Ông bố Hà Nội "gây bão" khi trả lời thẳng: Vì sao chương trình học hiện nay không nặng hơn ngày xưa, nhưng học sinh lại vất vả đến thế?

Mới đây, trả lời báo chí, GS Ngô Bảo Châu, Giám đốc Khoa học, Viện Nghiên cứu Cao cấp về Toán cho rằng, chương trình hiện hành không nặng hơn những chương trình trong quá khứ, không nặng hơn các nước khác. Nhưng trước mắt có lẽ cần xem xét cách kiểm tra đánh giá và cách dạy, tuyệt đối không dùng các bài Toán mẹo mực đánh đố nữa.

Là một phụ huynh, đồng thời là người có nhiều bài viết tâm huyết về giáo dục, anh Trần Đức Giang, một ông bố ở Hà Nội đồng tình với quan điểm này. Anh cho rằng, chương trình Toán phổ thông không phải là nặng so với ngày xưa vì cơ bản nó cũng chỉ có chừng đó kiến thức. Và đa số ngày xưa, các thế hệ học như vậy cũng không dùng hết những kiến thức đã học khi tốt nghiệp đại học, đi làm.

Từ môn Toán nhìn ra các môn học khác, từ cấp phổ thông nhìn ra các cấp học khác tương tự. Vì sao chương trình tương đương nhưng học sinh bây giờ phải học vất vả hơn?

Anh Giang cho rằng, vấn đề này xuất phát từ một số nguyên nhân sau:

1. Cấp 1 đưa quá nhiều môn học không quan trọng vào chính khóa, khi học sinh còn chưa đọc thông viết thạo, khiến thầy cô và học sinh quá tải. Ở tuổi này phải làm sao để học hành là vui vẻ, vì tạo áp lực sớm trẻ sẽ chột năng khiếu. Học sinh học ở lớp ít tiết bài tập, ít giờ ra chơi, học không hiểu bài nên phụ thuộc vào học thêm, khiến trẻ phải ngồi học từ sáng đến chiều, tối lại đi học thêm, vẹo cột sống, cận thị nặng.

2. Việc đưa một số kiến thức từ lớp trên xuống lớp dưới để tạo áp lực là không cần thiết, vì dù sao hết 12 năm phổ thông các em cũng được học hết. Khi thể trạng và tư duy phát triển đầy đủ, việc học những kiến thức đó không khó.

3. Cách ra đề thi thiếu cơ bản, mang tính đánh đố nhiều hơn ngày xưa, cộng theo gây sức ép điểm số, thành tích cho giáo viên. Những bài Toán đánh đố, Văn mẫu, Toán mẹo của đề thi chuyên mà đến bố tôi là dân chuyên Toán Tổng hợp khóa đầu, Học đại học chuyên ngành Toán, Tiến sỹ toán ở Hungary, cả đời dạy Toán, viết sách Toán còn bó tay.

Đề thi đó không đánh giá được năng khiếu, năng lực sáng tạo hay sự hiểu sâu sắc bản chất vấn đề của học sinh. Thời xưa thi chuyên Toán chỉ tính điểm 1 môn Toán, và nhiều bạn có năng khiếu, thông minh về Toán hoàn toàn có thể đỗ không cần học thêm. Bây giờ thi chuyên Toán mà tính điểm cả Toán, Văn, Anh là rất không hợp lý. Cách học và thi đó không chọn được học sinh thực sự có năng khiếu, có năng lực tư duy sáng tạo về môn học, mà chỉ là học sinh khá, chăm chỉ, đi học thêm nhiều hay luyện... đúng lò.

4. Việc dùng điểm thi để phân loại học sinh vào cấp 3: Điều này cần phải xem lại, vì tốc độ phát triển tư duy mỗi trẻ khác nhau. Có bạn giỏi Văn, không giỏi Toán và ngược lại. Có bạn cấp 1, 2 học tốt nhưng cấp 3 lại kém hơn. Tỷ lệ đỗ học sinh vào công lập ở các thành phố lớn chỉ giới hạn 50 - 60% gây sức ép lớn cho các gia đình bản chất cũng là để tạo nhu cầu cho dạy thêm học thêm?

