Tại sao cần phải so sánh Mưa Đỏ với phim của Trấn Thành - Lý Hải?

Trong nhiều năm qua, khi nhắc đến ông hoàng doanh thu phòng vé Việt, khán giả thường nhớ ngay tới 2 cái tên là Trấn Thành và Lý Hải. Một người nổi tiếng với những bộ phim hài, tình cảm, dễ lấy nước mắt và cả tiếng cười của người xem; một người bền bỉ xây dựng thương hiệu Lật Mặt với dàn sao đông đảo cùng công thức vừa giải trí vừa dân giã. Tưởng như chẳng ai có thể chen chân vào cuộc đua ấy thì bất ngờ, Mưa Đỏ, một tác phẩm về đề tài chiến tranh lịch sử đã bước lên "khán đài", tạo nên một cơn địa chấn đúng nghĩa.

Bộ phim không chỉ nhận về cơn mưa lời khen từ giới phê bình và khán giả, mà còn khiến phòng vé bùng nổ theo đúng nghĩa đen. Và có lẽ đã đến lúc cần nhìn Mưa Đỏ trong cùng một bức tranh với những bom tấn phòng vé của Trấn Thành - Lý Hải, để thấy sự thay đổi mạnh mẽ trong thị hiếu và niềm tin của khán giả dành cho điện ảnh Việt.

Không phải mưa, đó là cơn bão thành tích

Tính đến 23h ngày 2/9, Mưa Đỏ đã chính thức thu về 435 tỷ đồng, trở thành bộ phim cán mốc 400 tỷ nhanh nhất lịch sử điện ảnh Việt Nam. Đây là con số không tưởng đối với một tác phẩm lấy bối cảnh chiến tranh, vốn dĩ không phải dòng phim quá quen thuộc với phòng vé Việt. Thành tích này đã giúp bộ phim vượt qua Bố Già của Trấn Thành để leo lên vị trí thứ 4 trong bảng xếp hạng phim ăn khách nhất mọi thời đại ở Việt Nam.

Quan trọng hơn, khoảng cách giữa Mưa Đỏ và vị trí thứ 3 - Nhà Bà Nữ (475 tỷ đồng) chỉ còn vỏn vẹn 40 tỷ, một con số mà với tốc độ hiện tại, phim hoàn toàn có thể vượt qua trong thời gian ngắn. Xa hơn một chút là Lật Mặt 7 (483 tỷ) và ngôi vương phòng vé - Mai (551 tỷ). Nhiều khán giả tin chắc rằng Mưa Đỏ hoàn toàn có khả năng vượt qua cả hai cột mốc này để trở thành phim Việt có doanh thu cao nhất lịch sử.

Đây là một thành tích khó tin, bởi lẽ Mưa Đỏ không mang yếu tố giải trí nhẹ nhàng, không có những ngôi sao hot càng không chạy theo công thức dễ đoán vốn luôn an toàn ở phòng vé. Thay vào đó, bộ phim tái hiện 81 ngày đêm khốc liệt ở Thành cổ Quảng Trị, nơi hàng ngàn chiến sĩ đã ngã xuống. Câu chuyện ấy tưởng chừng chỉ phù hợp với phim tài liệu hoặc kỷ niệm, nhưng bằng cách kể điện ảnh hoành tráng, xúc động, Mưa Đỏ đã khiến khán giả đi xem không chỉ một mà nhiều lần, như một sự tri ân và tự hào.

Chính vì vậy, ảnh hưởng của bộ phim không chỉ nằm ở con số doanh thu khủng, mà còn ở sự lan tỏa tinh thần lịch sử tới thế hệ trẻ. Đã lâu rồi, một bộ phim về đề tài chiến tranh Việt Nam mới có thể biến thành hiện tượng văn hóa đại chúng. Trên mạng xã hội, hàng loạt review, phân tích, thậm chí là những cuộc tranh luận, đã nổ ra xoay quanh từng cảnh quay, từng chi tiết nhỏ. Mưa Đỏ đã chứng minh rằng, khi được đầu tư nghiêm túc và kể bằng ngôn ngữ điện ảnh hấp dẫn, đề tài lịch sử vẫn có sức hút mạnh mẽ không kém gì dòng phim thương mại thuần túy.

Cần so sánh Mưa Đỏ với phim của Trấn Thành - Lý Hải

Một số ý kiến cho rằng việc đặt Mưa Đỏ cạnh phim của Trấn Thành và Lý Hải là khiên cưỡng, bởi mỗi bên vốn theo đuổi một hướng đi khác nhau. Điều này đúng nếu so về nội dung hay thể loại, nhưng nếu nhìn ở khía cạnh doanh thu - thước đo phổ biến nhất để đánh giá thành công phòng vé thì sự so sánh là hoàn toàn cần thiết. Bởi từ con số ấy, chúng ta có thể ngẫm ra nhiều điều quan trọng.

