Tại Khoa Thận nhân tạo, Bệnh viện Thanh Nhàn (Hà Nội), hình ảnh T.A, chàng trai 24 tuổi đang gắn liền với máy chạy thận nhân tạo, cùng với ánh mắt đỏ hoe của mẹ anh, cô Đ.L, đã chạm đến trái tim nhiều người. Câu chuyện về căn bệnh suy thận giai đoạn cuối của T.A không chỉ là bi kịch cá nhân mà còn là nỗi day dứt khôn nguôi của một người mẹ.
Câu chuyện về căn bệnh suy thận giai đoạn cuối của T.A không chỉ là bi kịch cá nhân mà còn là nỗi day dứt khôn nguôi của một người mẹ.
Phát hiện bị viêm cầu thận từ năm 3 tuổi, T.A phải dùng thuốc mỗi ngày và ăn uống theo chế độ nghiêm ngặt, tránh ăn mặn, tránh ăn các đồ ăn nhanh như bim bim, xúc xích, đồ ăn vặt... Dưới sự kiểm soát của bố mẹ, ăn uống đúng chế độ, sức khỏe của T.A cũng ổn định.
Thế nhưng, sau này, khi trưởng thành hơn, vì muốn làm theo ý mình mà cậu thanh niên T.A đã phá vỡ những quy tắc kiêng khem trong ăn uống. Cậu bắt đầu ăn đồ ăn nhiều gia vị, uống nước ngọt vô tội vạ, để rồi, kết quả là tình trạng bệnh nặng lên, cứ ăn mặn là đau thận. Các triệu chứng đau nhức lưng, đau bùng sườn, đau cổ vai gáy ngày càng xuất hiện thường xuyên hơn. Dù nhận thấy cơ thể đang "chống đối" nhưng bản thân cậu vẫn cố gắng chịu đựng.
Cho đến đầu năm nay, điều tồi tệ nhất đã đến với T.A. Các chỉ số xét nghiệm cho thấy T.A bị suy thận giai đoạn 5 và buộc phải chạy thận chu kỳ. Đối với T.A thì máy chạy thận như là "phao cứu sinh" giúp cậu có thể duy trì sự sống.
24 tuổi, T.A đã có 21 năm dùng thuốc điều trị bệnh thận, giờ đây phải chạy thận nhân tạo
Nghe T.A kể lại câu chuyện của mình, cô Đ. L (mẹ T.A) không thể giấu đi giọt nước mắt. Suốt buổi chạy thận của con, cô không rời mắt khỏi con trai. Đôi mắt đỏ hoe một phần vì thương con, một phần vì nỗi day dứt lại trào dâng. Nỗi day dứt dứt đó đã theo cô Đ.L suốt từ khi cậu con trai T.A của mình phát hiện bị bệnh viêm cầu thận từ năm 3 tuổi.
Người mẹ ấy từ chỗ day dứt vì thiếu hiểu biết, không phát hiện sớm bệnh của con đến không ngừng trách móc bản thân đã phần nào khiến bệnh của con nặng hơn. "Năm đó, tôi mới 21 tuổi, còn quá trẻ để làm mẹ, lại chưa đủ hiểu biết về tình trạng bệnh của con. Thiếu kiến thức, tôi và chồng cứ đưa con đi khắp các bệnh viện, từ Bệnh viện Nhi Trung ương đến tận Bệnh viện Nhi đồng 1 trong TP.HCM" , cô Đ.L nhớ lại khoảng thời gian đầu khi dẫn con đi khám bệnh.
Rồi cô day dứt khi nhớ lại thời điểm mang thai T.A, bản thân thường xuyên ốm yếu, không có điều kiện bồi bổ. Khi con mới 3 tháng tuổi, cô đã phải gửi con đi nhà trẻ để đi làm kiếm sống. Những gánh nặng cơm áo gạo tiền khiến cô không thể chăm sóc con một cách trọn vẹn nhất: "Làm mẹ lúc còn trẻ với sự thiếu hiểu biết, mỗi lần con ốm, tôi lại tự ý lấy thuốc ra cho con uống, không đưa đi khám kỹ càng. Có thể, chính từ những sai lầm tưởng chừng như nhỏ nhặt ấy đã khiến tình trạng bệnh của T.A như nặng thêm" .
