Vắc xin viêm não mô cầu cần tiêm mấy mũi?

Viêm não mô cầu là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính có thể tiến triển nhanh chóng và để lại di chứng nặng nề hoặc tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Virus hoặc vi khuẩn gây bệnh xâm nhập vào cơ thể qua đường hô hấp, sau đó có khả năng lan truyền trong cộng đồng, nhất là trong những nơi đông người tập trung. 

Để ngăn ngừa dịch bệnh nguy hiểm này, tiêm vắc xin phòng bệnh là biện pháp hiệu quả nhất. Tuy nhiên, số mũi cần tiêm để đạt hiệu quả bảo vệ tối ưu phụ thuộc vào loại vắc xin được sử dụng, độ tuổi của người tiêm cũng như yếu tố nguy cơ phơi nhiễm.

1. Lịch tiêm chủng viêm não mô cầu theo hướng dẫn quốc tế

Trên thế giới, các tổ chức y tế hàng đầu như WHO, CDC Hoa Kỳ và Liên minh vắc xin Toàn cầu (GAVI) đưa ra khuyến nghị tiêm chủng viêm não mô cầu theo hai nhóm vắc xin chính:

Nhóm vắc xin sử dụng thành phần không liên hợp (dạng polysaccharide)

Thường được khuyến cáo dành cho người trên 2 tuổi. Với loại vắc xin này, một mũi duy nhất có thể tạo ra miễn dịch ban đầu. Tuy nhiên, miễn dịch có thể giảm dần theo thời gian và cần được tiêm nhắc lại sau vài năm nếu người tiêm có nguy cơ cao.

Nhóm vắc xin sử dụng công nghệ liên hợp (dạng(conjugate)

Nhóm này được đánh giá cao về khả năng kích thích miễn dịch bền vững, đặc biệt có tác dụng đối với trẻ nhỏ. Theo đó, với trẻ từ dưới 2 tuổi, lịch tiêm thường bao gồm hai mũi, cách nhau vài tháng để hệ miễn dịch có đủ thời gian đáp ứng và hình thành trí nhớ miễn dịch.

Đối với người từ 2 tuổi trở lên, thông thường chỉ cần một mũi duy nhất để đạt hiệu quả bảo vệ lâu dài. Trong trường hợp có nguy cơ cao tiếp xúc với vi khuẩn do môi trường dịch tễ (ví dụ như học sinh, người lao động sống và làm việc trong môi trường tập thể) thì các chuyên gia khuyến cáo tiêm nhắc lại sau khoảng - 5 năm để duy trì mức miễn dịch an toàn.

2. Lịch tiêm chủng viêm não mô cầu tại Việt Nam

Tại Việt Nam, các cơ sở y tế và trung tâm tiêm chủng uy tín đã áp dụng các khuyến cáo dựa trên tiêu chuẩn quốc tế kết hợp với điều kiện dịch tễ học trong nước. Bộ Y Tế cùng với các trung tâm như VNVC hướng tới việc tiêm phòng cho các đối tượng dễ bị tổn thương, đặc biệt là trẻ nhỏ nhóm đối tượng chủ yếu mắc bệnh viêm não mô cầu.

- Đối với trẻ nhỏ dưới 2 tuổi: Việc tiêm vắc xin phòng viêm não mô cầu thường áp dụng phác đồ 2 mũi theo khoảng cách hợp lý (thường từ 1 đến 3 tháng), nhằm đảm bảo tạo ra miễn dịch đầy đủ và ổn định.

- Đối với trẻ em từ 2 tuổi trở lên và người trưởng thành chưa có tiền sử tiêm hoặc chưa đủ liều: Một mũi duy nhất được xem là đủ để tạo miễn dịch ban đầu. Tuy nhiên, nếu có nguy cơ cao hoặc tiếp xúc thường xuyên với môi trường dịch tễ, khuyến cáo tiêm nhắc lại sau mỗi vài năm để duy trì khả năng bảo vệ.

Các khuyến cáo này không chỉ nhằm bảo vệ cá nhân mà còn đóng góp vào việc xây dựng miễn dịch cộng đồng, giảm nguy cơ bùng phát dịch viêm não mô cầu ở cấp quốc gia.

Tóm lại, số mũi vắc xin viêm não mô cầu cần tiêm phụ thuộc vào loại vắc xin, độ tuổi và nguy cơ phơi nhiễm của từng cá nhân. Việc tham khảo ý kiến bác sĩ và cơ sở tiêm chủng uy tín sẽ giúp bạn xác định lịch tiêm phù hợp với tình trạng của bản thân, từ đó đảm bảo an toàn và hiệu quả trong phòng ngừa bệnh viêm não mô cầu.

Nguồn và ảnh: VNVC, CDC Hoa Kỳ