Tại sao các tòa nhà ở Hong Kong luôn có "lỗ thủng" ở giữa?

Nếu từng nhìn ngắm nhìn những toà cao tầng ở Hong Kong (Trung Quốc), bạn sẽ dễ dàng nhận ra một chi tiết rất khác biệt: không ít tòa nhà chọc trời có một khoảng rỗng lớn xuyên ngang thân công trình, trông như bị "khoét" giữa chừng. Với người lần đầu thấy, đây có thể là thiết kế kỳ quặc hoặc lãng phí diện tích. Nhưng trên thực tế, đây là cách Hong Kong xử lý đồng thời nhiều bài toán, từ khí hậu nhiều biến động với gió mạnh và bão theo mùa, yêu cầu kỹ thuật của kiến trúc hiện đại cho đến ảnh hưởng của văn hóa tâm linh Á Đông.

Hong Kong vốn là một trong những thành phố có mật độ xây dựng cao nhất thế giới. Núi cao, biển sát bên, quỹ đất hạn hẹp buộc các tòa nhà phải vươn lên rất cao. Trong bối cảnh đó, việc xử lý gió, ánh sáng và sự thông thoáng trở thành vấn đề sống còn đối với kiến trúc đô thị.

Phong thủy và quan niệm "đường đi của khí"

Văn hóa phong thủy có ảnh hưởng rõ rệt đến quy hoạch và xây dựng tại Hong Kong, đặc biệt trong các dự án bất động sản lớn. Theo quan niệm Á Đông, dòng khí trong tự nhiên cần được lưu thông liên tục từ núi ra biển. Khi các khối nhà cao tầng mọc lên dày đặc, chúng có thể vô tình trở thành vật cản, khiến dòng khí bị "bí", từ đó bị cho là mang lại cảm giác nặng nề, bất lợi về lâu dài.

Từ niềm tin này, người dân thường gọi các khoảng trống lớn xuyên qua thân tòa nhà là "cổng rồng". Trong truyền thuyết dân gian, rồng sống trên núi và di chuyển ra biển, nên kiến trúc không nên chặn đường đi của linh vật tượng trưng cho quyền lực và thịnh vượng. Dù không phải khái niệm chuẩn trong phong thủy học cổ điển, cách gọi này vẫn được lan truyền rộng rãi và trở thành nét đặc trưng khi nhắc đến kiến trúc Hong Kong.

Tòa nhà thường được nhắc đến nhiều nhất khi nói về "cổng rồng" ở Hong Kong là Repulse Bay Apartments, nằm gần bãi biển Repulse Bay. Công trình này có một khoảng rỗng rất lớn ở phần thân trên, đủ để nhìn xuyên từ núi ra biển. Chính chi tiết này khiến nó trở thành ví dụ kinh điển cho sự kết hợp giữa niềm tin phong thủy và thiết kế hiện đại. 

Lý do kỹ thuật và khí hậu: yếu tố then chốt

Hong Kong thường xuyên hứng chịu bão lớn và gió mạnh, đặc biệt vào mùa mưa. Với các tòa nhà cao tầng, áp lực gió có thể gây rung lắc mạnh, ảnh hưởng đến kết cấu và sự an toàn. Khoảng trống lớn ở giữa giúp gió xuyên qua, giảm lực cản và hạn chế hiện tượng gió dội, từ đó tăng độ ổn định cho công trình.

Ngoài ra, những khoảng rỗng này còn cải thiện khả năng lấy sáng tự nhiên và thông gió chéo, đặc biệt quan trọng trong môi trường đô thị dày đặc. Thay vì một khối bê tông kín bưng, tòa nhà trở nên thoáng hơn, giảm cảm giác ngột ngạt cho người ở và làm việc bên trong.

Dù khoa học hiện đại không chứng minh phong thủy mang lại may mắn theo nghĩa trực tiếp, nhưng tại Hong Kong, yếu tố này vẫn có tác động lớn đến tâm lý người mua và người thuê nhà. Một công trình bị đánh giá là "xấu phong thủy" có thể khó bán, khó cho thuê hoặc bị ép giá. Vì vậy, nhiều chủ đầu tư sẵn sàng hy sinh một phần diện tích để đổi lấy cảm giác yên tâm và tính biểu tượng.

Chính sự kết hợp giữa niềm tin văn hóa, điều kiện tự nhiên và bài toán kinh tế đã tạo nên những "lỗ thủng" đặc trưng ấy. Chúng không chỉ là chi tiết kiến trúc lạ mắt, mà còn là minh chứng cho cách Hong Kong thích nghi và tồn tại trong không gian đô thị cực kỳ chật chội.

Tổng hợp