Người mẹ ấy luôn day dứt và tự trách, cho rằng những sai lầm, thiếu hiểu biết của mình đã khiến con bị bệnh như bây giờ
Và nỗi day dứt lớn nhất đến khi T.A bắt đầu học cấp II. Khi đó, đi học cả ngày, cô Liên không thể theo sát con như trước. T.A bắt đầu lén lút ăn uống không kiểm soát – uống nước ngọt, ăn vặt, thử cảm giác "được như bạn bè". Cô nghẹn ngào chia sẻ, trách móc bản thân đã góp phần khiến con trai mình phải chịu đựng như bây giờ.
Giờ đây, khao khát lớn nhất của cô Đ.L là có thể giúp con trai mình được ghép thận để có cơ hội sống một cuộc đời mới. Cả cô và chồng sẵn sàng hiến thận cho con, miễn là con còn cơ hội!
Suy thận đang ngày càng trở thành một vấn đề đáng báo động tại Việt Nam khi độ tuổi mắc bệnh có xu hướng trẻ hóa một cách rõ rệt. Những câu chuyện như T.A, chàng trai 24 tuổi phải gắn liền cuộc đời mình với máy chạy thận, không còn là cá biệt mà là hồi chuông cảnh báo về gánh nặng bệnh tật và những hệ lụy khôn lường đối với cá nhân, gia đình và xã hội.
Theo thống kê mới nhất của Bộ Y tế, Việt Nam hiện có trên 10 triệu người mắc bệnh thận mạn, trong đó khoảng 26.000 bệnh nhân đã bước vào giai đoạn cuối, cần lọc máu định kỳ hoặc ghép thận để duy trì sự sống. Đáng lo ngại hơn, tỷ lệ người trẻ mắc bệnh đang tăng nhanh và phần lớn chỉ phát hiện khi bệnh đã trở nặng do thiếu thói quen kiểm tra sức khỏe định kỳ và chủ quan trước các dấu hiệu cảnh báo ban đầu.
Cụ thể, lối sống hiện đại với việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, nước ngọt có ga, cùng với việc lạm dụng rượu bia, thuốc lá và thiếu vận động là những "thủ phạm" chính. Thói quen ăn mặn, ăn nhiều đạm mà không uống đủ nước cũng gây áp lực lớn lên thận. Bên cạnh đó, việc tự ý sử dụng thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh, các loại thuốc không rõ nguồn gốc mà không có chỉ định của bác sĩ cũng là một con đường dẫn đến tổn thương thận không hồi phục.
Tỷ lệ người trẻ mắc bệnh đang tăng nhanh và phần lớn chỉ phát hiện khi bệnh đã trở nặng do thiếu thói quen kiểm tra sức khỏe định kỳ và chủ quan trước các dấu hiệu cảnh báo ban đầu.
Trao đổi với báo chí, bác sĩ Nghiêm Trung Dũng, giám đốc Trung tâm thận, tiết niệu và lọc máu Bệnh viện Bạch Mai cho biết thời gian qua các ca mắc suy thận mạn có xu hướng trẻ hóa. Người trẻ bị suy thận liên quan đến nhiều vấn đề, trong đó ngoài nguyên nhân do viêm cầu thận thì thói quen ăn uống, sinh hoạt không điều độ cũng là yếu tố nguy cơ thúc đẩy các bệnh lý chuyển hóa sớm, gây ra nhiều bệnh lý trong đó có bệnh thận mạn.
Trước thực trạng đáng lo ngại này, việc nâng cao nhận thức cộng đồng về phòng ngừa bệnh thận là hết sức cấp thiết. Các chuyên gia khuyến cáo mỗi cá nhân, đặc biệt là người trẻ, cần chủ động thay đổi lối sống:
Chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế muối, đường, thực phẩm chế biến sẵn; tăng cường rau xanh, trái cây và uống đủ nước (2-2.5 lít/ngày).
Vận động thường xuyên: Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày/tuần.
Không lạm dụng thuốc: Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc mà không có chỉ định của bác sĩ.
Khám sức khỏe định kỳ: Đặc biệt là xét nghiệm chức năng thận (ure, creatinin, tổng phân tích nước tiểu) để phát hiện sớm các bất thường và có biện pháp can thiệp kịp thời.
Kiểm soát tốt bệnh lý nền: Đối với người mắc tăng huyết áp, đái tháo đường, cần tuân thủ điều trị để kiểm soát bệnh ổn định, giảm thiểu biến chứng lên thận.
Bệnh thận "trẻ hóa" không chỉ là gánh nặng y tế mà còn là vấn đề xã hội. Mỗi cá nhân cần tự trang bị kiến thức, thay đổi thói quen để bảo vệ "bộ lọc" quan trọng của cơ thể, tránh những nỗi day dứt muộn màng như câu chuyện của Trường An và mẹ anh.