Cụ bà 102 tuổi vẫn dạy yoga mỗi ngày và bí kíp sống thọ "chẳng có gì khó"

Vào một tối thứ Tư nhiều mây giữa tháng 9, Charlotte Chopin làm công việc quen thuộc mà bà đã duy trì suốt hơn 40 năm. Mặc chiếc áo phông và quần cotton sọc rộng rãi, mái tóc trắng ngắn hơi rối, bà gọi học viên tập trung và bắt đầu hướng dẫn họ các bài căng cơ, khuyến khích mọi người làm theo mình.

Đối với người mới gặp, vóc dáng nhỏ bé và phong thái trầm lặng của bà Chopin có thể khiến người ta nhầm tưởng bà yếu ớt. Nhưng rồi họ sẽ kinh ngạc khi thấy bà thực hiện hàng loạt tư thế chiến binh (warrior poses) – đôi chân vững chãi trên sàn, cánh tay duỗi thẳng tắp, cơ thể chuyển động nhẹ nhàng từ tư thế này sang tư thế khác.

Ở tuổi 102, bà Charlotte Chopin, với lịch trình đơn giản gồm bữa sáng, dành thời gian ngoài trời và dạy yoga, đã giảng dạy tại Léré, một ngôi làng nhỏ ở vùng Loire của Pháp, từ năm 1982.

Phòng tập của bà nép mình trong khung cảnh yên bình của ngôi làng – một căn phòng vuông nhỏ với tường sơn màu hồng đào, nằm bên trong một đồn cảnh sát cũ. Các phòng thay đồ ở đây từng là phòng giam. Buổi tối hôm đó, học viên của bà là 4 phụ nữ địa phương, trong độ tuổi từ 35 đến 60.

Khi lớp học bắt đầu, bà Chopin vẫy tôi cùng thực hiện một động tác căng cơ sâu. Chúng tôi cùng nắm một cây sào gỗ và khụy gối, hỗ trợ nhau giữ thăng bằng. Ban đầu tôi do dự, lo sợ sẽ kéo bà ngã, nhưng bà đã đáp lại lực của tôi một cách dễ dàng. Sau đó, khi tôi từ chối một động tác khó đòi hỏi phải lộn người trong khi bám vào dây đai gắn tường, bà đã dũng cảm tự mình thị phạm, rồi ra hiệu cho tôi thử.

“Voilà” (Xong rồi!), bà nói khi thấy tôi thành công.

Từ sân khấu đến đại sứ yoga

Trong những năm gần đây, bà Chopin đã trở thành một người nổi tiếng ở Pháp nhờ lần xuất hiện năm 2022 trên chương trình “La France a un Incroyable Talent” (phiên bản Pháp của “America’s Got Talent”). Ở tuổi 99, bà đã thực hiện hàng chục tư thế gần như hoàn hảo trên sân khấu. Bà chia sẻ bằng tiếng Pháp: “Tôi cảm thấy rất tuyệt, với tất cả những người này đang cổ vũ tôi. Thật là bất ngờ.”

Dù không lọt vào vòng tiếp theo của cuộc thi, sự xuất hiện của bà đã thu hút sự chú ý của truyền thông địa phương và cả Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi. Năm ngoái, Ấn Độ đã trao cho bà một huân chương dân sự vì là đại sứ xuất sắc cho bộ môn yoga. Kể từ đó, bà nhận được rất nhiều yêu cầu phỏng vấn và xuất hiện công khai. 1 trong 4 người con của bà, Claude Chopin (69 tuổi), một cựu nhà vật lý trị liệu và cũng là một yogi giỏi, đã trở thành người quản lý không chính thức của bà.

Bà Chopin không tự nhận mình là một guru (bậc thầy) về lối sống hay có bất kỳ khao khát cháy bỏng nào để truyền bá bí quyết sống của mình. Tuy nhiên, mọi người vẫn không ngừng hỏi bà về bí mật của sự lão hóa khỏe mạnh.

Tôi đã gặp bà Chopin tại nhà riêng, một ngôi nhà nhỏ được xây dựng từ những năm 1800 và đã thuộc sở hữu gia đình bà ít nhất 100 năm. Chúng tôi ngồi trong phòng khách, nơi được trang trí bằng ảnh gia đình và các bức tượng nhỏ với nhiều tư thế yoga khác nhau. Một tấm biển khắc bằng tiếng Pháp viết: "Hạnh phúc không phải là có mọi thứ bạn muốn, mà là yêu thích những gì bạn có."

