BTS đạt No.1 Billboard: Vì sao giấc mơ 57 năm của châu Á tại bảng xếp hạng Mỹ lại quan trọng đến vậy?

"Ước mơ của tôi là lọt vào bảng xếp hạng Billboard Hot 100. Lọt vào bảng xếp hạng đó là giấc mơ của mọi nghệ sĩ" – đây là câu nói của thành viên V (BTS) trong cuộc họp báo tại Seoul vào năm 2017 trước buổi biểu diễn Wings Tour. Không riêng gì V, Suga hay Jungkook cũng từng chia sẻ ngôi vị cao nhất tại Billboard Hot 100 chính là ước mơ của các anh chàng. Nhưng với một giấc mơ danh giá như Billboard, tính từ 2017 đến nay, BTS phải mất 3 năm mới có thể đạt được. Nghệ sĩ châu Á đầu tiên chinh phục được No.1 Billboard Hot 100 là ca sĩ người Nhật Bản – Kyu Sakamoto với bài hát Sukiyaki ra mắt năm 1963. 57 năm sau, BTS là nghệ sĩ châu Á thứ hai và là nghệ sĩ Hàn Quốc đầu tiên viết lại lịch sử này với Dynamite.

Trong những năm qua, BTS liên tục gây chú ý khi phá vỡ nhiều kỷ lục và góp phần rất lớn trong việc thúc đẩy Kpop tiến ra nước ngoài. Nhóm thường được so sánh với The Beatles – huyền thoại có ba album quán quân Billboard 200 Chart trong một năm, còn BTS là bốn lần quán quân Billboard 200 Chart. Thế nhưng, việc chinh phục bảng xếp hạng đĩa đơn của Billboard vẫn được xem là một dấu mốc quan trọng, "chồng" thêm ý nghĩa cho danh sách thành tích vốn đã dài của BTS. Nhà phê bình nhạc pop Lim Jin-mo từng nhận định: "Với ngành công nghiệp âm nhạc đã chuyển sang kỹ thuật số, bảng xếp hạng đĩa đơn là nơi thực sự đánh giá mức độ phổ biến của âm nhạc tiên tiến". Nhưng từ đâu một bảng xếp hạng Mỹ lại có thể mang về nhiều danh tiếng cho một nhóm nhạc Hàn Quốc đến như vậy?

Hoàn toàn không ngoa khi có thể khẳng định rằng Billboard Hot 100 là bảng xếp hạng âm nhạc danh giá nhất thế giới mà tất cả các nghệ sĩ đều khao khát. Cũng hoàn toàn không có gì khó hiểu khi những tân binh mới toanh như Lil Nas X, Doja Cat,... cho đến những nghệ sĩ đã có chỗ đứng vững vàng trong lòng công chúng như Ariana Grande, Taylor Swift, Lady Gaga,... và những huyền thoại âm nhạc như Mariah Carey – tất cả đều bị "giấc mộng" chinh phục Billboard Hot 100 "ám ảnh", không ít thì nhiều. Ngoài miệng, người ta có thể nói: "Tôi không quan tâm nhiều đến thứ hạng", nhưng thực tâm họ và cả ekip nghĩ gì, hẳn ai cũng hiểu. Từ nghệ sĩ tân binh vừa debut đến nghệ sĩ lão làng hoạt động 4-5 thập kỷ, bất kì khi nào có cơ hội, không nghệ sĩ nào là không muốn đem về một ca khúc quán quân Billboard Hot 100.

Có được một ca khúc đạt hạng nhất Billboard Hot 100 đồng nghĩa là ca khúc ấy đã phải trải qua nhiều "cửa ải" cực kì. Trong kỉ nguyên nhạc số như hiện tại, đầu tiên, ca khúc ấy phải được khán giả Mỹ bỏ tiền ra mua trên nhiều mặt trận: ngoài cửa hàng dưới dạng đĩa CD, đĩa than, cassette; mua dưới dạng bản điện tử trên các cửa hàng trực tuyến tiêu biểu là App Store. Kế đến, ca khúc ấy phải có một lượng stream ấn tượng trên các nền tảng như Spotify, Apple Music, Tidal. Vượt qua 2 "cửa ải" trên vẫn chưa đủ, ca khúc ấy phải được đông đảo công chúng Mỹ yêu thích, thể hiện qua lượt phát và yêu cầu trên hệ thống radio.

Tất cả các lượt mua, lượt stream lẫn lượt phát radio đều được quy đổi thành số điểm chặt chẽ, và được một bên thứ ba báo cáo để hạn chế tối đa sự can thiệp. Billboard cũng cực kỳ linh động theo thị trường để có thể điều chỉnh cách tính điểm, đảm bảo ca khúc ấy thực sự phản ánh được thị hiếu nghe nhạc của người Mỹ trong một thời điểm nhất định.

