Nhiễm độc nhôm sau khi dùng phèn chua chữa hôi nách

Nhiều năm nay, người phụ nữ 64 tuổi, quê Thanh Hoá thường xuyên dùng phèn chua rang lên, tán bột và bôi nách ngày 2 lần để chữa hôi nách. Gần đây, bà thấy ngứa lòng bàn chân, tay, toàn thân, đi khám nhiều nơi, cả các chuyên khoa điều trị dị ứng không đỡ nên đã đến Bệnh viện Bạch Mai khám.

Kết quả xét nghiệm cho thấy, nồng độ nhôm trong máu và nước tiểu cao hơn mức cho phép. Theo tiêu chuẩn, nồng độ nhôm trong máu không được quá 12mcg/lít và nước tiểu phải dưới 12mcg/24h. Với trường hợp này, chỉ số trong máu 12,5mcg/lít và nước tiểu 47,37mcg/24h. Đặc biệt, chức năng thận của bệnh nhân vẫn bình thường, nghĩa là nồng độ nhôm trong cơ thể tăng không phải do suy thận.

Người phụ nữ bất ngờ vì không nghĩ việc áp dụng mẹo chữa dân gian được nhiều người sử dụng, lan truyền lại dẫn đến nguy cơ bị nhiễm độc.

Sau thời gian điều trị gần một tháng từ 17/6 đến 12/7, tình trạng sức khoẻ người bệnh cải thiện, được ra viện, uống thuốc ngoại trú và khám lại định kỳ.

Theo TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, đây là trường hợp hy hữu, lần đầu tiên trung tâm tiếp nhận ca nhiễm độc nhôm từ bên ngoài xâm nhập qua da và nguyên nhân lại từ một thứ quen thuộc, thông dụng, được sử dụng rộng rãi.

Thực tế hợp chất nhôm vẫn được sử dụng để bào chế và chữa bệnh như các thuốc bao bọc niêm mạc dạ dày tá tràng để điều trị các bệnh lý dạ dày, chữa mùi hôi cơ thể. Nhôm và các hợp chất của nhôm cũng thường được dùng trong chất phụ gia thực phẩm, trong dược phẩm, trong các sản phẩm tiêu dùng (như đồ dùng nhà bếp) và trong xử lý nước uống (các chất lắng lọc nước…).

Tuy nhiên, theo các nghiên cứu, đến nay, lượng nhôm vào cơ thể từ những nguồn này là không đáng kể, nếu những vật dụng, phụ gia, dược phẩm được sản xuất đúng theo tiêu chuẩn và sử dụng đúng chỉ định, liều lượng.

Nhiễm độc nhôm thường xảy ra trong môi trường lao động nghề nghiệp, các ngành công nghiệp. Người hay tiếp xúc với nhôm, hít phải bụi nhôm, tiếp xúc và nuốt phải. Những người bị suy thận, chạy thận nhân tạo nguy cơ nhiễm độc nhôm cao hơn. “Trường hợp này qua da và chức năng thận hoàn toàn bình thường, rất hiếm gặp”, BS Nguyên nói thêm.

Khi nhôm vào cơ thể thì tích lũy và gắn chặt ở xương, nên việc đào thải, khai trừ nhôm ra khỏi cơ thể khó khăn và mất nhiều thời gian. Bên cạnh đó, nhiễm độc nhôm gây bệnh thiếu máu nhược sắc hồng cầu giống như bệnh thiếu sắt nhưng chữa không tác dụng. Gây chứng nhuyễn xương (osteomalacia), bệnh lý não (biểu hiện rối loạn về phát âm, nói khó, nói lắp, câm, bất thường điện não, giật cơ, co giật, sa sút trí tuệ, khó giữ tư thế và thăng bằng).

Trường hợp bệnh nhân dùng phèn chua rang khô lên và tán bột bôi có hàm lượng nhôm rất cao, lại bôi nhiều năm, khó tránh khỏi có lúc da bị viêm, mụn hoặc vết xước nên nhôm càng dễ hấp thu vào cơ thể. “Đây có lẽ là các lý do dẫn tới nhiễm độc nhôm”, bác sĩ Nguyên nói.

Chuyên gia khuyến cáo, với phèn chua, người dân không nên bôi kéo dài trên da, nên dùng các sản phẩm chăm sóc da thì có hàm lượng nhôm thấp hơn nhiều. Người bị bệnh dạ dày tá tràng thì nên đi khám bệnh và được bác sỹ kê đơn an toàn, không tự dùng các thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày kéo dài, đặc biệt khi có suy thận.