Phát hiện chấn động ở Pháp: Ngôi mộ đầy điểm bất thường và 22 báu vật vàng

Một phát hiện khảo cổ đầy bất ngờ tại vùng Périgord, tây nam nước Pháp đang thu hút sự chú ý đặc biệt của giới chuyên môn khi các nhà khảo cổ khai quật được một mộ hỏa táng La Mã cực kỳ hiếm, chứa chiếc nhẫn khắc chữ Hy Lạp cùng 22 hiện vật bằng vàng.

Cuộc khai quật vốn được lên kế hoạch nhằm khảo sát tàn tích của khu cư trú thời Đá mới muộn và các hố ủ thức ăn thời Trung Cổ. Tuy nhiên, khi nhóm khảo cổ đang làm việc, một cấu trúc hình chữ nhật kỳ lạ bất ngờ lộ diện trong lớp phù sa sông Dordogne. Hố dài khoảng 2,2 mét, rộng hơn 1 mét với thành vách được nung cứng như đã trải qua một đám cháy dữ dội. Ngay tại góc cấu trúc này, họ tìm thấy một ly terra sigillata – dòng gốm tinh xảo của La Mã – và một lọ thủy tinh trong suốt, dấu hiệu đầu tiên cho thấy đây không phải một hố rác thông thường mà là một chiếc hố có giá trị lễ nghi.

Ngay cạnh đó là những mảnh xương người bị cháy đen và những đồng xu bao xung quanh. Đây chính là một mộ bustum, kiểu mộ hỏa táng hiếm gặp mà trong đó thi thể được đặt trực tiếp lên giàn hỏa thiêu ngay trong hố, thiêu rụi tại chỗ rồi chôn lấp ngay lập tức. Kiểu mai táng này thường dành cho những người có địa vị đặc biệt hoặc thuộc tầng lớp giàu có trong xã hội La Mã. Đáng chú ý, kiểu mộ này hiếm khi xuất hiện tại Périgord, khiến phát hiện này càng thêm giá trị khoa học.

Quá trình khai quật diễn ra với độ tỉ mỉ hiếm thấy. Dưới lớp đất dày chỉ khoảng 15 cm, các nhà khảo cổ thu được một khối hỗn hợp tro than, xương cháy và đồ tùy táng. Nhóm của nhà nhân củng học Anne Viero chia khu vực thành các ô nhỏ 20 cm để thu thập từng lớp đất, kết hợp công nghệ photogrammetry 3D để ghi lại chính xác vị trí từng hiện vật. Toàn bộ hố mộ cuối cùng cho thấy có tới 487 hiện vật, đa phần là mảnh xương vụn. 

Điều khiến ngôi mộ này trở nên đặc biệt nổi bật chính là số lượng và chất lượng đồ tùy táng. Khoảng 10 đồng tiền La Mã được tìm thấy, chủ yếu là sestertius cùng nhiều mảnh vàng mỏng. Ngoài ra còn có nhiều tinh thể đa diện và các hình thoi – từng là trang sức trên thân của người đã chết. Tuy nhiên, giá trị lớn nhất nằm ở 22 món vàng, gồm các lá vàng, sợi vàng, giọt vàng kết tụ bởi nhiệt độ cao, cùng ba thứ đặc biệt: một chiếc vòng tay vàng xoắn tinh xảo, một chiếc bulla – mặt dây hộ mệnh truyền thống dành cho bé trai thuộc gia đình La Mã giàu có và một chiếc nhẫn nhỏ bị cháy cong.

Chiếc nhẫn này chính là tâm điểm của cả cuộc khai quật. Trên viên đá nhỏ từng gắn ở ổ nhẫn, các nhà khảo cổ đọc được bảy ký tự Hy Lạp: “ΑΛΛΑΛΗ” (ALLALE). Đây có thể là tên người được chôn cất, tên người thân, hoặc một biểu tượng tôn giáo, thậm chí có thể là tiếng kêu vang trong nghi lễ – “allalê” từng là từ cảm thán chiến trận hoặc kỳ lễ trong văn hóa Hy Lạp cổ. Dù ý nghĩa cuối cùng vẫn còn chờ các chuyên gia ngôn ngữ cổ giải mã, sự xuất hiện của một chiếc nhẫn mang chữ Hy Lạp trong mộ La Mã tại Périgord cho thấy mức độ giao thoa văn hóa mạnh mẽ hơn nhiều so với chúng ta tưởng tượng. Có lẽ rằng người được chôn cất có nguồn gốc Hy Lạp, hoặc thuộc một gia đình giàu có có quan hệ thương mại – văn hóa rộng khắp Địa Trung Hải.

Tầm quan trọng của phát hiện này không chỉ dừng lại ở đồ vàng hay chiếc nhẫn. Nó hé lộ rằng vùng Périgord – vốn nổi tiếng với các di tích tiền sử như Lascaux – có thể từng tồn tại một cộng đồng La Mã ổn định, giàu có và chịu ảnh hưởng văn hóa Địa Trung Hải mạnh mẽ. Trong lịch sử La Mã, những mộ hỏa táng kèm bulla và trang sức vàng thường thuộc về trẻ em hoặc thanh thiếu niên thuộc tầng lớp tinh hoa, điều này đặt ra thêm hàng loạt câu hỏi về cấu trúc xã hội của vùng đất này cách đây khoảng 1.800 – 2.000 năm.

Nguồn: Greekreporter