Hệ luỵ của học thêm, dạy thêm tràn lan sẽ khiến: Học sinh mất năng lực tự học, hỏng tư duy, mất sáng tạo, phụ thuộc vào học thêm, Văn mẫu, Toán mẫu để thi cử. Tư duy dần trở nên kém linh hoạt, kém sáng tạo, ra đời rất thiệt thòi; mệt mỏi cho học sinh và phụ huynh. Pphụ huynh đi làm mệt về lại đưa đón con, thầy cô dạy cả ngày tối lại dạy thêm, mệt mỏi ảnh hưởng đến sức khỏe, ảnh hưởng đến năng suất lao động ngày hôm sau, ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình; cận mắt, gù lưng, vẹo cột sống cho trẻ nhỏ, mất tuổi thơ; học sinh ít thời gian vui chơi, lao động, trải nghiệm, thiếu sức khỏe, thiếu kỹ năng, thiếu nhận thức xã hội, ra đời lơ ngơ, khó tìm việc làm, khó tự lập cuộc sống

Ngoài ra, còn tốn kém tiền của của gia đình vào học những thứ chỉ để thi cử. Gây thêm tắc đường, ô nhiễm, ảnh hưởng toàn xã hội. Sự bất bình đẳng trọng xã hội, vùng miền, làm mất cơ hội của những học sinh giỏi con nhà nghèo. Sự bất bình đẳng thu nhập ngay trong môi trường giáo dục giữa học sinh môn thi và môn không thi. Gây ra tâm lý đố kỵ, ghen ghét trong nội bộ giáo viên, làm mất sự trong sáng trong môi trường giáo dục.

Anh Giang đề xuất 4 giải pháp tránh tình trạng dạy thêm học thêm tràn lan:

1. Tăng thu nhập để giáo viên chuyên tâm giảng dạy trong lớp

Đây là nguyên nhân chính sinh ra bệnh thành tích, sinh ra chuyện dạy thêm học thêm tràn lan. Vì khi xã hội phát triển, thu nhập của giáo viên và cán bộ ngành giáo dục không đủ sống thì phải nghĩ ra việc làm để tăng thu nhập, mà việc dễ làm nhất là làm sao để tạo nhu cầu bắt học sinh phải chạy đua học thêm, tăng sức ép thành tích điếm số để thầy cô phải dạy thêm.

2. Xây dựng hệ thống bài giảng và ngân hàng đề thi

Bộ GD xây dựng một chương trinh phổ thông chuẩn quốc gia, một bộ sách giáo khoa duy nhất, một ngân hàng đề thi cho tất cả các khối học, có mời các chuyên gia các ngành nghề trong xã hội đưa các bài Toán có tính thực tế ứng dụng vào đề thi thay vì các bài toán lý thuyết đánh đố mà chả dùng vào việc gì.

3. Bài giảng chuẩn phát trên tivi, YouTube

Với công nghệ hiện tại, việc xây dựng bộ bài giảng chuẩn tất cả các môn học phát trên tivi và YouTube cho tất cả học sinh vùng miền cùng tiếp cận bình đẳng như nhau là rất đơn giản và không tốn kém. Như vậy học sinh học không hiểu trên lớp thì về nghe lại, nghe 1 lần không hiểu thì nghe thêm vài lần, đỡ phải đi học thêm, phụ thuộc thầy cô.

Khi đã xây dựng được bài giảng, tài liệu chuẩn phát trên tivi, Youtube thì học sinh có thể học tại nhà và đăng ký thi, nếu thi đạt thì cấp bằng. Như vậy cũng tiết kiệm được rất nhiều tiền bạc xây trường lớp và các gia đình và trẻ cũng có nhiều lựa chọn hơn,có thể vừa làm vừa học với các gia đình khó khăn hoặc có định hướng đẩy nhanh việc học phổ thông để dành nhiều thời gian cho lao động, đóng thuế, làm giàu cho xã hội.

4. Đưa chương trình hướng nghiệp vào cấp 2, công nhận mô hình homeschool

Thay vì việc thi loại để vào cấp 3 gây ra trào lưu học thêm lãng phí thì bỏ thi và đưa chương trinh hướng nghiệp vào cấp 2, đồng thời công nhận mô hình homeschool. Việc này sẽ giảm tải việc xây trường lớp, học sinh sẽ được định hướng nghề nghiệp sớm theo sở trường, năng khiếu và vẫn có thể học lấy bằng cấp 3 tại nhà.

Bạn nghĩ sao về những ý kiến của ông bố này?