Thêm một kiếp nạn của Boeing: Từ "gã khổng lồ bầu trời" đến những thảm kịch đau thương

Thảm kịch chết người đầu tiên với "ngôi sao" của Boeing

Vào ngày 12/6, chiếc Boeing 787 Dreamliner của hãng hàng không quốc gia Air India đã rơi chỉ sau vài phút cất cánh từ thành phố Ahmedabad, Ấn Độ, khiến hàng trăm người cả trên máy bay và mặt đất thiệt mạng.

Có thể nói, đây là thảm kịch chết người đầu tiên liên quan đến dòng máy bay phản lực hiện đại - Boeing 787 Dreamliner - được mệnh danh là “ngôi sao” của Boeing.

Theo thông tin ban đầu, chuyến bay mang số hiệu AI173, dự kiến hạ cánh tại sân bay Gatwick (London) vào lúc 18h tối cùng ngày, đã gặp nạn khi vừa rời đường băng. Máy bay rơi xuống khu vực Meghani của thành phố Ahmedabad, bang Gujarat, đâm vào Ký túc xá Trường Cao đẳng Y khoa B. J. khiến nhiều người dưới mặt đất thiệt mạng.

Trên máy bay có 242 người (230 hành khách và 12 phi hành đoàn); tổng cộng ít nhất 204 thiệt mạng, bao gồm cả người trên đất – thậm chí cựu Thủ hiến bang Gujarat, Vijay Rupani, cũng có tên trong danh sách nạn nhân.

Cuộc điều tra toàn diện đang được tiến hành, trong bối cảnh Boeing tiếp tục đối mặt với hàng loạt bê bối liên quan đến an toàn hàng không.

Thỏa thuận 1,1 tỷ USD để tránh truy tố hình sự

Chỉ 6 ngày trước thảm họa Ahmedabad, Boeing đã đạt thỏa thuận trị giá 1,1 tỷ USD với Bộ Tư pháp Hoa Kỳ để tránh bị truy tố hình sự vì hai vụ rơi máy bay 737 Max năm 2018 và 2019 tại Indonesia và Ethiopia, khiến 346 người thiệt mạng.

Số tiền bao gồm:

- 487,2 triệu USD tiền phạt (một nửa đã thanh toán trước đó),

- 444,5 triệu USD bồi thường cho gia đình nạn nhân.

Tuy nhiên, thoả thuận bị chỉ trích gay gắt. Luật sư Sanjiv Singh – đại diện cho một số gia đình – gọi đây là "sự trốn tránh đạo đức", cho phép Boeing thoát khỏi trách nhiệm hình sự thực sự.

Cùng với đó, vào tháng 5/2024, Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) mở cuộc điều tra mới về việc Boeing có thể đã bỏ qua các kiểm tra an toàn bắt buộc đối với dòng 787 Dreamliner. FAA cũng không loại trừ khả năng làm giả hồ sơ kỹ thuật. Tháng 6 cùng năm, họ ra lệnh kiểm tra bắt buộc toàn bộ dòng 787.

Cựu giám đốc Boeing – ông Ed Pierson – người từng tố cáo sai phạm trong nội bộ công ty, tiếp tục kêu gọi mở điều tra hình sự đầy đủ, cho rằng “những chiếc máy bay này không an toàn và vẫn mãi không thể an toàn”.

Thảm họa hàng không Hàn Quốc khiến 179 người thiệt mạng

Ngày 29/12/2024, chuyến bay số hiệu 7C2216 của hãng Jeju Air, sử dụng dòng máy bay Boeing 737‑800, đã gặp tai nạn thảm khốc khi hạ cánh tại sân bay Muan, Hàn Quốc.

Được biết, máy bay này khởi hành từ Bangkok (Thái Lan) với tổng cộng 181 người trên khoang, bao gồm 175 hành khách và 6 thành viên phi hành đoàn. Vụ tai nạn đã cướp đi sinh mạng của 179 người, chỉ còn hai tiếp viên ngồi ở phần đuôi sống sót trong tình trạng bị thương nặng.

Theo thông tin từ Cơ quan An toàn Hàng không Hàn Quốc (ARAIB), máy bay đã gặp va chạm với đàn chim khi tiếp cận đường băng. Lông và máu chim được tìm thấy trong cả hai động cơ. Tổ bay phát tín hiệu khẩn cấp và quyết định bay vòng lần hai. Tuy nhiên, khi quay lại hạ cánh, máy bay đã mất kiểm soát, trượt khỏi đường băng, va vào bức tường bê tông bao quanh hệ thống dẫn đường ILS và phát nổ.

Tai nạn của chuyến bay 7C2216 là vụ thảm họa hàng không nghiêm trọng nhất tại Hàn Quốc trong gần ba thập kỷ, kể từ thảm kịch năm 1997. Vụ việc cũng tiếp tục làm dấy lên những lo ngại xoay quanh độ an toàn của dòng Boeing 737‑800.

