Chị Hạnh, 42 tuổi, sống tại quận Hoàng Mai, chia sẻ: “Tôi cứ nghĩ 15 triệu cho gia đình 3 người là thoải mái, nhưng khi con lên lớp 11 mới thấy mọi thứ không hề đơn giản. Chỉ riêng tiền học thêm, sách tham khảo và ăn uống của con đã chiếm phần lớn ngân sách. Tôi buộc phải ngồi xuống, làm hẳn một bảng chi tiêu chi tiết để kiểm soát”.
Khoản chi | Số tiền (VNĐ) | Ghi chú |
---|---|---|
Ăn uống gia đình | 5.500.000 | Đi chợ, siêu thị, ăn sáng – trưa – tối cho cả nhà |
Học phí chính khóa | 1.200.000 | Bao gồm học phí trường công lập + các khoản đóng góp, quỹ lớp |
Học thêm & tài liệu cho con | 3.500.000 | Toán, Văn, Anh, sách tham khảo, đề thi |
Đi lại (xăng xe, gửi xe, vé xe buýt) | 1.200.000 | Con đi học, bố mẹ đi làm |
Điện, nước, internet, điện thoại | 1.000.000 | Bao gồm cả data học online |
Sinh hoạt khác (quần áo, y tế, phát sinh nhỏ) | 1.100.000 | Quần áo đồng phục, thuốc men, hiếu hỉ |
Dự phòng tiết kiệm | 1.500.000 | Phòng khi có phát sinh lớn |
Tổng cộng: 15.000.000 VNĐ/tháng
Chị thừa nhận: “Nếu không làm bảng chi rõ ràng, tôi sẽ dễ rơi vào cảnh tiêu lố tay. Cứ nghĩ bớt một chút chỗ này, thêm một chút chỗ kia không sao, nhưng cộng lại thì vượt ngân sách ngay”.
Trong bảng chi tiêu, ăn uống gia đình chiếm gần 40%. Mỗi sáng, chị Hạnh thường chuẩn bị đồ ăn nhanh cho con: Xôi, bánh mì, sữa hộp – chi phí trung bình khoảng 30.000–40.000 đồng/ngày. Ăn trưa ở trường, con thường cần thêm 40.000–50.000 đồng. Riêng bữa tối cho cả nhà, trung bình mỗi ngày khoảng 150.000–180.000 đồng.
“Ngày nào siêu thị có giảm giá, tôi tranh thủ mua đồ dự trữ. Nhưng chỉ cần lỡ tay mua thêm vài món không cần thiết, tiền ăn lại đội lên rất nhanh” – chị nói.
Không ít phụ huynh sẽ đồng cảm với chị Hạnh khi nhìn con đang ở giai đoạn nước rút. Lớp 11, lớp 12 là lúc gần như buộc phải học thêm 2–3 môn trọng điểm. Với mức học phí dao động từ 500.000 – 1.500.000 đồng/môn/tháng, con số 3 triệu là mức khá “tiết kiệm” so với mặt bằng chung ở Hà Nội.
Ngoài ra, chị còn phải mua thêm tài liệu, sách tham khảo và các bộ đề thi thử – thứ mà hầu như phụ huynh nào cũng không nỡ cắt giảm vì lo ảnh hưởng kết quả học tập của con.
Do nhà cách trường 6km, con trai chị Hạnh đi xe buýt kết hợp với xe máy của mẹ đưa đón khi học thêm buổi tối. Tiền gửi xe, xăng cộ và vé xe buýt cũng “ngốn” đều đặn 1,2 triệu/tháng.
Phần phát sinh nhỏ (1,1 triệu) thường dùng cho quần áo, thuốc men và những khoản bất ngờ như đám cưới, ma chay trong họ hàng. “Có tháng chi hết sạch, có tháng còn dư chút ít để mua cho con đôi giày mới” – chị kể.
Theo chị Hạnh, điều quan trọng nhất không phải thu nhập cao hay thấp, mà là kỷ luật tài chính. Chị áp dụng ba nguyên tắc:
- Chia tiền ngay khi nhận lương: Cất riêng phần tiết kiệm, không được động vào.
- Đặt trần chi tiêu cho từng khoản: Ăn uống 6 triệu là tối đa, không tăng thêm.
- Theo dõi cuối tháng: So sánh bảng chi và điều chỉnh cho tháng sau.
Chị chia sẻ: “Tháng nào kỷ luật, tôi để ra được 1,5 triệu. Tháng nào lơ là, phát sinh sẽ ăn hết khoản đó. Tôi nhận ra, tài chính không khác gì việc giảm cân – phải kiên trì và có giới hạn rõ ràng”.
Nhiều người ngạc nhiên vì sao với 15 triệu/tháng, chị vẫn để ra được khoản tiết kiệm. Bí quyết, theo chị, là tránh rò rỉ tài chính – những khoản nhỏ nhưng cộng dồn thành lớn:
- Thói quen mua đồ ăn vặt, trà sữa cho con mỗi chiều (cắt giảm còn 2 lần/tuần).
- Mua quần áo không cần thiết (chỉ mua khi con thay đổi hẳn vóc dáng).
- Đi siêu thị mà không có danh sách (dễ mua thêm đồ ngoài kế hoạch).
“Con đang tuổi cấp 3, tôi ưu tiên học hành và ăn uống lành mạnh. Còn những thứ khác, tôi tập trung giữ ở mức vừa đủ. Con nhìn thấy mẹ quản lý tài chính chặt chẽ cũng học được cách chi tiêu hợp lý, đó là cái lợi lớn hơn cả” – chị Hạnh nói.
Nuôi một đứa con học cấp 3 ở Hà Nội với 15 triệu đồng/tháng tưởng chừng thoải mái nhưng thực tế, từng khoản chi đều cần tính toán cẩn thận. Học phí chính khóa, học thêm, chi phí ăn uống, đi lại… cộng dồn lại nhanh chóng “ăn mòn” ngân sách gia đình.
Điều quan trọng không phải là mức thu nhập cao hay thấp, mà là cách quản lý tiền. Một bà mẹ biết ghi chép, lập bảng chi tiêu, phân bổ rõ ràng giữa nhu cầu thiết yếu – học tập – tiết kiệm sẽ luôn giữ được thế chủ động. Và như chia sẻ của nhân vật trong bài, “15 triệu/tháng không dư dả, nhưng nhờ biết sắp xếp hợp lý, gia đình tôi không bị áp lực, con cái vẫn học hành đầy đủ”.
Đây cũng là lời nhắc nhở cho nhiều gia đình trung lưu ở thành phố: sự ổn định tài chính bắt đầu từ những khoản nhỏ được kiểm soát tốt, thay vì trông chờ vào những khoản thu nhập lớn chưa chắc đã chắc chắn.