Trong những năm đầu đại học, rất nhiều bạn sinh viên rơi vào cảm giác chán nản, học không vô, đi học chỉ để điểm danh hoặc chờ tốt nghiệp. Có người cố gắng "chịu đựng" bốn năm, có người bỏ dở giữa chừng, và cũng có người ra trường rồi mới nhận ra mình đã đi sai đường.
Khi xu hướng chọn ngành theo trào lưu ngày càng phổ biến, học vì "ngành này hot", "ngành này dễ xin việc" hay đơn giản là "bố mẹ bảo thế" thì chuyện chọn nhầm ngành không còn hiếm. Nhiều người bắt đầu đặt câu hỏi cho ChatGPT: "Làm sao để biết mình đã chọn sai ngành?".
Dưới đây là câu trả lời mà chatbot AI này đưa ra, nghe tưởng đơn giản nhưng lại đúng đến bất ngờ.
Khi bạn cảm thấy chán nản, mệt mỏi ngay cả với những môn học cốt lõi, đó là tín hiệu đầu tiên. Người học đúng ngành thường sẽ có hứng thú với ít nhất một phần nội dung, thích khám phá, muốn hiểu sâu, muốn làm tốt. Ngược lại, nếu chỉ mong qua môn, thấy việc học như nghĩa vụ phải hoàn thành thì có thể bạn đang đi ngược hướng.
Đôi khi, sự chán nản không đến từ lười biếng mà là vì bạn không thấy mình thuộc về môi trường đó. Không phải ai cũng hợp ngồi máy tính 8 tiếng, hoặc đọc hàng trăm trang lý thuyết mỗi tuần, điều đó không sai, chỉ là không phù hợp.
Một trong những dấu hiệu rõ nhất của việc chọn sai ngành là không thấy được đường đi sau khi học xong. Bạn không biết mình sẽ làm công việc gì, ra trường có thể làm ở đâu, kỹ năng đang học dùng vào việc gì.
Ngược lại, người học đúng ngành thường có định hướng rõ ràng, dù chưa chắc chắn nhưng vẫn mường tượng được mình sẽ ở vị trí nào, lĩnh vực nào.
Nếu mỗi lần ai hỏi "sau này làm nghề gì?" mà bạn bối rối, trả lời qua loa hoặc né tránh, rất có thể bạn đang học một thứ không thực sự gắn bó với tương lai của mình.
Ảnh minh họa
Khi thấy mình dành nhiều thời gian đọc tin, xem clip, nghe podcast về một lĩnh vực không liên quan gì đến ngành đang học, đó cũng là tín hiệu. Ví dụ, học Kinh tế nhưng lại mê thiết kế, học IT mà chỉ muốn làm truyền thông, học Sư phạm nhưng thích nghiên cứu xã hội học...
Sự hứng thú tự nhiên là la bàn định hướng nghề nghiệp tốt nhất. Nếu bạn liên tục hướng mắt ra ngoài, có thể trái tim bạn đang chọn khác với đầu óc.
Ở năm nhất, ai cũng mơ hồ. Nhưng nếu đến năm ba, năm tư, bạn vẫn không hòa nhập được, vẫn thấy mình "không cùng tần số" với bạn bè cùng ngành, thì đó là dấu hiệu mạnh mẽ nhất.
Người học đúng ngành thường càng về sau càng say mê, còn người học sai ngành càng học càng thấy lạc lõng. Dù bạn cố gắng đến đâu, cảm giác "mình không thuộc về nơi này" vẫn hiện hữu.
Không có lựa chọn nào là sai hoàn toàn, chỉ có cách ứng xử khác nhau. Nếu bạn phát hiện sớm, hãy thử chuyển ngành hoặc học song song một mảng mình yêu thích. Nếu đã đi được nửa chặng đường, đừng vội bỏ, mà hãy tìm cách ứng dụng kiến thức đã có vào lĩnh vực khác.
Trong kỷ nguyên mới, một người có thể đổi nghề 3-5 lần trong đời là chuyện bình thường. Quan trọng nhất là bạn không ngừng học, không ngừng quan sát để hiểu mình thật sự hợp với điều gì. Ngành học có thể thay đổi, nhưng năng lực và tư duy học hỏi sẽ theo bạn mãi.