Máy bay rơi tự do hàng trăm mét trong vài giây

Vào ngày 11/3/2024, chiếc Boeing 787-9 Dreamliner của hãng LATAM Airlines, thực hiện chuyến bay từ Sydney (Úc) đến Santiago (Chile), quá cảnh tại Auckland (New Zealand), đã gặp sự cố nghiêm trọng giữa không trung khiến hơn 50 hành khách bị thương.

Cụ thể, khi đang bay qua biển Tasman, máy bay bất ngờ rơi tự do khoảng 300–400 feet (khoảng 91–122 mét) chỉ trong vài giây, khiến hành khách, vật dụng và khay ăn bị hất tung lên không.

Nhiều người đập đầu vào trần máy bay rồi rơi xuống sàn, tạo nên khung cảnh hỗn loạn và hoảng loạn trong cabin. Có tổng cộng 50 người bị thương, trong đó ít nhất 12 người phải nhập viện và một số trường hợp được xác định là chấn thương nghiêm trọng.

Theo các nguồn điều tra ban đầu được The Wall Street Journal công bố, nguyên nhân có thể đến từ việc một tiếp viên vô tình chạm vào công tắc điều chỉnh ghế trong buồng lái, khiến ghế trượt về phía trước và ép cơ trưởng vào cần điều khiển, khiến máy bay chúi mũi lao xuống trong chốc lát.

Cú rơi không kéo dài nhưng đủ để tạo ra cú sốc lớn cho toàn bộ hành khách và phi hành đoàn. Boeing sau đó đã phát đi thông báo khẩn, yêu cầu các hãng hàng không đang khai thác dòng 787 kiểm tra lại hệ thống ghế lái, đặc biệt là các nắp công tắc có nguy cơ bị lỏng lẻo hoặc thiếu bảo vệ. Cơ quan Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) cũng ban hành chỉ thị an toàn, yêu cầu kiểm tra hơn 700 chiếc Dreamliner trên toàn cầu.

Nút chặn cửa nổ tung giữa không trung

Trong ngày 5/1/2024, chuyến bay Alaska Airlines 1282, thuộc kiểu Boeing 737 Max 9, gặp sự cố nghiêm trọng khi đang ở độ cao khoảng 16.000 feet trên hành trình từ Portland đến Ontario (Mỹ).

Một nút chặn cửa phụ (door plug) bất ngờ văng khỏi thân máy bay, tạo ra tiếng nổ lớn và lỗ hổng đáng kể, dẫn đến hiện tượng giải nén không kiểm soát. Dù không có ai tử vong, nhưng ít nhất ba người bị thương nhẹ.

Theo báo cáo sơ bộ của NTSB, điểm gắn nút chặn bị bu lông cố định “thiếu mất bốn cái”—có vẻ như chúng chưa bao giờ được lắp lại sau khi Boeing thực hiện một đợt sửa chữa tại nhà máy Renton. FAA sau đó đã ban hành lệnh tạm dừng hoạt động đối với toàn bộ 171 chiếc 737 Max 9 để kiểm tra tương tự, đồng thời mở cuộc kiểm tra chất lượng sâu rộng tại Boeing.

Boeing 737 chở hàng đâm vào nhà dân ở Lithuania

Cuối tháng 11/2024, một chiếc Boeing 737-400SF do hãng Swiftair (đại diện DHL) vận hành khi đang tiếp cận sân bay Vilnius (Litva) đã rơi xuống khu dân cư, va vào một ngôi nhà hai tầng. Vụ tai nạn khiến một thành viên tổ lái người Tây Ban Nha thiệt mạng, và ba người khác bị thương.

Mặc dù đã có cảnh báo về "lỗi thủy lực" khi tiếp cận đường băng, vẫn chưa rõ liệu nguyên nhân có thực sự nằm ở sự cố kỹ thuật hay thao tác sai của phi công.

Ngoài ra, vào tháng 5/2024, một chiếc Boeing 737-300 của Air Sénégal cố gắng cất cánh từ sân bay Blaise Diagne, Dakar. Máy bay đã trượt khỏi đường băng, lao vào bụi rậm bên ngoài và bốc cháy ngay sau đó. Có ít nhất 10 người bị thương, trong đó bốn trường hợp nặng.

Có thể thấy, dù từng được ca ngợi là biểu tượng công nghệ hàng không thế kỷ 21, Boeing 787 Dreamliner giờ đây cũng không thoát khỏi vòng xoáy nghi ngờ, khi trở thành tâm điểm của các cuộc điều tra kỹ thuật, pháp lý và đạo đức. Từng là niềm tự hào của ngành hàng không, Boeing đang phải đối mặt với lựa chọn sinh tử: cải tổ toàn diện – hoặc đánh mất vị thế vào tay các đối thủ như Airbus, vốn đang âm thầm vươn lên nhờ sự ổn định và độ tin cậy cao hơn.