Ca khúc đạt No.1 Billboard thực sự chứng minh được sức hút cũng như độ lan tỏa của ca khúc đó trong thời điểm ra mắt. Đạt vị trí quán quân trên Billboard Hot 100 là một cột mốc cực kì lớn trong sự nghiệp của nghệ sĩ mà khi báo chí, truyền thông lẫn khán giả nhắc đến, họ đều có thể tự hào. No.1 Billboard thực sự nâng giá trị của nghệ sĩ lên một tầm cao mới.

Ca khúc của Mỹ hẳn phải khó khăn không ít khi cố tìm cho mình một vị trí trong Billboard Hot 100, thì đối với các nghệ sĩ nước ngoài, việc này lại càng gian nan hơi bội phần. Tuy nhiên, "ma lực" của vị trí quán quân Billboard Hot 100 vẫn luôn khiến mọi nghệ sĩ ước ao đến cháy bỏng. Đã là một cuộc chơi đầy tính khắc nghiệt, thì ắt hẳn có ganh đua, có "mánh khoé" cũng như sự đố kị – nhưng vượt trên tất cả, đó là vinh quang cho nghệ sĩ khi ca khúc được xướng tên ở vị trí cao nhất. Và rồi đây, khi Billboard Hot 100 đã chính thức ghi nhận âm nhạc Hàn Quốc, chúng ta đều có thể dự đoán một tương lai giao thoa giữa các nền âm nhạc đã bắt đầu mở ra, và không ai khác ngoài BTS chính là "sứ giả" tiên phong kết nối những "nhịp cầu" âm nhạc.

Quả là một hành trình dài Kpop đã đi qua kể từ ngày đầu nhen nhóm thâm nhập thị trường âm nhạc lớn nhất thế giới. Trước khi đến được những lễ trao giải nổi tiếng, bảng xếp hạng Billboard chính là "sân bay" đầu tiên để âm nhạc của các nghệ sĩ châu Á "đáp xuống", "nhập cảnh", và tiến vào đất Mỹ. Chúng ta có BoA của SM Ent., Wonder Girls của JYP Ent. – những người đầu tiên "tấn công" vào Billboard, cho đến thành công lớn nhất của Kpop trước BTS – vị trí số 2 Billboard Hot 100 của Gangnam Style do PSY mang về. 

Gangnam Style là ca khúc đã khuấy động nhiều bảng xếp hạng âm nhạc Âu Mỹ bằng giai điệu lặp lại dễ nhớ, MV hài hước, và điệu nhảy "cưỡi ngựa" gây nghiện kỳ lạ, khiến mọi người trên khắp thế giới đều phải hát theo một bài hát Hàn Quốc trong khi họ không hiểu lời. Nhưng thành công của Gangnam Style mang tính chất hiện tượng nhiều hơn, bởi bản thân PSY và YG lúc đó cũng bất ngờ trước sức lan tỏa của điệu nhảy ngựa, chứ có khi chưa "tính đường" cho bài hát này vào Billboard.

Bắt đầu từ lúc đó, PSY và YG nghiêm túc tìm đường cho Kpop vào Billboard. CL cũng là một nhân tố Mỹ tiến được đặt nhiều kỳ vọng khác của YG. Thế nhưng có lẽ PSY lẫn CL chưa có đủ tìm hiểu về Billboard – luật chơi "ngoại quốc", cũng chưa xây dựng được fandom vững mạnh – lợi thế từ "sân nhà". Billboard là một thử thách khó nhằn cho Kpop, bởi sự khác biệt trong gu nhạc của khán giả, lẫn cách tính điểm bao gồm lượt nghe radio – yếu tố khiến nghệ sĩ châu Á khó bề mà đạt được nếu vội vàng "nhảy" vào đất Mỹ. Dần dần đến thời BLACKPINK, YG đã khôn ngoan hơn khi đi chậm lại, bằng việc đầu tư phần âm nhạc theo hướng US-UK, cũng như cho "gà nhà" chăm chỉ collab với nghệ sĩ phương Tây để làm quen khán giả.

Cũng không thể bỏ qua SuperM – "đội quân tinh nhuệ" của SM "nhào nặn". Được thành lập để nhắm thẳng vào thị trường Mỹ, và được SM kỳ vọng là "đối trọng" của BTS trong "bàn cờ" đánh chiếm Billboard, nhưng trong khi SM và SuperM còn nhiều loay hoay, thì Big Hit và BTS đã đến đích trước tiên. SuperM biết cách khắc phục điểm yếu trước đó của PSY hay CL là xây dựng fandom, nhưng âm nhạc của nhóm lại không đúng gu khán giả phương Tây. Và điểm khác biệt lớn nhất giữa chiến thuật của SM và Big Hit, chính là sự thấu hiểu thị trường. Đã bước vào cuộc chơi Billboard, phải chấp nhận chơi theo luật Billboard. Bên cạnh yếu tố âm nhạc, BTS ghi điểm dần dần trong mắt khán giả phương Tây là bởi ngay từ đầu, Big Hit quyết tâm không lạm dụng bundle (gói đính kèm album với merchandise hoặc bản tải về kỹ thuật số) – đó là luật của Billboard mà Big Hit đã sớm nhận ra và chấp nhận chơi.

