Bác sĩ phẫu thuật thần kinh người Đài Loan (Trung Quốc) Tạ Bỉnh Hiền mới đây đã đăng trên trang Facebook cá nhân của mình, chỉ ra rằng ô nhiễm kim loại nặng thực sự phổ biến trong cuộc sống hàng ngày; các nghiên cứu đã chỉ ra rằng có tới 87% người có lượng kim loại nặng tồn tại trong cơ thể ở các mức độ khác nhau và những chất này có tác động đặc biệt nghiêm trọng đến hệ thần kinh.
Trong bài viết, ông liệt kê bốn loại kim loại nặng phổ biến và phân tích từng tác hại mà chúng có thể gây ra cho cơ thể con người.
1. Chì
Chì là một trong những kim loại nặng gây độc thần kinh phổ biến nhất. Nó có thể thay thế các ion canxi và xâm nhập vào các tế bào thần kinh, do đó gây trở ngại cho việc truyền tín hiệu thần kinh. Nó gây hại cho trẻ em nhiều hơn người lớn. Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng cứ mỗi 10 microgam/dL tăng hàm lượng chì trong máu, chỉ số IQ của trẻ em giảm trung bình từ 4 đến 5 điểm. Ngay cả khi tiếp xúc với chì ở liều thấp cũng có thể gây ra tình trạng mất tập trung, khó khăn trong học tập và các vấn đề về hành vi, và tổn thương trí tuệ này có thể là vĩnh viễn.
Nếu người lớn bị ngộ độc chì mãn tính, họ có thể bị bệnh thần kinh ngoại biên, biểu hiện bằng tình trạng tê ở tay, chân và yếu cơ, những triệu chứng tương tự xảy ra khi cột sống cổ chèn ép các dây thần kinh.
2. Thủy ngân
Tạ Bỉnh Hiền chỉ ra rằng thủy ngân có thể trực tiếp xuyên qua hàng rào máu não và tích tụ trong não; những người ăn cá có hàm lượng thủy ngân cao mỗi ngày có thể có lượng thủy ngân trong não cao gấp 5 đến 10 lần. Thủy ngân chủ yếu tấn công vỏ não và tiểu não, có thể gây ra các triệu chứng sau: Suy giảm thị lực và thính lực, giảm trường thị giác; Cảm giác bất thường, chẳng hạn như ngứa ran ở ngón tay và ngón chân; Giảm khả năng phối hợp và đi lại không vững; Mất trí nhớ và suy giảm nhận thức.
Ngoài ra, thủy ngân sẽ kết hợp với nhóm sulfhydryl trong tế bào thần kinh, phá hủy cấu trúc protein và gây ra cái chết dần dần của các tế bào thần kinh. Tổn thương này thường không thể phục hồi và các triệu chứng có thể vẫn tồn tại ngay cả khi ngừng tiếp xúc với nguồn thủy ngân.
3. Asen
Một trong những chất độc thần kinh dễ bị bỏ qua nhất là asen vô cơ, chất này đi vào cơ thể con người thông qua nước uống. Tạ Bỉnh Hiền cho biết, việc uống nước bị ô nhiễm asen trong thời gian dài cũng giống như việc tiêm một lượng nhỏ chất độc vào hệ thần kinh ngày này qua ngày khác, nếu tích tụ lại có thể gây ra tác hại rất lớn.
Biểu hiện điển hình nhất của ngộ độc asen là bệnh lý thần kinh ngoại biên, các triệu chứng như sau: Tê tay chân; Cảm giác nóng rát hoặc châm chích, đặc biệt tệ hơn vào ban đêm; Yếu cơ, thậm chí có thể ảnh hưởng đến khả năng đi lại trong những trường hợp nghiêm trọng; Cảm giác bất thường, chẳng hạn như giảm nhận thức về nhiệt độ và đau đớn.
Ngoài ra, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tiếp xúc với asen trong thời gian dài làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh thoái hóa thần kinh, bao gồm bệnh Parkinson và bệnh Alzheimer.
4. Cadimi
Cadmium xâm nhập vào cơ thể con người chủ yếu qua khói thuốc lá, ô nhiễm công nghiệp và một số loại thực phẩm, và tích tụ trong thận và gan. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng cadmium có thể can thiệp vào con đường truyền tín hiệu canxi trong tế bào thần kinh và ảnh hưởng đến việc giải phóng các chất dẫn truyền thần kinh, dẫn đến các triệu chứng sau: Giảm khứu giác; Giảm sự phối hợp vận động; Suy giảm khả năng học tập và trí nhớ; Tăng lo âu và trầm cảm.
Cần lưu ý rằng cadmium ở phụ nữ mang thai có thể xâm nhập vào thai nhi thông qua nhau thai và ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển não bộ của thai nhi. Thống kê cho thấy, cứ mỗi đơn vị tăng lên trong lượng cadmium của mẹ, nguy cơ bất thường về phát triển thần kinh ở trẻ sau khi sinh sẽ tăng khoảng 20%.
Vậy làm sao để người dân có thể giảm thiểu tác hại của kim loại nặng đối với hệ thần kinh trong cuộc sống hằng ngày? Tạ Bính Tiên chia sẻ 4 mẹo sau để bạn tham khảo.
- Hãy chú ý đến lựa chọn chế độ ăn uống của bạn: Giảm lượng cá biển sâu lớn như cá ngừ và cá lớn biển sâu, chọn trái cây và rau hữu cơ, đồng thời giảm lượng thuốc trừ sâu và kim loại nặng hấp thụ.
- Chú ý đến an toàn nước: Sử dụng máy lọc nước đạt tiêu chuẩn và thường xuyên kiểm tra hàm lượng kim loại nặng trong nước sinh hoạt.
- Tránh hút thuốc: Thuốc lá là một trong những nguồn cadmium quan trọng và việc cai thuốc lá có thể làm giảm đáng kể lượng cadmium hấp thụ.
- Ăn thực phẩm giàu chất chống oxy hóa: Ví dụ bao gồm các loại rau, quả mọng có màu sẫm... giúp chống lại tác hại oxy hóa do kim loại nặng gây ra.
Tạ Bỉnh Hiền cuối cùng nhắc nhở, phòng ngừa và can thiệp sớm ngộ độc kim loại nặng là rất quan trọng. Nếu bạn nghi ngờ mình có tiền sử tiếp xúc với kim loại nặng và bắt đầu có các triệu chứng thần kinh không rõ nguyên nhân, bạn nên đi khám kịp thời để bảo vệ hệ thần kinh của mình.
Nguồn và ảnh: TOPick