Tiêm silicon nâng mũi, người đàn ông dị ứng "gần như mọi thứ"

PGS. TS. BS Hoàng Thị Lâm, Trưởng khoa Miễn dịch Lâm sàng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cơ sở phường Tân Sơn Hòa (quận Tân Bình cũ), cho biết anh H. được chẩn đoán dị ứng đa tác nhân nặng, hiếm gặp. “Đây là trường hợp đặc biệt vì người bệnh dị ứng hầu hết mọi thứ, từ các loại mùi hương, hóa chất cho đến chính thuốc điều trị dị ứng”.

Anh H. cho biết có thời điểm chỉ cần bóp kem đánh răng và đưa lên miệng, quanh môi anh cũng bị ngứa ran, nổi mẩn đỏ và mề đay lan khắp mặt, cổ. Đôi khi chỉ là một sản phẩm mới có hương liệu hoặc chất tạo bọt cũng có thể kích hoạt cơn dị ứng. Cảm giác ngứa ran, châm chích, khó thở khiến anh buộc phải dừng việc đánh răng giữa chừng, thậm chí chuyển sang súc miệng bằng nước muối sinh lý, trước khi tìm được loại kem đánh răng không bị kích ứng.

Không dừng lại ở đó, anh H. còn phản ứng với hàng loạt tác nhân khác như nước hoa, mỹ phẩm, các loại mùi trong siêu thị, thang máy, cả mùi của chính người đứng cạnh. “Tôi từng phải vào viện cấp cứu nhiều lần vì sốc phản vệ. Có những ngày không dám ra khỏi nhà vì sợ chỉ cần tiếp xúc với mùi lạ là cơ thể lại phản ứng dữ dội”, anh chia sẻ.

Khai thác bệnh sử, phát hiện 9 năm trước, anh H. từng đến thẩm mỹ viện tiêm silicon lỏng (một dạng của filler đã bị cấm từ lâu) để nâng mũi theo phong thủy, hai bên má để làm đầy má hóp và rãnh cười. Qua các xét nghiệm chuyên sâu cho thấy silicon không tan mà phân tán ra xung quanh, vón cục, trở thành dị vật với cơ thể, khiến mũi và hai bên má của anh bị viêm. Đây là tác nhân kích thích thay đổi đáp ứng miễn dịch, nguyên nhân làm cho người bệnh dị ứng với rất nhiều loại thuốc.

Từ năm 1995, Bộ Y tế đã cấm tiêm silicon trực tiếp vào các bộ phận trong cơ thể, do ghi nhận nhiều biến chứng nguy hiểm. Các trường hợp tự ý bơm (hoặc tiêm) silicon để tăng thể tích một số bộ phận cơ thể để làm đẹp… có thể gây biến chứng nguy hiểm, dẫn đến sốc phản vệ có thể tử vong, tắc mạch gây thiếu máu nuôi dưỡng ở bộ phận được tiêm vào như: mắt, mũi, môi…

Silicon là chất liệu không phân hủy, cơ thể nhận diện silicon là dị vật, tác nhân lạ xâm nhập vào cơ thể nên phản ứng bằng cách tạo viêm mạn tính quanh vùng tiêm, lâu dài dẫn đến mất kiểm soát miễn dịch. Khi đó, người bệnh có thể trở nên nhạy cảm bất thường với kháng sinh, thuốc kháng viêm, gây mê… kể cả những thuốc từng dùng bình thường trước đây. Tình trạng này khiến việc điều trị bệnh nền trở nên khó khăn, làm tăng nguy cơ sốc phản vệ và biến chứng nặng nếu không được theo dõi chặt chẽ.

Ở trường hợp của anh H. những năm qua, anh thường sử dụng thuốc chống dị ứng chứa thành phần corticoid, tự sử dụng lại đơn thuốc cũ và nhiều lần nhập viện cấp cứu cũng dùng hoạt chất này nên bị tác dụng phụ là hội chứng Cushing, dẫn đến suy thượng thận, đái tháo đường.

PGS. TS. BS Hoàng Thị Lâm cho biết corticoid có thể cứu nguy trong dị ứng cấp tính nhưng tuyệt đối người bệnh không nên dùng kéo dài hoặc tự ý sử dụng mà không có chỉ định cụ thể từ bác sĩ.

Việc dị ứng với hầu hết các loại thuốc kháng sinh này của anh H. không chỉ gây nguy hiểm tính mạng như dị ứng gây sốc phản vệ nhưng không đáp ứng điều trị, mà còn khiến việc bác sĩ kê đơn cho anh sẽ khó khăn hơn. Có những loại thuốc hiệu quả cao nhưng do anh H. dị ứng nên đành chọn những thuốc hiệu quả thấp hơn khiến việc điều trị kéo dài hơn, tốn kém hơn và khiến anh có thể phải chịu nhiều tác dụng phụ hơn.

Dựa trên khai thác bệnh sử và các xét nghiệm sàng lọc chuyên sâu, PGS. TS. BS Hoàng Thị Lâm chỉ định tiêm thuốc sinh học Omalizumab điều trị dị ứng cho bệnh nhân. Liệu trình từ 6-8 lần, mỗi tháng 1 lần, để kiểm soát triệu chứng an toàn và hiệu quả, mà không gây tổn thương thêm tuyến thượng thận đã suy yếu. Tại Việt Nam, Omalizumab đã được Bộ Y tế Việt Nam cấp phép lưu hành.