Việt Nam chạm mốc 20 triệu khách quốc tế: Kỷ lục về lượng, phép thử về chất

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh An Giang chào đón vị khách quốc tế thứ 20 triệu đến Việt Nam - Ảnh; Sở Du lịch An Giang

Lực đẩy từ thị thực

Theo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Việt Nam dự kiến đạt khoảng 21 triệu khách quốc tế năm 2025, tăng 19,3%so với năm trước và vượt kỷ lục 18 triệu của năm 2019 (thời điểm trước đại dịch COVID-19). Số liệu 11 tháng đầu năm 2025 cũng cho thấy xu hướng phục hồi mạnh mẽ: Việt Nam đón 19,15 triệu lượt khách quốc tế, tăng 20,9% so với cùng kỳ; riêng tháng 11/2025 đạt 1,98 triệu lượt, tăng 14,2% so với tháng 10 và tăng 15,6% so với cùng kỳ 2024.

Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam - Hà Văn Siêu - cho rằng, kết quả tăng cao cho thấy hướng đi đúng và kịp thời trong cơ cấu lại thị trường khách, định hướng làm mới sản phẩm, và xúc tiến, quảng bá hiệu quả cả trên thực địa lẫn nền tảng số, đặc biệt là hiệu ứng từ chính sách thị thực mới.

Trong các động lực, chính sách thị thực linh hoạt được xem là lợi thế cạnh tranh quan trọng. Việt Nam áp dụng thị thực điện tử cho công dân tất cả các quốc gia với thời hạn đến 90 ngày và miễn thị thực đơn phương cho 27 quốc gia, trong đó có các thị trường châu Âu với thời hạn 45 ngày. Cùng với Malaysia, Việt Nam đã nhanh chóng thích ứng với xu hướng du lịch tiết kiệm chi tiêu đang lên ngôi ở Trung Quốc và nhiều quốc gia khác bằng các sản phẩm phù hợp với túi tiền nhưng vẫn đảm bảo chất lượng trải nghiệm.

Nút thắt hạ tầng - sản phẩm

Dù tăng trưởng ấn tượng về số lượng nhưng để đi đường dài thì vẫn còn rất nhiều vấn đề cần giải quyết. Theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới, Việt Nam xếp thứ 59/119 quốc gia về chỉ số Phát triển du lịch và lữ hành năm 2024 với 3,96 điểm (trên thang điểm 7). Trong khu vực Đông Nam Á, Singapore đứng đầu với 4,76 điểm (hạng 13 toàn cầu), tiếp theo là Indonesia 4,46 điểm (hạng 22), Malaysia 4,28 điểm (hạng 35), Thái Lan 4,12 điểm (hạng 47).

Đặc biệt, chỉ số về cơ sở hạ tầng du lịch của Việt Nam chỉ đạt 2,2 điểm, xếp 89/119 thế giới. Các sân bay lớn như Nội Bài và Tân Sơn Nhất vẫn trong tình trạng quá tải; hệ thống giao thông liên vùng, biển chỉ dẫn đa ngôn ngữ, trung tâm hỗ trợ du khách và phương tiện công cộng thân thiện với người nước ngoài ở nhiều nơi còn thiếu hoặc chưa đồng bộ.

Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia - Phạm Văn Thủy - thừa nhận, sản phẩm du lịch Việt Nam gần như không thay đổi trong 10-15 năm, thiếu sức hút với nhóm khách quốc tế cao cấp. Ông kêu gọi chuyển từ tư duy quảng bá những gì sẵn có sang tập trung cung cấp đúng những gì du khách đang tìm kiếm. Du lịch đêm, các dịch vụ giải trí và sản phẩm phụ trợ còn hạn chế, ảnh hưởng đến khả năng chi tiêu và thời gian lưu trú của khách.

Với lượng khách tăng nhanh, áp lực môi trường, rác thải và ô nhiễm tại các điểm đến trở thành thách thức lớn. Nhiều địa phương như Hạ Long, Phú Quốc, Nha Trang đối mặt tình trạng quá tải vào mùa cao điểm. Việc cân bằng giữa phát triển du lịch và bảo vệ môi trường, di sản văn hóa đặt ra yêu cầu chuyển hướng sang mô hình phát triển bền vững.

Nguồn nhân lực du lịch, đặc biệt ở cấp cơ sở, chưa được đào tạo chuyên sâu. Thái độ phục vụ, trình độ ngoại ngữ và kỹ năng nghiệp vụ vẫn là những điểm yếu cần khắc phục. Nhiều doanh nghiệp du lịch cũng đang phải đối mặt áp lực chi phí tăng cao.

Con đường phát triển bền vững

Nhận thức rõ thách thức, ngành du lịch đang từng bước điều chỉnh chiến lược. Nghị quyết 82 của Chính phủ nêu phương châm: "Sản phẩm đặc sắc - Dịch vụ chuyên nghiệp - Thủ tục thuận tiện, đơn giản - Giá cả cạnh tranh - Môi trường vệ sinh sạch, đẹp - Điểm đến an toàn, văn minh, thân thiện". Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam đang tập trung phát triển nhóm sản phẩm chủ lực có khả năng tạo dấu ấn và sức cạnh tranh: du lịch biển đảo gắn với di sản và lễ hội theo hướng hình thành các khu du lịch chất lượng cao; du lịch văn hóa - tâm linh - lễ hội được làm mới qua các festival định kỳ và phục dựng lễ hội truyền thống kết hợp trải nghiệm đương đại.

Chuyển đổi số được xác định là giải pháp quan trọng, phát triển hệ sinh thái du lịch thông minh đồng bộ, xây dựng nền tảng số quốc gia về quản trị và kinh doanh du lịch, ứng dụng công nghệ hiện đại để nâng cao trải nghiệm và hiệu quả quản lý.

Một số địa phương đã có bước đi tích cực: Khánh Hòa bứt phá với hơn 10,6 triệu lượt khách, tăng gần 46% so với năm 2023, trong đó khách quốc tế ước đạt 4,5 triệu lượt; Quảng Ninh hiện đại hóa hạ tầng cảng biển theo chuẩn quốc tế; TP Hồ Chí Minh phát triển du lịch đêm và du lịch cao cấp. Những mô hình này có thể là kinh nghiệm cho các địa phương khác.

Việt Nam đặt mục tiêu đón 35 triệu lượt khách quốc tế vào năm 2030. Con số này được xem là khá tham vọng nhưng không phi thực tế nếu duy trì tốc độ tăng trưởng trung bình 10-12% mỗi năm. Tuy nhiên, để đạt được cột mốc này, ngành du lịch cần giải quyết triệt để những bất cập về hạ tầng và chất lượng sản phẩm.

Tại phiên họp Đại hội đồng TPO lần thứ 12, Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính yêu cầu phải chuyển từ tư duy "tăng trưởng bằng mọi giá" sang "phát triển bền vững", coi du lịch là ngành kinh tế sáng tạo kết nối văn hóa, kinh tế và môi trường. Trong bối cảnh du lịch thế giới chuyển dịch theo hướng phát triển xanh, kinh tế trải nghiệm và kinh tế ban đêm, Việt Nam cần tiếp cận phát triển sản phẩm theo hướng tích hợp, đa giá trị, lấy chất lượng, tính bền vững và trải nghiệm của du khách làm trung tâm.