Vụ lật đổ CEO OpenAI Sam Altman thất bại: Những cú đổi phe bất ngờ bên trong công ty công nghệ hot nhất thế giới diễn ra như thế nào?

Tờ Wall Street Journal (WSJ), trích dẫn một phần cuốn sách sắp ra mắt vào tháng 5 của phóng viên Kitch Hagi, đã phác thảo chi tiết bức tranh căng thẳng dẫn đến việc Sam Altman bị phế truất. Theo đó, từ năm 2023, những bất mãn âm ỉ đã nảy sinh trong nội bộ hội đồng quản trị phi lợi nhuận của OpenAI. Bốn trong số sáu thành viên hội đồng, bao gồm nhà khoa học trưởng Ilya Sutskever, Adam D'Angelo (CEO Quora), Helen Toner (thuộc Đại học Georgetown) và Tasha McCauley, bắt đầu cảm thấy Sam Altman đang phớt lờ hội đồng, hành động độc đoán và xem nhẹ các rủi ro an toàn tiềm ẩn của trí tuệ nhân tạo (AI).

Họ cũng bày tỏ sự không hài lòng về quyền sở hữu của Altman đối với quỹ đầu tư mạo hiểm của OpenAI, cho rằng quỹ này thực chất nằm dưới sự kiểm soát của ông. Đáng chú ý, trong bối cảnh này, Giám đốc Công nghệ Mira Murati cũng tỏ ra không hài lòng với phong cách quản lý bị cho là "độc đoán" của Altman và thường xuyên báo cáo những điều này lên hội đồng quản trị. Những báo cáo của Murati dường như đã củng cố thêm quyết tâm của các thành viên hội đồng đang có ý định chống lại Altman.

Cuộc sa thải chớp nhoáng

Cuối cùng, Ilya Sutskever và ba giám đốc khác đi đến kết luận cần phải nhanh chóng sa thải Sam Altman. Vào ngày 16 tháng 11 năm 2023, thông qua một cuộc họp trực tuyến riêng, họ đã chính thức loại Altman khỏi vị trí Giám đốc điều hành và thành viên hội đồng quản trị. Chủ tịch Greg Brockman, một đồng minh thân cận của Altman và cũng là thành viên hội đồng, cũng bị sa thải. Ngay sau đó, hội đồng đã đề nghị Mira Murati đảm nhận vị trí CEO tạm quyền.

Cuộc "đảo chính" diễn ra nhanh gọn và hợp pháp về mặt quy trình, nhưng vấn đề bắt đầu nảy sinh ngay sau đó. Đầu tiên, hội đồng đã không thông báo trước cho Microsoft, nhà đầu tư chiến lược quan trọng bậc nhất, về việc sa thải Altman. Mira Murati, ý thức được tầm quan trọng của Microsoft, cuối cùng đã thông báo cho gã khổng lồ công nghệ này, nhưng chỉ sau khi thông tin sa thải đã được đăng công khai trên trang web của OpenAI. Khi CEO Microsoft Satya Nadella tuyên bố sẵn sàng chào đón Altman về làm việc, dư luận trong nội bộ OpenAI nhanh chóng nghiêng về phía ủng hộ Altman.

Tuy nhiên, yếu tố quyết định và bất ngờ nhất chính là sự "đổi phe" của Mira Murati. Nữ CTO, người vừa được bổ nhiệm làm CEO tạm quyền, lại cùng các nhân viên khác tham gia vào cuộc "nổi dậy" chống lại chính hội đồng quản trị đã trao quyền cho cô. WSJ giải thích rằng hội đồng, bao gồm cả Sutskever, đã không thể lường trước được việc Murati – người từng báo cáo tiêu cực về Altman – lại đứng về phía ông trong giờ phút quyết định. Sự ủng hộ của Murati đã tạo động lực cực lớn cho làn sóng phản đối trong công ty.

Sự thay đổi cục diện tại OpenAI

Sự thất bại của cuộc "đảo chính" đã dẫn đến những thay đổi sâu sắc tại OpenAI. Sam Altman quay trở lại nắm quyền lực một cách mạnh mẽ hơn. Những nhân vật chủ chốt trong vụ sa thải cuối cùng đã phải rời đi. Ilya Sutskever, người dẫn đầu nỗ lực lật đổ, đã rời công ty. Đáng chú ý, Mira Murati, mặc dù sau đó đã đứng về phía Altman, cũng rời OpenAI. Lý do được cho là vì vai trò quan trọng của cả hai (Sutskever và Murati) trong quá trình dẫn đến và thực hiện vụ sa thải ban đầu, dù cho kết quả cuối cùng có ra sao.

Vụ việc này đánh dấu một bước ngoặt, củng cố quyền lực của Sam Altman và đẩy nhanh quá trình chuyển đổi OpenAI từ một tổ chức phi lợi nhuận sang một thực thể hoạt động vì lợi nhuận nhiều hơn. Câu chuyện hậu trường này cho thấy những cuộc đấu đá quyền lực phức tạp và những bước ngoặt khó lường có thể xảy ra ngay cả trong những tổ chức công nghệ tiên phong hàng đầu thế giới.