Theo quy định hiện hành, cơ quan Bảo hiểm xã hội sẽ hoàn lại tiền đóng Bảo hiểm y tế trong 4 trường hợp dưới đây.
Thứ nhất, chuyển sang nhóm tham gia Bảo hiểm y tế mới. Người đang tham gia Bảo hiểm y tế theo một nhóm đối tượng, sau đó được cấp thẻ Bảo hiểm y tế theo nhóm đối tượng khác có thứ tự ưu tiên cao hơn (theo Điều 12 Luật Bảo hiểm y tế 2008), đồng thời báo giảm giá trị sử dụng thẻ cũ. Số tiền được hoàn là khoản đã đóng nhưng chưa sử dụng, tính từ thời điểm thẻ Bảo hiểm y tế theo nhóm mới bắt đầu có hiệu lực.
Thứ hai, được điều chỉnh tăng mức hỗ trợ đóng Bảo hiểm y tế từ ngân sách nhà nước. Trường hợp người tham gia Bảo hiểm y tế thuộc diện được Nhà nước điều chỉnh tăng mức hỗ trợ, phần tiền đã đóng tương ứng với thời gian chưa sử dụng thẻ sẽ được hoàn trả, tính từ thời điểm quyết định điều chỉnh có hiệu lực.
Thứ ba, người tham gia Bảo hiểm y tế qua đời trước khi thẻ có giá trị sử dụng. Đây là tình huống không mong muốn nhưng thân nhân của người mất cần nắm rõ để đảm bảo quyền lợi. Nếu người tham gia Bảo hiểm y tế qua đời trước thời điểm thẻ có giá trị sử dụng, toàn bộ số tiền đã đóng (tính từ thời điểm thẻ bắt đầu có hiệu lực) sẽ được hoàn lại cho thân nhân.
Thứ tư, đóng trùng Bảo hiểm Y tế. Theo Quyết định 595, nếu người dân đóng trùng tiền Bảo hiểm y tế do tham gia theo nhiều nhóm đối tượng, cơ quan Bảo hiểm xã hội sẽ hoàn trả số tiền tương ứng với thời gian đóng trùng nhưng chưa sử dụng, tính từ khi thẻ Bảo hiểm y tế theo nhóm mới có hiệu lực.
Có 4 trường hợp được hoàn trả tiền đóng Bảo hiểm y tế năm 2025,
Quyết định 896/QĐ-BHXH năm 2021 quy định rõ trình tự, hồ sơ hoàn tiền Bảo hiểm Y tế. Tùy từng trường hợp, người dân có thể lựa chọn thực hiện qua đại lý thu hoặc trực tiếp tại cơ quan Bảo hiểm xã hội.
Hoàn tiền do đóng trùng hoặc chuyển nhóm đối tượng
Người tham gia có thể thực hiện theo một trong hai cách:
Qua đại lý thu hoặc nhà trường: Người tham gia lập Tờ khai TK1-TS, nộp cho đại lý. Đại lý sẽ lập danh sách Mẫu D03-TS và gửi hồ sơ cho cơ quan Bảo hiểm xã hội qua Cổng dịch vụ công, bưu chính hoặc trực tiếp. Trong thời hạn không quá 5 ngày làm việc, cơ quan Bảo hiểm xã hội ban hành Quyết định hoàn trả (Mẫu C16-TS) và chuyển tiền theo hình thức đã đăng ký.
Cá nhân trực tiếp nộp hồ sơ: Người dân nộp Tờ khai TK1-TS tại cơ quan Bảo hiểm xã hội nơi cư trú hoặc nơi quản lý, bằng hình thức trực tiếp, qua bưu điện hoặc giao dịch điện tử. Thời gian giải quyết cũng không quá 5 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
Hoàn tiền trong trường hợp người tham gia đã mất
Áp dụng với người tham gia Bảo hiểm y tế hộ gia đình (bao gồm hộ nông, lâm, ngư, diêm nghiệp có mức sống trung bình) qua đời trước khi thẻ có hiệu lực.
Qua đại lý thu : Thân nhân lập Tờ khai TK1-TS, kèm theo bản sao hoặc bản chụp Giấy chứng tử để đối chiếu. Đại lý hoàn thiện hồ sơ và gửi cơ quan Bảo hiểm xã hội.
Nộp trực tiếp tại cơ quan Bảo hiểm xã hội: Thân nhân chuẩn bị Tờ khai TK1-TS và giấy tờ chứng tử, nộp qua bưu chính, giao dịch điện tử hoặc tại bộ phận một cửa.
Với cả hai hình thức, cơ quan Bảo hiểm xã hội sẽ giải quyết trong không quá 5 ngày làm việc, trả kết quả gồm Quyết định hoàn tiền và khoản tiền tương ứng.