No.1 Billboard Hot 100 của Dynamite là đỉnh cao thành công của BTS và Big Hit sau nhiều năm tìm tòi phát triển âm nhạc, kiên nhẫn thử sức thị trường và kết nối với người hâm mộ. Giấc mơ và mục đích của BTS luôn luôn là sự ghi nhận về mặt âm nhạc, điều này khác với mục tiêu của các công ty lớn khác tại Hàn Quốc, khi có chăng đó là tham vọng nôn nóng bành trướng thị trường để tăng doanh thu, nâng tầm tên tuổi, và đem về danh tiếng rằng họ có khả năng đào tạo được nghệ sĩ đứng chung với ngôi sao quốc tế. Nhưng một khi BTS và Big Hit chỉ tập trung duy nhất vào giá trị cốt lõi nhất là âm nhạc, và thành công với nó, họ tự khắc sẽ nhận được tất cả những điều còn lại.

Sau gần 60 năm, âm nhạc châu Á mới lại có một đại diện giành No.1 Hot Billboard 100 – một kỳ tích không gì riêng cộng đồng fan, mà tất cả người yêu nhạc trên thế giới đều hân hoan. Đích thân Tổng thống Hàn Quốc cũng đăng tin chúc mừng, đồng nghĩa sức lan tỏa của sự kiện này đã lên tầm quốc gia. Không có gì là quá khi nói BTS đã bước vào hàng ngũ huyền thoại, còn Big Hit trở thành công ty lớn mạnh vượt lên cả Big 3. Nhưng bản thân BTS hay Big Hit chưa từng tuyên bố Mỹ tiến. Họ chỉ làm, từng bước một.

Âm nhạc và thông điệp của BTS len lỏi vào văn hóa, đời sống của người dân ở một thị trường khác biệt với Hàn Quốc, và sau cùng họ thành công. Không hô hào tôi Mỹ tiến, tôi sẽ debut Hot 100, hay phải giành giải thưởng,... BTS chỉ kiên trì với âm nhạc, và qua đó thể hiện năng lực của mình. Nhóm vẫn mang những màn trình diễn có đầu tư đến các lễ trao giải lớn, dẫu còn bị truyền thông quốc tế "phớt lờ". Hay thậm chí chỉ xuất hiện và trình diễn ngắn ngủi với vị trí khách mời tại Grammy, họ cũng không từ chối cơ hội. Tất cả như một quá trình làm quen và rồi về đích một cách ung dung, thong thả, không quá vật lộn. No.1 này không phải là BTS và Big Hit "cố đấm ăn xôi" dùng mọi cách để đạt được, mà thành quả này gặt được trên một tiến trình: BTS chắc chắn sẽ chạm đến, dù sớm hay muộn, bởi vì âm nhạc và cách thể hiện của họ xứng đáng.

Chiến thắng Billboard lần này mang ý nghĩa rằng Kpop thực sự làm được. Dynamite đã chứng minh chiến lược của BTS và Big Hit là hoàn toàn đúng đắn. Thành công này gợi mở rất nhiều bài học cho cách thức vận hành của nền công nghiệp âm nhạc Hàn Quốc. Trước đó, Kpop bành trướng nhưng chủ yếu là ở châu Á, và dù ra toàn thế giới thì Hàn lưu vẫn phát triển theo hướng bán rất nhiều thứ – không hẳn là bán âm nhạc, đó có thể là "bán" cảm giác được tiếp cận những idol lộng lẫy và hoàn hảo. Còn BTS đã chứng minh rằng họ thắng lợi bằng âm nhạc, được ghi nhận bởi âm nhạc, ở một lãnh địa dành cho âm nhạc – chính là bảng xếp hạng Billboard uy tín.

