Phát hiện hơn 500 ngôi mộ cổ từ thời Chiến Quốc tại Tây An (Trung Quốc)
Đây là một trong những phát hiện khảo cổ quan trọng nhất trong năm 2025 của Trung Quốc, hé mở nhiều thông tin giá trị về sự giao thoa văn hóa và tín ngưỡng của người xưa.
(Ảnh: Shaanxi Academy of Archaeology)
Hơn 500 ngôi mộ cổ có niên đại kéo dài từ thời Chiến Quốc (475 - 221 trước Công nguyên) đến triều Thanh (1644 - 1911) vừa được phát hiện tại thành phố Tây An, tỉnh Thiểm Tây, Tây Bắc Trung Quốc.
Theo Học viện Khảo cổ Thiểm Tây, cuộc khai quật được thực hiện từ tháng 5/2025 đến tháng 10/2025 tại khu di chỉ Trương Gia Phố (quận Bá Kiều, thành phố Tây An), dưới sự phê duyệt của Cục Di sản Văn hóa Quốc gia Trung Quốc. Tổng cộng, 566 di tích khảo cổ đã được phát hiện, bao gồm 309 ngôi mộ thời Chiến Quốc, 214 ngôi mộ thời Đường, cùng một số mộ thuộc các triều đại Hán, Tùy, Tống và Thanh. Hơn 1.100 hiện vật được tìm thấy, chủ yếu là đồ gốm như bình, vò, nồi, chậu và tượng nhỏ.
Đáng chú ý, nhóm khảo cổ phát hiện 25 ngôi mộ kiểu "chất đá" - một dạng mộ hiếm gặp trong khảo cổ học Trung Hoa cổ đại. Các mộ này có cấu trúc và hướng chôn tương tự những mộ khác, nhưng được gia cố bằng lớp đá cuội tự nhiên phủ kín đáy và thành huyệt. Dạng mộ "chất đá" từng được ghi nhận rải rác dọc lưu vực sông Sản Hà, song đây là lần đầu tiên được phát hiện tập trung với quy mô lớn như vậy tại Tây An.
Hơn 500 ngôi mộ cổ vừa được phát hiện tại thành phố Tây An, tỉnh Thiểm Tây, Tây Bắc Trung Quốc (Ảnh: Shaanxi Academy of Archaeology)
Các chuyên gia nhận định những người được chôn trong mộ có thể là người dân tộc thiểu số sống lâu dài trong lãnh thổ nước Tần, chịu ảnh hưởng sâu sắc của văn hóa Tần về nghi thức tang lễ và quan niệm tâm linh. Học viện Khảo cổ Thiểm Tây cho rằng sự xuất hiện của các mộ "chất đá" là "minh chứng sinh động cho tính thống nhất và bao dung của nền văn minh Trung Hoa thời cổ đại".
Ngoài ra, một phát hiện khác gây chú ý là bia đá khắc kinh Phật giáo thời Đường, được tìm thấy trong một ngôi mộ kiểu tháp - mẫu mộ tháp Phật giáo đầu tiên được khai quật có hệ thống tại Tây An. Mộ này, ký hiệu M144, có cấu trúc gạch-vòm hướng Đông - Tây, nằm trong nền đất nện kích thước 5,4 x 5,8 m, sâu 1m. Bia đá khắc kinh được bảo tồn tốt, giúp làm sáng tỏ quá trình hòa nhập giữa tư tưởng Phật giáo và tín ngưỡng mai táng truyền thống Trung Hoa.
Trước đó, vào tháng 9/2025, các nhà khảo cổ học đã phát hiện nhiều di chỉ ở huyện Chengcheng, tỉnh Thiểm Tây, được cho là lăng mộ của một hoàng hậu (Ảnh: VCG)
Theo các nhà nghiên cứu, mộ M144 là tư liệu quý giá chứng minh sự bản địa hóa Phật giáo trong xã hội Trung Hoa cổ, đồng thời góp phần làm rõ mối liên hệ giữa tôn giáo, văn hóa và nghệ thuật mai táng thời Đường - giai đoạn được xem là đỉnh cao của sự giao lưu văn minh Đông - Tây.
Phát hiện khảo cổ quy mô lớn này không chỉ làm phong phú thêm hiểu biết về đời sống vật chất và tinh thần của người xưa ở vùng đất cố đô Tây An mà còn cho thấy tầm quan trọng của khu vực này trong tiến trình hình thành và phát triển của nền văn minh Trung Hoa thống nhất.
