6 NGÀNH NGHỀ có nguy cơ bị DeepSeek thay thế - Đáng sợ là người có kinh nghiệm nhiều năm cũng vẫn "bay màu"!

Ngay trước Tết Nguyên đán vừa qua, DeepSeek không chỉ gây sốt toàn cầu về tính hiệu quả với mức chi phí thấp mà nó còn khiến người dùng thích thú vì đem đến những trải nghiệm mới lạ, thú vị.

Sau khi nó xuất hiện, ngoài việc là một công cụ hữu ích, điều quan trọng nhất là nó còn phản ánh quá trình tái thiết thế giới. Hay nói chính xác, một cơ chế sàng lọc xã hội mới đã được thiết lập và sẽ có tác động rất lớn đến thế hệ trẻ.

DeepSeek có nhiều khả năng như: viết bài bái, sáng tạo nghệ thuật, khoa học, chơi nhạc, viết mã code, vẽ tranh,... thậm chí đóng vai trò như một thầy bói xem tướng số, tử vi.

Đặc biệt khi thời gian gần đây, nhiều công ty lớn đã sa thải một số lượng lớn nhân viên vào đầu năm, cắt giảm hơn một nửa số nhân viên ở các bộ phận pháp lý, dịch vụ khách hàng và các bộ phận khác của công ty, chỉ còn lại một số ít người có thể sử dụng AI. Đây là hồi chuông báo động đối với thế hệ lao động độ tuổi trung niên - nhóm đối tượng dễ bị "loại bỏ".

Sau khi DeepSeek xuất hiện, rất có thể vài năm nữa, những vị trí công việc sau sẽ bị cắt giảm, thậm chí không còn tồn tại.

1. Lập trình viên ở cấp cơ bản

Các lập trình viên mới vào nghề là những người đầu tiên bị bỏ qua bởi DeepSeek. Bởi vì các mô hình AI lớn như DeepSeek có các khả năng sau trong lĩnh vực lập trình: tạo mã tự động, kiểm tra và gỡ lỗi tự động, tối ưu hóa mã,...

Nhiều lập trình viên cũng đã lên tiếng rằng họ sử dụng DeepSeek để hỗ trợ viết dự án. Chỉ với một lệnh, họ có thể giúp doanh nghiệp viết rất nhanh và code gọn gàng và đẹp hơn nhiều so với làm thủ công.

Do đó, các lập trình viên đang phải vật lộn để sinh tồn đều cảm nhận rõ cuộc khủng hoảng nghề nghiệp, nhưng sẽ là thiên vị khi nói rằng AI đã thay thế hoàn toàn các lập trình viên.

Với sự phát triển liên tục của công nghệ AI, không còn nhiều nhu cầu về "lập trình viên cơ bản" để trình cơ bản và viết mã lặp đi lặp lại.

Tuy nhiên, các lập trình viên cao cấp có khả năng thiết kế các hệ thống phức tạp và phân tích logic không những không bị thay thế mà còn ngày càng có giá trị và được săn đón trong tương lai.

2. Biên tập viên không sáng tạo

DeepSeek giống như người bạn để trò chuyện, là người trợ lý hữu ích và có khả năng là biên tập viên hiệu quả. Nó có thể viết bài với cách diễn đạt chính xác, đầy cảm xúc và văn phong tuyệt vời.

Do đó, nhóm thứ hai có nguy cơ bị xoá sổ là những biên tập viên không có khả năng tạo ra nội dung chuyên sâu.

Vì DeepSeek rất giỏi trong việc viết lách, liệu nó có thể thay thế được các nhà biên kịch và nhà văn, nhà báo, biên tập viên hay không?

Câu trả lời là không. AI có thể nhanh chóng học được khối lượng lớn văn bản và tạo ra nội dung tuân thủ ngữ pháp, logic và thậm chí là một phong cách cụ thể. Tuy nhiên, khi nói đến sáng tạo đổi mới, chúng ta dễ rơi vào khuôn mẫu, thiếu sự đổi mới cốt truyện thực sự và sự thấu hiểu cảm xúc.

Tóm lại, DeepSeek sẽ giết chết bạn chỉ trong vài phút nếu bạn không sâu sắc, sáng tạo còn nếu không thì nó vẫn không thể thay thế được.