Mãi đến năm 50 tuổi, bà Chopin mới bắt đầu tập yoga theo lời khuyên của một người bạn, xem đó là cách thư giãn khỏi công việc nhà. Bà bắt đầu dạy yoga một thập kỷ sau đó, chủ yếu là để tránh buồn chán khi chuyển đến thị trấn nhỏ này.

Khi được hỏi yoga mang lại điều gì cho bà, câu trả lời đơn giản của bà là: "sự thanh thản."

Đó cũng là câu trả lời mang tính triết lý nhất của bà về bài tập này – hay về tuổi thọ phi thường của mình. Bà quy sự sống lâu cho may mắn. Bà nói: “Tôi không gặp quá nhiều vấn đề. Tôi có một hoạt động mà tôi thích.”

Đó cũng là điều mà bà không thể tưởng tượng được cuộc sống thiếu vắng. Hai năm rưỡi trước, ngay sau khi tròn 100 tuổi, bà đã bị ngất xỉu khi đang lái xe về nhà sau lớp yoga, gây tai nạn và bị gãy xương ức. Ba tháng sau, bà không chỉ quay lại sau vô lăng mà còn trở lại bục giảng yoga.

Sự kiên định của năm tháng

Khi chúng tôi ngồi trong phòng khách nhâm nhi trà đen do bà chuẩn bị, tôi hỏi liệu bà có cảm thấy mình đang ở tuổi 102 không.

Bà cười lớn, rồi trả lời cẩn thận: chỉ vào buổi sáng thôi.

Nhưng sau bữa sáng thông thường gồm cà phê, bánh mì nướng với bơ và mật ong hoặc mứt (đôi khi là một thìa thạch), bà nói: “Tôi trở lại guồng quay – tôi cảm thấy ổn.” Claude nói thêm: “Khi chúng tôi còn nhỏ, bà thường nói rằng bữa sáng là khoảnh khắc tuyệt vời nhất trong ngày. Bây giờ vẫn vậy.”

Tuy nhiên, điều duy trì sức sống cho bà nhiều nhất, cả trong yoga lẫn cuộc sống, chính là các học viên và sự hỗ trợ xã hội mà họ mang lại. Điều này phù hợp với nghiên cứu cho thấy những người sống lâu, khỏe mạnh thường coi trọng các mối quan hệ xã hội.

Đối với Claude - con trai  bà, việc nhìn thấy mẹ mình vẫn giữ được tính xã hội ở tuổi xế chiều đã ảnh hưởng đến cách tiếp cận sự lão hóa của chính ông hơn bất cứ điều gì khác. Ông chia sẻ: “Bà ấy yêu mọi người” và “rất dễ dàng trong việc tiếp xúc với người khác.” Ông cũng mong muốn được như vậy.

Trong buổi tối tôi tham gia lớp học, các học viên của bà gồm một công nhân nhà máy, một nhân viên cửa hàng tạp hóa, một người đã nghỉ hưu và một bà nội trợ. Tất cả đều đã học với bà Chopin nhiều năm, họ chào nhau bằng những cái ôm ấm áp.

Khi lớp học bắt đầu, nếu không tự thực hiện động tác cùng chúng tôi, bà Chopin sẽ đi quanh phòng, sửa tư thế và thúc giục chúng tôi cố gắng vượt qua giới hạn của bản thân. Có lúc, bà ấn mạnh cơ thể đau nhức vì lệch múi giờ của tôi vào một động tác căng cơ đến mức tôi bắt đầu phải tự chất vấn về giới hạn của mình.

Sau đó, các học viên mô tả giáo viên của họ là người “theo chủ nghĩa hoàn hảo” nhưng luôn khích lệ. Một học viên sau đó đã gửi email cho tôi, nói rằng: “Bà ấy khiến tôi muốn được già đi.”

Bà Chopin đã chậm lại khi bước qua tuổi 100. Trước đây bà tập yoga hàng ngày, nay bà chỉ thực hành trong ba buổi dạy mỗi tuần. Bà cũng không thể thực hiện tất cả các tư thế như trước nữa – bà đã loại bỏ động tác trồng cây chuối (handstands) vài năm trước. Nhưng bà vẫn có thể chạm ngón chân và di chuyển với sự vững vàng của người trẻ hơn mình vài chục tuổi.

Tôi hỏi liệu các lớp học của bà có thay đổi qua nhiều năm không, bà không hiểu tại sao chúng lại phải thay đổi. Bà nói: “Tôi luôn dạy các lớp của mình theo cùng một cách.” Các tư thế thì vẫn là các tư thế.

Đối với bà Charlotte Chopin, chính thói quen kiên định đó có thể là bí mật lớn nhất.

Nguồn: The New York Times