Con vật ăn rác, "thải ra vàng nâu" giúp lão nông dân thu hơn 6,2 tỷ mỗi năm

Loài sinh vật được nhắc đến chính là: trùn quế.  

Trùn quế (Eisenia fetida) là loài giun đất sống trong môi trường giàu hữu cơ, có khả năng tiêu hóa và chuyển hóa các loại chất thải nông nghiệp, chăn nuôi thành phân trùn (vermicompost) một loại phân bón sinh học giàu dinh dưỡng, thân thiện với môi trường.

Với đặc tính “ăn rác, thải vàng nâu”, trùn quế được xem là máy tái chế tự nhiên hiệu quả nhất. Chúng có thể xử lý hầu hết phế phẩm nông nghiệp như phân bò, trâu, gà (đã ủ hoai), rơm rạ, bã mía, bã đậu, vỏ cà phê, rau củ hư hỏng hay vỏ trái cây. Sau 10 - 15 ngày ủ để giảm nhiệt và mùi, các phế phẩm này trở thành nguồn thức ăn lý tưởng cho trùn.

Trong quá trình tiêu hóa, vi sinh vật trong ruột trùn phân giải sâu các chất hữu cơ, tạo ra phân tơi xốp, giàu đạm, lân, kali cùng hàng tỷ vi sinh vật có lợi cho đất. Chỉ sau 45–60 ngày, những đống chất thải chăn nuôi vốn gây ô nhiễm đã biến thành phân bón sinh học an toàn, đồng thời tạo ra sinh khối trùn – nguồn đạm tự nhiên quý giá cho chăn nuôi gia cầm, thủy sản.

Từ mô hình nhỏ đến kinh tế xanh triệu đô

Một trong những người tiên phong phát triển mô hình này là ông Nguyễn Văn Chào, nông dân xã Tân Thành, Đồng Tháp. Xuất phát từ trăn trở về tình trạng ô nhiễm môi trường và sự phụ thuộc vào phân bón hóa học, ông Chào đã mạnh dạn xây dựng trang trại nuôi trùn quế để tận dụng chất thải chăn nuôi bò, heo, gà.

Ông Chào, chia sẻ trên Báo Dân Việt: “Mấy chục năm làm nông, tôi thấy đất yếu dần, nước ô nhiễm, chi phí tăng. Nuôi trùn vừa xử lý rác, vừa làm phân sạch, lại có thêm thu nhập chẳng khác nào ‘một công đôi việc’”.

Hiện mô hình của ông đạt doanh thu hơn 6,2 tỷ đồng/năm, lợi nhuận gần 1 tỷ đồng, tạo việc làm ổn định cho 20 lao động địa phương với thu nhập bình quân 84 triệu đồng/năm. Phân trùn quế và sinh khối trùn của cơ sở ông Chào hiện được tiêu thụ rộng rãi tại nhiều tỉnh miền Tây, phục vụ cho các trang trại rau quả hữu cơ và nuôi thủy sản.

Không chỉ làm giàu cho bản thân, ông còn thường xuyên đón các đoàn nông dân đến học hỏi kỹ thuật, góp phần lan tỏa tư duy làm nông nghiệp sạch, không phụ thuộc vào hóa chất.

Nông nghiệp tuần hoàn hướng đi tất yếu

Theo các chuyên gia nông nghiệp, mô hình trùn quế là ví dụ tiêu biểu cho nông nghiệp tuần hoàn: “rác thải của ngành này là tài nguyên của ngành khác.” Khi chất thải chăn nuôi được xử lý bằng trùn quế, người nông dân vừa tiết kiệm chi phí, vừa tạo ra sản phẩm hữu cơ giá trị cao, đồng thời bảo vệ nguồn đất và nước.

Nông nghiệp tuần hoàn không chỉ là mô hình kinh tế, mà là lối sống hài hòa với tự nhiên. Khi người nông dân hiểu rằng đất khỏe thì người cũng khỏe, họ sẽ chủ động thay đổi.

Trong bối cảnh Việt Nam hướng đến mục tiêu “nông nghiệp sinh thái - nông thôn hiện đại - nông dân văn minh”, những mô hình như trùn quế được xem là nền tảng để hiện thực hóa tầm nhìn phát triển bền vững. Phân trùn quế loại phân hữu cơ vi sinh cao cấp không chỉ giúp cải tạo đất, phục hồi hệ sinh thái nông nghiệp mà còn góp phần giảm phát thải khí nhà kính.

Trùn quế đã biến chất thải thành tài nguyên, nối liền con người với đất, và mở ra con đường phát triển xanh, bền vững cho nông nghiệp.