùng vị hơi đắng nhẹ của măng rừng, tạo nên hương vị khó quên.

Người bản địa kể rằng, thuở xưa, vì đói kém nên đồng bào mới bắt nòng nọc làm thức ăn. Nhưng rồi, chính từ cái khó, món ăn ấy lại trở thành đặc sản độc đáo, không thể thiếu trong bữa cơm truyền thống.

Ngày nay, nòng nọc om măng được xem là món nhậu khoái khẩu của nhiều gia đình. Khách ghé bản Mường vào mùa nòng nọc thường được chủ nhà đãi món này bên chén rượu cay nồng. Không ít người sau khi thử đã phải thốt lên rằng: "Kỳ lạ mà ngon đến khó quên!".