The Favourite – Ván bài "cung đấu" giữa ba người phụ nữ hoàng gia Anh thế kỉ 18

Khi nhắc đến hai từ "cung đấu", khán giả thường xuyên nghĩ tới điện ảnh Hoa ngữ với những vị Hoàng đế sở hữu tam cung lục viện, 3000 giai nhân chẳng biết chọn ai. Nhưng với The Favourite (Tạm dịch: Sự Sủng Ái), đạo diễn Yorgos Lanthimos đã chứng minh rằng hậu cung trời Âu tuy chỉ có... 3 người nhưng cũng tàn nhẫn và thủ đoạn không kém.

The Favourite xoay quanh màn tranh đua gay gắt giữa hai chị em họ, nhằm đoạt lấy sự "sủng ái" của người trị vì nước Anh đầu thế kỉ 18 - Nữ hoàng Anne (Olivia Coleman). Anne được khắc họa như một phụ nữ thừa cân, trầm cảm và luôn chịu cảnh hành hạ đau đớn của căn bệnh gout. Mọi công việc điều hành đất nước đều nằm trong tay cố vấn và người tình bí mật là Nữ Công tước xứ Marlborough Sarah Churchill (Rachel Weisz). Nhưng khi cô em họ trẻ trung là Abigail Hill (Emma Stone) xuất hiện, thì quyền lực của Sarah nhanh chóng bị đe dọa.

Vị "thuyền trưởng" lập dị Yorgos Lanthimos

Yorgos Lanthimos có thể xem là gã đạo diễn có sở thích làm ra những tác phẩm lạ lùng, độc đáo và đôi khi khá khó hiểu nếu chỉ mới xem qua một lần. Trong mỗi bộ phim, anh luôn tự tạo ra một thế giới với những quy tách ứng xử riêng biệt, đòi hỏi khán giả phải chấp nhận để tiếp tục đi cùng với các nhân vật. Phim của Yorgos thường xoáy vào góc khuất trong tâm tính con người, để lại hố sâu bi kịch và nhiều tầng nghĩa chẳng kém gì các câu chuyện thần thoại Hy Lạp.

Yorgos bắt đầu gây tiếng vang với Hollywood thông qua bản án kì cục dành cho những kẻ độc thân trong The Lobster (2015). Anh khiến họ rùng mình sợ hãi với sự tàn ác của con người nhân danh cái gọi là gia đình trong The Killing of a Sacred Deer (2017). Và mới đây nhất, là The Favourite với bức tranh về những kẻ quý tộc có ngoại hình lịch thiệp, hành xử trang nhã nhưng bên trong lại ẩn chứa những âm mưu tàn độc đến gai người

The Favourite tuy sử dụng chất liệu lịch sử làm tiền đề, nhưng nó không phải là một phim tái hiện lại lịch sử. Hai biên kịch Deborah Davis, Tony McNamara cùng đạo diễn Yorgos đã có nhiều thêm thắt, chỉnh sửa để biến những sự kiện quá khứ trở thành một thế giới riêng đầy hỗn loạn, vừa có tính giải trí lại vừa mang nhiều giá trị nghệ thuật cao siêu.

Những mảng màu đối lập gay gắt

Xuyên suốt thời lượng, The Favourite mang đến cho người xem những sự đối lập tinh tế, từ không gian, ánh sáng, bối cảnh xã hội cho đến tâm tính con người. Phần lớn diễn biến phim xảy ra bên trong tòa cung điện nguy nga, tráng lệ. Qua vài phân cảnh nhỏ, người xem lại bắt gặp hình ảnh những đoạn đường bùn sình, với những chiếc xe ngựa cọc cạch lăn bánh, chở theo những con người khốn khổ, làm đủ mọi nghề kiếm sống. Trái ngược với những thú vui xa hoa, phù phiếm và có phần quái đản của giới quý tộc là những người hầu kẻ ở lấm lem, chen chúc nhau trong một căn phòng ngủ ngột ngạt.