3. Một số vị trí văn phòng

Nhiều nhân viên văn phòng hiện nay cũng cảm thấy họ đang phải đối mặt với nhiều cuộc khủng hoảng, đặc biệt là những người làm vị trí như: phân tích dữ liệu, xử lý văn bản pháp lý, thư ký hành chính, biên dịch chung,... Họ có nguy cơ mất việc.

Lấy dịch thuật làm ví dụ. Bạn chỉ cần thuê một người, trả lương cao và yêu cầu họ sử dụng ChatGPT, Google hoặc DeepSeek, giúp tiết kiệm thời gian và công sức, nhanh chóng và có thể chuyển đổi liền mạch giữa nhiều ngôn ngữ.

Nghề luật cũng không đứng ngoài nguy cơ bị đào thải. Hiện nay, một số công ty luật đã sử dụng DeepSeek để đưa ra lời tư vấn cho khách hàng.

4. Nhân viên chăm sóc khách hàng

Ngoài ra còn có một số vị trí dịch vụ có khả năng thay thế cao, chẳng hạn như công việc chăm sóc khách hàng trong ngân hàng, thương mại điện tử, viễn thông,... Robot AI cung cấp câu trả lời chuyên nghiệp và hiệu quả, thậm chí có khả năng nhận dạng cảm xúc.

DeepSeeek trở thành nhân viên làm dịch vụ khách hàng, có thể làm việc 24 giờ/ngày, có thái độ kiên nhẫn, nhẹ nhàng và vui vẻ. Điều này không chỉ được các chủ doanh nghiệp yêu thích mà còn được khách hàng thích thú, hài lòng.

Dữ liệu mới nhất từ một ngân hàng cho thấy dịch vụ chăm sóc khách hàng bằng AI đã giải quyết được 83% các yêu cầu thông thường và có thể xử lý hơn 2.000 cuộc gọi cùng lúc - một con số mà con người sẽ không bao giờ có thể đạt được.

Ngoài công việc chăm sóc khách hàng, các vị trí như giao dịch viên ngân hàng, hỏi đáp trực tuyến và hỗ trợ kỹ thuật cơ bản cũng sẽ biến mất với tốc độ nhanh chóng.

5. Công việc phụ thuộc vào kinh nghiệm

Những người dựa vào kinh nghiệm để kiếm sống cũng sẽ bị ảnh hưởng lớn bởi cuộc cách mạng AI này.

Nhiều kế toán từng tự hào về công việc của mình: ổn định, công việc tốt, và "bát cơm sắt", nhưng giờ họ đã bắt đầu bày tỏ lo lắng. Bởi nhiều phần mềm tài chính thông minh có thể tự động nộp thuế, đối chiếu tài khoản, tạo báo cáo tài chính và thêm các bản cập nhật lặp lại bằng AI.

Ví dụ, với việc nhập và xác minh dữ liệu, lập báo cáo, hoàn trả chi phí, khai thuế... AI có thể làm tất cả những việc này, chi phí rẻ hơn và đáng tin cậy hơn con người . Trong tương lai, nhiều vị trí kế toán cơ sở, thủ quỹ và kiểm toán cơ bản sẽ bị thay thế với số lượng lớn.

Ngoài công việc kế toán, một số công việc "phụ thuộc vào kinh nghiệm" trong bệnh viện cũng phải đối mặt với tình huống tương tự.

6. Lao động chân tay đơn giản lặp đi lặp lại

Nhiều robot đã được đào tạo để rửa bát đĩa, quét nhà, giao đồ ăn, chuyển phát nhanh, sửa chữa máy móc,... Và đây không còn là chuyện viển vông nữa. Từ sản xuất điện thoại di động đến sản xuất ô tô, nhiều nhà máy lớn đã bắt đầu sử dụng robot.

Google đã mua lại một số công ty công nghệ robot và tự động hóa. Một số trong số họ chuyên chế tạo robot hình người, trong khi những người khác lại giỏi chế tạo robot đóng gói và xếp hàng hóa.

Tại hội nghị ra mắt chiến lược thông minh gần đây của BYD, công ty đã chính thức công bố rằng "Kiến trúc Xuân Cơ" thông minh toàn xe của hãng sẽ được kết nối với khả năng của mô hình lớn DeepSeek R1 để nhanh chóng cải thiện khả năng AI của xe và đám mây.

Do đó, có thể dự đoán trong tương lai gần, nhiều ngành sản xuất công nghiệp sẽ dần được trí tuệ nhân tạo AI chiếm lĩnh.

Chúng ta giáo dục thế hệ trẻ như thế nào trong thời đại AI?