Ai cũng biết trong 3 - 4 năm qua, Trấn Thành và Lý Hải gần như độc chiếm các kỷ lục phòng vé. Trước khi Mưa Đỏ xuất hiện, cả 5 vị trí đầu trong BXH doanh thu phim Việt đều thuộc về tác phẩm của 2 vị đạo diễn này. Bố Già, Nhà Bà Nữ, Mai hay Lật Mặt liên tục tạo cơn sốt ngoài rạp, khiến người ta nghĩ rằng chỉ có những cái tên này mới đủ sức kéo hàng triệu khán giả tới phòng vé. Nhưng Mưa Đỏ đã làm được điều không tưởng khi đánh bật một phần thế thống trị ấy, chứng minh rằng chỉ cần phim hay và chạm đến cảm xúc người xem, bất kể là thể loại nào, thì khán giả vẫn sẵn sàng bỏ tiền ủng hộ. Đây là tín hiệu tích cực cho cả nền điện ảnh, bởi nó mở ra hy vọng cho nhiều đạo diễn trẻ dám thử sức ở những đề tài khó nhằn

Dĩ nhiên mỗi thể loại phim sẽ có một thước đó doanh thu khác nhau. Ví dụ, ở Hollywood, một bom tấn siêu anh hùng phải đạt tầm 600-700 triệu USD mới được coi là thành công, trong khi một bộ phim chính kịch hoặc tài liệu chỉ cần 200-300 triệu USD đã là kỳ tích. Nếu áp dụng logic ấy vào Việt Nam, thì Mưa Đỏ - một bộ phim lịch sử chiến tranh đạt được doanh thu ngang ngửa hoặc vượt các phim hài, tình cảm, kinh dị hoặc hành động vốn dễ tiếp cận hơn, là điều cực kỳ đáng nể. Thực tế, trước Mưa Đỏ, Địa Đạo (cũng là 1 phim về lịch sử, chiến tranh) ghi nhận doanh thu hơn trăm tỷ đã được cho là một cột mốc huy hoàng của điện ảnh Việt, một điều đáng để tự hào. Bởi dòng phim lịch sử vốn không quá "đại chúng" và các nhà làm phim chắc chắn cũng không kỳ vọng vào con số quá cao khi bắt tay thực hiện nó.

Thực tế Mưa Đỏ vốn không được làm ra với mục đích thuần thương mại. Nhà sản xuất và đạo diễn hướng đến một giá trị tinh thần lớn hơn là tái hiện bi tráng lịch sử dân tộc, tri ân thế hệ cha ông. Ngay từ đầu, phim đã được sản xuất để hướng tới kỷ niệm 2/9. Thế nhưng, nghịch lý lại xảy ra khi một tác phẩm có lẽ không quá đặt nặng việc nhồi nhét những công thức hút khách lại chạm tới trái tim người xem và đạt giá trị thương mại khủng khiếp.

Nói thẳng vào vấn đề thì việc so sánh Mưa Đỏ với phim của Trấn Thành - Lý Hải hay bất cứ một đạo diễn trăm tỷ nào khác không phải để dìm ai hay tôn ai lên. Câu chuyện không phải so sánh chất lượng phim, rằng ai mới là người xứng đáng với thành tích, với tiền tỷ mà để thấy rằng điện ảnh Việt có thể đa dạng về thể loại hơn rất nhiều so những gì người ta vẫn nghĩ. Mưa Đỏ - một bộ phim về đề tài vốn bị cho là "kén khách", là phim "đặt hàng" mang tính cách "tuyên giáo" lại có thể sòng phẳng đứng chung mâm doanh thu với Mai hay Lật Mặt, thì tại sao chúng ta không thể kỳ vọng vào những thể loại khác? So Mưa Đỏ với phim Trấn Thành - Lý Hải nghe có vẻ khập khiễng (dĩ nhiên không có ý ám ý vấn đề khập khiễng về chất lượng), nhưng lại mang ý nghĩa biểu tượng. Nó giống như việc một bộ phim chiến tranh lịch sử nghiễm nhiên bước vào cuộc đua với những bom tấn thương mại, không chút e dè. Và điều đó mới thực sự cho thấy tầm vóc của Mưa Đỏ.

Tóm lại, càng nhắc nhiều về doanh thu của Mưa Đỏ, dù là so sánh hay chỉ đơn giản là cập nhật tin tức, chúng ta càng khẳng định rằng khán giả Việt sẵn sàng ủng hộ những tác phẩm về lịch sử dân tộc. Biết đâu chính thành công này sẽ mở ra một kỷ nguyên mới, nơi phim Việt không chỉ xoay quanh tình cảm, hài hước, mà còn có thêm nhiều lựa chọn đa dạng hơn.