5 câu nói của cha mẹ tạo ra những đứa trẻ vô ơn

Trong giáo dục gia đình, từng lời nói và hành động của cha mẹ đều ảnh hưởng đến sự trưởng thành của con cái. Tuy nhiên, một số câu nói tưởng chừng như bình thường lại vô tình nuôi dưỡng sự ích kỷ, lạnh lùng ở trẻ, thậm chí khiến chúng trở thành người vô ơn. Dưới đây là 5 câu nói mà nhiều bậc cha mẹ có thể đã từng thốt ra nhưng lại ảnh hưởng tiêu cực đến lòng biết ơn của trẻ.

1. "Bố mẹ đã hy sinh rất nhiều cho con, con phải biết ơn bố mẹ!"

Bề ngoài, câu nói này có vẻ như đang nhắc nhở trẻ về lòng biết ơn, nhưng thực tế lại dễ khiến trẻ có tâm lý phản kháng. Lòng biết ơn chân thành phải xuất phát từ trái tim, không phải bị ép buộc. Nếu cha mẹ cứ liên tục nhấn mạnh sự hy sinh của mình, trẻ có thể cảm thấy đây là một gánh nặng, thậm chí cho rằng tình yêu của cha mẹ là có điều kiện, từ đó càng muốn tránh né sự biết ơn.

2. "Con chỉ cần học cho tốt, những việc khác không cần lo"

Câu nói này khiến trẻ hiểu lầm rằng, mọi sự chăm sóc từ gia đình là điều hiển nhiên, còn chúng chỉ cần tập trung vào mục tiêu cá nhân. Khi đã quen được nuông chiều, trẻ sẽ không biết chia sẻ trách nhiệm với gia đình. Lớn lên, chúng có thể trở thành người vô tâm, không nhận ra sự vất vả của cha mẹ.

3. "Bố mẹ làm việc cực khổ như vậy, tất cả cũng chỉ vì con!"

Sự hy sinh của cha mẹ đáng được trân trọng, nhưng nếu liên tục dùng sự hy sinh đó để gây áp lực cho con, trẻ có thể cảm thấy tội lỗi hoặc khó chịu. Lâu dần, chúng có thể quen với việc phớt lờ những gì cha mẹ làm, thậm chí coi đó là trách nhiệm đương nhiên của phụ huynh, chẳng liên quan gì đến mình.

4. "Con chỉ cần nghe lời, không cần hỏi tại sao"

Khả năng tư duy độc lập rất quan trọng trong quá trình trưởng thành. Nếu cha mẹ luôn yêu cầu con cái phải phục tùng mà không giải thích lý do, trẻ sẽ thiếu đi sự thấu hiểu và đồng cảm với người khác. Khi lớn lên, chúng có xu hướng chỉ quan tâm đến bản thân mà không biết trân trọng công lao của cha mẹ.

5. "Sau này con nhất định phải thành đạt để làm rạng danh gia đình"

Mong đợi con cái thành công là điều dễ hiểu, nhưng nếu trẻ cảm thấy việc phát triển của mình chỉ để phục vụ lòng tự hào của cha mẹ, chúng có thể coi sự nuôi dưỡng của cha mẹ như một khoản đầu tư. Khi trưởng thành, chúng có thể chỉ biết đền đáp những người mang lại lợi ích cho mình, thay vì quan tâm cha mẹ bằng tấm lòng thực sự.

Làm thế nào để nuôi dạy một đứa trẻ biết ơn?

Lòng biết ơn không chỉ là một đức tính mà còn là một khả năng, cần được nuôi dưỡng từ nhỏ. Nếu trẻ biết ơn, chúng sẽ xây dựng mối quan hệ khăng khít hơn với gia đình, đồng thời dễ dàng nhận được sự yêu mến và hỗ trợ trong xã hội cũng như công việc tương lai. Vậy làm thế nào để cha mẹ có thể nuôi dạy nên những đứa trẻ hiếu thảo, biết biết ơn?

1. Làm gương cho con

Hành vi của trẻ thường bắt nguồn từ việc bắt chước. Nếu cha mẹ biết thể hiện lòng biết ơn, con cái cũng sẽ dần hình thành thói quen này. Ví dụ, trong cuộc sống hàng ngày, cha mẹ có thể nói những lời cảm ơn với người thân, bạn bè hoặc thậm chí là người lạ: "Cảm ơn con đã giúp mẹ dọn dẹp bàn ăn", "Chú ấy nhường ghế cho chúng ta trên xe buýt, chúng ta nên nói cảm ơn"... Những điều nhỏ nhặt như vậy sẽ giúp trẻ hiểu rằng lòng biết ơn không chỉ dành cho cha mẹ, mà là đối với tất cả những ai giúp đỡ mình.

2. Để trẻ tham gia vào công việc nhà, hiểu được sự vất vả của cha mẹ

Nhiều gia đình thường dặn con "chỉ cần học tốt, không cần làm gì khác" nhưng điều này dễ khiến trẻ trở nên vô trách nhiệm, quen được phục vụ mà không biết chia sẻ. Hãy để trẻ làm những việc phù hợp với lứa tuổi như: Dọn dẹp bàn ăn, rửa bát. Gấp quần áo, quét nhà. Chăm sóc em nhỏ... Những việc này giúp trẻ hiểu cha mẹ đã vất vả thế nào, từ đó trân trọng hơn công sức của gia đình.

3. Dạy con cách thể hiện lòng biết ơn bằng lời nói và hành động

Nhiều trẻ có thể hiểu cha mẹ vất vả, nhưng lại không có thói quen thể hiện sự biết ơn. Cha mẹ có thể khuyến khích con bày tỏ cảm xúc của mình bằng những cách phù hợp.

Chẳng hạn như mỗi tối trước khi đi ngủ, cha mẹ có thể cùng con nhớ lại những điều tốt đẹp trong ngày: "Hôm nay con cảm thấy biết ơn điều gì nhất?", "Hôm nay con có nói cảm ơn ai không?"... Ngoài ra, cha mẹ cũng có thể khuyến khích con viết thiệp cảm ơn cho thầy cô, bạn bè hoặc làm một món quà nhỏ cho cha mẹ vào ngày sinh nhật. Điều này sẽ giúp trẻ hiểu rằng lòng biết ơn cần được thể hiện, chứ không chỉ giữ trong lòng.

4. Dạy con đặt mình vào vị trí của người khác

Bản chất của lòng biết ơn là hiểu được sự vất vả của người khác. Khi con phàn nàn vì không được đáp ứng một yêu cầu nào đó, cha mẹ có thể hỏi: "Con nghĩ bố mẹ đi làm cả ngày có mệt không?", "Nếu con là bố mẹ, con muốn được con mình đối xử như thế nào?"... Những câu hỏi này sẽ giúp trẻ phát triển khả năng thấu cảm, từ đó hình thành lòng biết ơn.