"Từ ngày các cháu học sinh nghỉ hè, công ty tôi cứ đang làm việc lại vang lên những... tiếng thì thầm!"

"Hết giờ chơi rồi nhé. Tắt máy tính, lôi vở ra học từ vựng Tiếng Anh đi" - chị Mai 42 tuổi (quận Thanh Xuân, Hà Nội) đều đặn nói với con trai thông qua... phần mềm camera giám sát vào mỗi 9h30 sáng.

Giống nhiều đứa trẻ khác, con trai chị Mai cũng đang nghỉ hè. Sang năm cháu Sơn lên lớp 9, một năm học rất quan trọng nên giai đoạn này, chị không thể để con sa đà vào tivi, game điện thoại. Nhà chị Mai lắp máy tính ở phòng khách. Camera an ninh cũng lắp luôn trong phòng, có thể xem thông qua app trên điện thoại.

Mỗi ngày, trong giờ làm, chị đều bật app lên để giám sát xem con đang làm gì. Hết giờ chơi, chị nhắc ngay qua app. Nếu không nhắc là y như rằng con lờ ngay việc học, ngồi chơi điện thoại, máy tính đến trưa, có hôm còn bật loa ngoài rất to.

"Có hôm, thấy con lờ đờ mãi chưa vào bàn học, tôi quên mất mình đang đi làm, quát con online rõ to làm đồng nghiệp giật mình. Hôm sau rút kinh nghiệm thì thầm nhỏ lại, hoặc đi ra ngoài hành lang", chị Mai kể.

Cũng giống như chị Mai, anh Lâm (quận Long Biên, Hà Nội) cũng chọn cách giám sát con online. So với nhiều gia đình khác, nhà anh có ông bà lên phụ chăm cháu nên cũng đỡ lo. Tuy nhiên ông bà nhiều lúc chiều cháu nên anh sợ con trai cũng không thực sự làm theo thời khoá biểu đã cân bằng chơi và học mà bố mẹ sắp xếp.

Cứ mỗi ngày ba khung giờ: 10h, 14h và 16h30, anh Lâm gọi video call về nhà. Anh Lâm cho hay: "Hôm nào thấy trả lời lâu là tôi biết ngay đang nghịch điện thoại, thấy bố gọi mới vội vàng ngồi vào bàn rồi bấm trả lời". 

Anh Lâm chia sẻ, không chỉ anh mà nhiều đồng nghiệp khác cũng lén gọi con trong giờ làm xem tình hình ở nhà ra sao. "Từ ngày các cháu học sinh nghỉ hè, công ty tôi cứ đang làm việc lại vang lên những... tiếng thì thầm!", ông bố này phì cười kể lại. 

Trong khi đó, chị Dung, nhân viên văn phòng tại một công ty truyền thông ở Hà Nội lại dùng chiêu "độc" hơn khi quyết định... khoá hết ổ điện TV, máy tính lại vào ngăn kéo tủ rồi mới yên tâm đi làm.

Chị Dung chia sẻ: "Mình giao cho con nhiệm vụ đọc sách, nếu hoàn thành thì hôm sau mẹ mở khoá cho chơi game trên máy tính, nhưng trong khung giờ quy định. Mẹ về kiểm tra lịch sử truy cập thấy "lố" giờ thì sẽ phạt".

Hè đến, làm gì để trẻ khỏi chán?

Những câu chuyện kể trên chỉ là vài lát cắt nhỏ, nhưng rất điển hình cho cuộc sống mùa hè của các gia đình có con nhỏ ở đô thị. Hè đến, trẻ em háo hức vì được "xả hơi" sau một năm học căng thẳng, còn phụ huynh thì bắt đầu bước vào một "nhiệm vụ kép": vừa phải hoàn thành công việc ở cơ quan, vừa phải tìm cách đảm bảo con cái không sa đà vào màn hình máy tính, điện thoại hay ngủ nướng từ sáng tới chiều.

Nếu như ngày xưa, trẻ con nghỉ hè là được gửi về quê, có ông bà trông nom, thì ngày nay nhiều gia đình trẻ ở thành phố sống riêng, không có sự hỗ trợ của người thân. Thế nên, việc quản con mùa hè không chỉ đơn thuần là chuyện sắp xếp lịch học – chơi, mà đôi khi còn là "cuộc chiến chiến lược" cần sự linh hoạt và... không ít sáng kiến bất ngờ.

Cha mẹ trở thành những "chiến lược gia bán thời gian", sử dụng đủ mọi cách: từ giám sát camera, gọi video đột xuất, khóa nguồn điện thiết bị đến mang con lên công ty – miễn sao đảm bảo được hai yếu tố: an toàn và không bị quá lệch nhịp sinh hoạt. Nhiều người thậm chí còn phải chia ca với bạn đời, thống nhất "phân công giám sát", hoặc thuê gia sư ngắn hạn chỉ để con không... ngủ trưa từ 9 giờ sáng.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia tâm lý, thay vì chỉ lo kiểm soát hay áp đặt các quy tắc cứng nhắc, mùa hè chính là khoảng thời gian lý tưởng để trẻ rèn luyện khả năng tự lập, phát triển kỹ năng sống và khám phá bản thân một cách chủ động, tích cực. Việc cha mẹ tạo ra một môi trường phù hợp – vừa đủ tự do, vừa có định hướng – sẽ giúp trẻ có một mùa hè không chỉ vui mà còn thật sự có ích.

Dưới đây là một số gợi ý thực tế mà cha mẹ có thể cân nhắc để mùa hè của con trở nên phong phú hơn:

- Tham gia các trại hè ngắn hạn: từ mô hình sinh tồn, kỹ năng sống đến trại hè tiếng Anh, mỹ thuật, âm nhạc... Đây là nơi trẻ được học hỏi, giao lưu và rèn luyện sự tự tin khi tiếp xúc với bạn bè mới.

- Đăng ký lớp học năng khiếu hoặc thể thao: bóng đá, bơi lội, cờ vua, đàn, nhảy múa... không chỉ giúp trẻ phát triển thể chất và tinh thần mà còn giúp duy trì nề nếp sinh hoạt ổn định.

- Tổ chức "dự án gia đình" tại nhà: ví dụ như cùng con làm album ảnh, trồng cây, nấu ăn, viết nhật ký hè hoặc làm một quyển truyện tranh. Những hoạt động tưởng chừng nhỏ nhặt ấy lại là cơ hội lớn để cha mẹ và con cái hiểu nhau hơn.

- Khuyến khích đọc sách và các hoạt động xã hội: đưa con đến thư viện, tham gia các câu lạc bộ đọc sách, các hoạt động từ thiện nhỏ, hoặc cho con thử vai trò "phụ tá" khi cha mẹ đi chợ, làm việc nhà… giúp trẻ thấy mình có giá trị và trách nhiệm trong gia đình.

Quan trọng nhất, mùa hè không nên là một "mùa học thêm kéo dài" hay "cuộc thi quản lý thời gian" giữa cha mẹ và con cái. Đó nên là một khoảng thời gian thư giãn, sáng tạo, để trẻ nạp lại năng lượng và mở rộng tầm nhìn, đồng thời cũng là cơ hội để gia đình gần gũi và chia sẻ nhiều hơn sau một năm học – làm tất bật.