Cái hay của Big Hit là họ luôn tìm cho ra mẫu số chung, quyết tâm giải bài toán làm sao vận dụng được những lợi thế của Kpop chứ không phủ nhận nó, và đem nó vào cuộc chơi Tây phương theo cách đầy thuyết phục nhất. Lợi thế của Kpop mà Big Hit vận dụng chính là sức mạnh fandom, là chọn đầu tư vào album với nhiều phiên bản mang nhiều ý nghĩa thay vì đính kèm merchandise. Trước đây người ta băn khoăn liệu BTS có thực sự nổi tiếng ở Mỹ không? BTS có sức tiêu thụ album không thua kém gì một nghệ sĩ US-UK, đủ lực "cháy vé" các tour trình diễn ở sân vận động, nhưng đó có thể chỉ là sự quan tâm và tò mò của khán giả, không phải sự ghi nhận. Và để được chính thức ghi nhận, BTS tiếp tục nỗ lực đến ngày chạm đến ngôi vị cao nhất của Billboard Hot 100, như một cách đem về chính danh cho âm nhạc Hàn Quốc, đến mức Tổng thống cũng công nhận.

Nhìn lại chiến lược từng bước mà Big Hit vạch ra, chúng ta phải gật gù công nhận rằng Kpop đã tìm ra công thức hiệu quả cho mình. Ngược về năm 2016, ngay khi vừa gặt hái thành công ở Kpop, lẽ ra Big Hit đã chọn tiếp tục củng cố vị thế cho BTS tại quê nhà bằng một sản phẩm chiều gu fan Kpop hơn, nhưng rồi họ quyết định tận dụng thành công đó để "thử lửa" thị trường Mỹ bằng Fire – một ca khúc mang chất nhạc xa lạ với Kpop, nhưng gần gũi hơn với khán giả Âu Mỹ. Lần lượt sau đó là nhiều màn "bắt tay" với các nghệ sĩ US-UK: MIC Drop collab với DJ Steve Aoki, Make It Right collab với Lauv,... 

Nhưng BTS và Big Hit vẫn "chậm mà chắc" khi ngay cả với Boy with Luv collab cùng Halsey hay ON là Sia, họ vẫn chưa đặt mục tiêu No.1 Billboard, mà chỉ coi đó như một bước nữa để tiếp tục hoàn thiện công thức. Và cuối cùng là ra mắt Dynamite khi BTS thực sự "chín muồi" – một bài hát bằng tiếng Anh hoàn toàn do nhóm thể hiện, lên thẳng No.1 Billboard Hot 100 dựa vào chính thực lực bản thân. Để đến lúc này, sự ghi nhận của thế giới dành cho thành công của BTS càng thêm phần rực rỡ và thuyết phục.

Trước đây, Hàn có thị trường của Hàn, Mỹ có thị trường của Mỹ, cả hai bên đều không sẵn sàng chào đón các nghệ sĩ ngoại quốc bước vào sân chơi của nhau, đặc biệt fan Kpop còn chịu một định kiến rằng âm nhạc US-UK "thượng đẳng" hơn. Thế nhưng trong xã hội siêu liên kết hiện nay, nhờ vào sức mạnh của mạng xã hội, người ta đang thấy các nền âm nhạc bắt đầu xích lại gần nhau. Kpop đang trở nên toàn cầu hơn bao giờ hết, âm nhạc Hàn Quốc được Forbes mô tả là chuyển từ thị trường "tiềm năng" – như thời gian trước đây, chính thức trở thành một "tay chơi quyền lực" ở hiện tại. 

Đặc biệt, thành công của BTS chắc chắn sẽ cổ vũ rất nhiều cho thế hệ sau, trở thành tiền đề và cũng là động lực cho Kpop trong hành trình nỗ lực chứng minh âm nhạc Hàn Quốc cũng là thế giới âm nhạc chất lượng, xứng đáng được ghi nhận trên thế giới. Trong xu hướng xích lại gần các nền văn hóa, The Washington Post cũng từng tiết lộ rằng điều họ yêu thích ở BTS là vì 7 thành viên như "một hiện tượng âm nhạc văn hóa đại chúng vượt qua tuổi tác, văn hóa và ngôn ngữ".

Bên cạnh đó, tại Mỹ, Billboard trở thành thước đo quan trọng trong sự nghiệp của các nghệ sĩ, là một mục tiêu danh giá mà họ luôn muốn chinh phục, bởi nó phản ánh được kết quả từ các nguồn dữ liệu khách quan nhất. Yếu tố khách quan ấy đến từ nỗ lực thu thập tất cả dữ liệu từ tất cả các nguồn khác nhau, nhất là khái niệm "doanh số tuần đầu tiên" (first-week sales) – khái niệm được chính Billboard tạo ra, thực sự cho thấy mức độ phổ biến của nghệ sĩ khi phát hành sản phẩm. Trong thời đại công nghệ ngày hôm nay, một trong những điều tuyệt vời của internet là dữ liệu khách quan, mà khi Billboard có được trong tay dữ liệu khách quan đó, thì bảng xếp hạng này rõ ràng vẫn giữ được sức nặng của mình. Đó là vai trò và cũng là trách nhiệm của một bảng xếp hạng uy tín cần có trong đấu trường âm nhạc.

Nguồn ảnh: Internet