Nhiều bậc phụ huynh có lẽ cảm thấy vô cùng lo lắng, hoang mang khi chứng kiến quá nhiều công việc bị AI thay thế.

Về vấn đề này, DeepSeek đã đưa ra câu trả lời : Thế hệ trẻ cần chuẩn bị những điều sau.

- Niềm đam mê, sự sáng tạo và sự tò mò: DeepSeek tự mô tả về chính mình như sau "AI giỏi làm theo hướng dẫn, nhưng không thể tạo ra cảm hứng độc đáo như con người". Đây là sự tiến bộ và ưu việt của bộ não con người. Suy cho cùng, dù AI có phát triển đến đâu thì vẫn là do con người tạo ra. Cho nên khi giáo dục trẻ em, chúng ta nên hướng trẻ đến sự sáng tạo, có tính tò mò, niềm đam mê.

Trong một cuộc phỏng vấn Liang Wenfeng - Người sáng lập DeepSeek, ông đặc biệt đề cập đến "niềm đam mê và sự tò mò" , đây không chỉ là từ khóa trong quá trình phát triển của ông mà còn là nguồn cảm hứng để chúng ta giáo dục thế hệ tương lai.

Đây cũng chính là bản chất của việc nuôi dạy con cái, không bị ràng buộc bởi lối suy nghĩ theo thói quen, cần duy trì tình yêu, sự tập trung, sáng tạo và tò mò trong một lĩnh vực nhất định.

AI có thể thay thế công việc cơ bản, nhưng không có khả năng thực hiện công việc sáng tạo sâu sắc. Cho dù họ là nhà văn, họa sĩ, nghệ sĩ hay lập trình viên cao cấp, bạn sẽ thấy rằng những người này luôn sáng tạo ra thế giới chứ không phải bị thế giới sáng tạo ra.

- Chấp nhận thay đổi, học hỏi và tận dụng AI hiệu quả: Khi hỏi DeepSeek "Liệu AI có thay thế lập trình viên không?" Và câu trả lời là: "Các lập trình viên sẽ không bị AI thay thế mà sẽ bị thay thế bởi các lập trình viên sử dụng AI. Cũng giống như động cơ hơi nước không thay thế người lao động mà tạo ra một nghề mới gọi là kỹ sư. AI sẽ thúc đẩy công việc lập trình phát triển theo hướng có giá trị cao".

Trên thực tế, câu này cũng áp dụng cho việc lập kế hoạch nghề nghiệp của mọi người. Khi AI trở thành xu hướng toàn cầu, việc bồi dưỡng khả năng hợp tác giữa con người và máy tính, khai sáng tư duy lập trình và dạy trẻ cách sử dụng các công cụ AI để hỗ trợ việc học trở nên đặc biệt quan trọng. Trẻ cần học cách kiểm soát các công cụ thay vì bị chúng kiểm soát.

- Tư duy phản biện, kỹ năng giải quyết vấn đề: AI có thể đưa ra câu trả lời, nhưng không thể dạy trẻ em cách suy nghĩ. Đặc biệt là với các AI khác nhau và lượng thông tin khổng lồ cần trả lời, AI nào hữu ích và AI nào có thể trả lời câu hỏi và giải quyết thắc mắc cuối cùng phụ thuộc vào con người.

Hỏi DeepSeek cùng một câu hỏi nhiều lần và câu trả lời có thể hoàn toàn khác nhau. Lúc này, khả năng sàng lọc và đánh giá thông tin trở nên đặc biệt quan trọng.

Vì vậy, việc bồi dưỡng tư duy phản biện cho trẻ, hướng dẫn trẻ đặt nhiều câu hỏi "tại sao", phân tích các vấn đề phức tạp và rèn luyện kỹ năng suy luận logic không chỉ là xu hướng chính của thời đại mà còn là hướng đi mới để nuôi dạy trẻ.

Cuối cùng, đây là những lời khuyên mà DeepSeek động viên các bậc phụ huynh:

Bàn phím không bao giờ có thể thay thế được sự ấm áp khi chạm vào một cuốn sách tranh.

Rốt cuộc, thuật toán không thể tính toán được sự phấn khích khi ngắm nhìn các vì sao.

Nhiệm vụ thiết yếu nhất của giáo dục là bảo vệ ánh sáng sâu thẳm trong tâm hồn con người mà không bao giờ có thể định lượng được bằng mã lệnh.

Theo Toutiao