Ung thư gan là một trong những bệnh lý ác tính với số ca mắc cũng như tử vong cao hàng đầu tại Việt Nam. Đáng lo ngại, ung thư gan đang có xu hướng ngày càng trẻ hóa, đe dọa tính mạng của người bệnh nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
Ung thư gan là tình trạng các khối u ác tính phát sinh trong gan, dẫn đến phá hủy các tế bào gan và cản trở khả năng hoạt động bình thường của cơ quan quan trọng này.
Theo Hiệp hội Ung thư Mỹ, ung thư gan có thể được phòng ngừa bằng cách giảm tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ của căn bệnh này.
- Phòng tránh viêm gan B và C
Trên toàn thế giới, yếu tố nguy cơ lớn nhất của bệnh ung thư gan là nhiễm virus viêm gan B và virus viêm gan C mãn tính. Những virus này có thể lây từ người sang người qua việc dùng chung kim tiêm nhiễm virus (chẳng hạn như sử dụng ma túy), qua quan hệ tình dục không an toàn và lây truyền từ mẹ sang con.
Vì vậy, một số loại ung thư gan có thể được phòng ngừa bằng cách không dùng chung kim tiêm, sử dụng các biện pháp quan hệ tình dục an toàn hơn (chẳng hạn như luôn sử dụng bao cao su).
Với vắc xin phòng viêm gan B, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) khuyến nghị tất cả trẻ em và người trưởng thành dưới 59 tuổi (cũng như người lớn tuổi có nguy cơ nhiễm virus viêm gan B) nên tiêm vắc xin viêm gan B để giảm nguy cơ mắc viêm gan B mãn tính và ung thư gan.
Hiện nay chưa có vắc xin phòng ngừa nhiễm viêm gan C. Việc ngăn ngừa nhiễm viêm gan C được dựa trên sự hiểu biết và tránh một số cách lây truyền bệnh.
- Sàng lọc viêm gan B và C
Ngoài ra, một số người có thể bị nhiễm virus viêm gan B hoặc C mãn tính mà không biết. Để giúp phát hiện những bệnh nhiễm trùng này, CDC khuyến nghị tất cả mọi người từ 18 tuổi trở lên nên xét nghiệm virus viêm gan B và C ít nhất một lần trong đời và một số nhóm người nên xét nghiệm ở độ tuổi trẻ hơn và/hoặc thường xuyên hơn.
- Điều trị viêm gan B và C
Nếu một người được phát hiện nhiễm virus viêm gan B hoặc C mãn tính, các biện pháp điều trị và phòng ngừa có thể giúp làm chậm tổn thương gan và giảm nguy cơ ung thư. Thuốc điều trị nhiễm virus viêm gan C mạn tính có thể loại bỏ virus ở nhiều người và có thể làm giảm nguy cơ ung thư gan.
Một số loại thuốc có thể được sử dụng để điều trị nhiễm virus viêm gan B mãn tính. Chúng có thể làm giảm số lượng virus trong máu và giảm tổn thương gan. Mặc dù những loại thuốc này không chữa khỏi bệnh nhưng chúng làm giảm nguy cơ xơ gan và cũng có thể làm giảm nguy cơ ung thư gan.
Uống rượu bia có thể dẫn đến xơ gan, từ đó có thể dẫn đến ung thư gan. Không uống rượu hoặc uống rượu điều độ có thể giúp ngăn ngừa ung thư gan.
Vì hút thuốc cũng làm tăng nguy cơ ung thư gan nên không hút thuốc cũng sẽ ngăn ngừa bệnh. Nếu bạn hút thuốc, việc bỏ thuốc sẽ giúp giảm nguy cơ ung thư gan cũng như nhiều bệnh ung thư và bệnh tật đe dọa tính mạng khác.
Tránh béo phì có thể là một cách khác để giúp bảo vệ chống lại ung thư gan. Những người béo phì có nhiều khả năng mắc bệnh gan nhiễm mỡ và tiểu đường, cả hai đều có liên quan đến ung thư gan.
Việc thay đổi cách bảo quản một số loại ngũ cốc ở các nước nhiệt đới và cận nhiệt đới có thể làm giảm sự tiếp xúc với các chất gây ung thư như aflatoxin. Aflatoxin thường có trong các thực phẩm mốc, là một loại độc tố vi nấm được sản sinh một cách tự nhiên do một số loài Aspergillus (một loại nấm mốc).
Một số bệnh di truyền có thể gây xơ gan, làm tăng nguy cơ ung thư gan. Việc phát hiện và điều trị những căn bệnh này sớm có thể làm giảm nguy cơ ung thư gan. Ví dụ, tất cả trẻ em trong các gia đình mắc bệnh hemochromatosis (bệnh quá tải sắt) nên được sàng lọc bệnh và điều trị nếu mắc bệnh. Điều trị thường xuyên giúp loại bỏ một lượng nhỏ máu để giảm lượng sắt dư thừa trong cơ thể.