Trong những cảnh ngày, cả cung điện chìm trong thứ ánh sáng chói chang, nóng rực của mặt trời cũng như những tranh cãi triều chính. Nhưng khi đêm đến, ánh đèn leo lắt từ những ngọn đèn dầu lại góp phần tăng thêm sự tù túng, ngột ngạt của không gian lẫn tâm địa con người. Từ ánh sáng, trang phục cho đến tạo hình nhân vật, The Favourite như đưa người xem trở lại với bầu không khí xa hoa, lộng lẫy của triều đại phong kiến cũng như chảo lửa chính trị - xã hội sục sôi tại nước Anh đầu thế kỉ 18. Đó cũng là thời khắc suy tàn của một chế độ cũ đang ngày càng mục ruỗng, đang thoi thóp trước cơn bão dân chủ đang manh nha trỗi dậy trước tình hình chiến tranh liên miên và cảnh lầm than của dân chúng.

Diễn xuất ấn tượng của ba nữ diễn viên xứ sở sương mù

Trong cái không khí đối lập ấy, ba nhân vật chính của phim, Nữ hoàng Anne, Công tước Sarah (tổ tiên của cựu thủ tướng Anh Winston Churchill) và cô hầu Abigail đã cùng nhau tạo ra một thế cờ căng thẳng, nguy hiểm với tất cả toan tính mà một người phụ nữ có thể nghĩ ra.

Sarah là một nữ quý tộc thông minh, cương quyết và luôn biết mình cần phải làm gì. Lợi dụng mối quan hệ tâm giao từ thuở niên thiếu, cũng như sự thẳng thắn và nắm giữ biết bao bí mật thầm kín, Sarah đã biến Nữ hoàng Anne trở thành quân cờ trong sự nghiệp chính trị của mình. Cô đã phớt lờ sự phản đối của phe đối lập, yêu cầu nữ hoàng tăng thuế để phục vụ cuộc viễn chinh chống Pháp do chồng mình, Công tước Marlborough (Mark Gatiss) dẫn đầu.

Tuy gặp nhau ở sự tham vọng, nhưng Abigail lại là đại diện hoàn toàn trái ngược. Xuất thân từ dòng dõi cao quý, số phận Abigail bất ngờ rẽ sang hướng cơ hàn, vất vả khi bị chính cha mình bán đi để gán nợ. Sự cơ hàn, gian khổ đã tôi rèn cô gái nhỏ nhắn, có nét hiền lành trở thành một kẻ đầy mưu mô. Nhất là khi cô được chứng kiến những ân sủng mà bà hoàng Anne trao tặng cho người chị họ Sarah.

Đứng giữa cuộc chiến giữa hai người phụ nữ đầy tham vọng, là một Anne nhợt nhạt, yếu ớt, gần như sống dựa vào xe lăn cũng như sự định đoạt của người khác. Cả cuộc đời của một nữ hoàng hiện ra đầy chua chát, bi thương: bị bệnh tật hành hạ, tổn thương tâm lí trước những biến cố cá nhân và chán chường với cuộc sống nơi cung cấm.

Yếu tố giúp The Favourite trở nên đặc sắc và ấn tượng, chính là khả năng xây dựng tâm lí quá tốt ở cả ba nữ nhân vật cùng màn tương tác ăn ý, nhịp nhàng giữa các diễn viên với nhau. Cả Anne, Sarah và Abigail đều là những con người có những sự đối lập riêng, không ai giống ai. Họ khiến khán giả phải băn khoăn giữa hai dòng cảm xúc yêu ghét. Không có ai là ngây thơ, nhưng cũng chẳng ai thật sự đáng ghét. Mọi sự xảy ra đều bắt đầu từ lựa chọn của các nhân vật.

The Favourite là thế giới phức tạp, khó lường, với những khao khát và âm mưu giữa những người phụ nữ. Ở đó, đàn ông chỉ là những vai phụ mờ nhạt, hoặc chỉ cất tiếng nói một cách hợm hĩnh. Nhưng việc một bộ phim có nhiều nhân vật nữ cá tính, đầy chiều sâu và thật sự làm chủ cuộc chơi của riêng mình là khá hiếm hoi trên màn ảnh Hollywood.

Với cốt truyện thú vị, cùng cách thể hiện lạ lùng và diễn xuất đỉnh cao, The Favourite hiện đang cùng với Roma của đạo diễn Alfonso Cuarón dẫn đầu số lượng đề cử tại Oscar 2019. Phim nhận được đề cử ở các hạng mục: Thiết kế sản xuất, Kịch bản gốc, Trang phục, Biên tập, Quay phim, Đạo diễn, Nữ chính, Nữ phụ (cho cả Emma và Rachel) và giải quan trọng là Phim xuất sắc.