Người phụ nữ gửi tiết kiệm hơn 33 tỷ đồng với lãi suất 40%/năm, 6 tháng sau số dư chỉ còn 259 triệu nhưng toà án khẳng định: “Ngân hàng không phải đền tiền”

Vào đầu tháng 6/2008, chị Trương Cúc Hoa ở thành phố Thái Châu, Chiết Giang, Trung Quốc, mang 9 triệu NDT (hơn 33 tỷ đồng) đến chi nhánh Dương Trung của Ngân hàng Công thương Trung Quốc (ICBC) để gửi tiết kiệm. Đến ngày đáo hạn, người phụ nữ này sững sờ phát hiện phần lớn số tiền trên đã biến mất, chỉ còn lại vỏn vẹn 70.000 NDT (hơn 259 triệu đồng) trong tài khoản.

“Gửi ngân hàng cho chắc ăn” - hóa ra là cái bẫy

Theo lời kể của Trịnh Tiểu Bình - người họ hàng đại diện chị Trương, vào tháng 5/2008, một phụ nữ tên Trần Hồng đã đến thuyết phục nhóm bạn bè của chị Trương gửi tiền vào ICBC Dương Trung. Trần Hồng nói có “mối thân quen” với giám đốc kinh doanh ngân hàng họ Hà, nếu họ gửi tiền sẽ được nhận mức lãi cao hơn thông thường là 40%/năm. 

Tin tưởng người này, ngày 2/6/2008, chị Trương đem 9 triệu NDT đến chi nhánh ngân hàng trên để gửi tiết kiệm. Tại đây, họ được giám đốc Hà tiếp nhận, hỗ trợ làm thủ tục mở tài khoản và cấp sổ tiết kiệm mang con dấu đỏ của ICBC Dương Trung.  Tài khoản trên đứng tên chị Trương, số tiền được chia làm 4 đợt gửi. Giám đốc kinh doanh họ Hà đã ký tên trên giấy cam kết “bảo đảm an toàn tiền gửi, rút đúng hạn, chịu trách nhiệm tài chính nếu vi phạm”.

6 tháng sau, đúng ngày đáo hạn, chị Trương trở lại ngân hàng rút tiền thì choáng váng khi nhận được tin 9 triệu NDT trong tài khoản tiết kiệm đã “không cánh mà bay”. Sao kê của ngân hàng cho thấy, chỉ 2 tháng sau khi gửi tiền, tài khoản của người phụ nữ này liên tục bị rút qua dịch vụ ngân hàng trực tuyến. Đến đầu tháng 8/2008, tài khoản chỉ còn lại hơn 70.000 NDT.

Chị Trương khẳng định chưa từng đăng ký hay sử dụng ngân hàng trực tuyến, sổ tiết kiệm của chị vẫn được cất kỹ tại nhà. Sau khi tra soát, ngân hàng phát hiện số tiền trên bị chuyển đi qua thiết bị bảo mật mà ngân hàng cung cấp cho khách hàng và mật khẩu tài khoản - những thứ vốn chỉ chủ tài khoản mới có quyền nắm giữ.

Sau khi sự việc được trình báo, cơ quan điều tra xác định ông Hà đã biển thủ tiền gửi của khách hàng để trả nợ cá nhân. Theo đó, vị giám đốc này đã bí mật dùng thiết bị bảo mật và mật khẩu tài khoản để chuyển tiền trong tài khoản tiết kiệm của chị Trương sang tài khoản khác mà không sợ bị phát hiện.

Năm 2009, giám đốc Hà cho biết, thực tế số tiền 9 triệu NDT là “khoản vay cá nhân” giữa ông và chị Trương nhằm hưởng lãi suất cao. 

“Tôi hứa sẽ trả thêm 2 triệu NDT (hơn 7,4 tỷ đồng) tiền lãi sau 6 tháng, nên họ đồng ý giao tiền cho tôi,” ông Hà cho biết.

Trịnh Tiểu Bình bác bỏ hoàn toàn lập luận này: “Nếu là vay tiền, tại sao chúng tôi phải đến ngân hàng gửi? Sao phải có sổ tiết kiệm, giấy cam kết và con dấu ICBC?”. Trịnh Tiểu Bình cũng khẳng định chị Trương không hề nhận được giấy vay nợ nào từ giám đốc Hà.

Ngân hàng “phủi tay”

Khi sự việc bị phanh phui, chị Trương cùng những người góp tiền đã kéo đến chi nhánh Ngân hàng Công Thương Trung Quốc (ICBC) Dương Trung để yêu cầu hoàn trả khoản tiền gửi. Tuy nhiên, phía ngân hàng kiên quyết phủ nhận trách nhiệm, cho rằng đây là hành vi “cá nhân” của ông Hà - người từng là giám đốc chi nhánh.

Theo kết quả điều tra, chi nhánh ICBC này khẳng định ông Hà đã không còn là nhân viên của ngân hàng vào thời điểm xảy ra giao dịch. Cụ thể, hợp đồng lao động giữa ông và ICBC đã chấm dứt từ ngày 7/5/2008, tức gần một tháng trước khi chị Trương gửi tiền. 

Ngoài ra, con dấu trên các chứng từ giao dịch là giả, được ông Hà tự làm nhằm tạo lòng tin cho khách hàng. Từ đó, ICBC lập luận rằng toàn bộ hành vi của ông Hà không liên quan đến ngân hàng, và đơn vị này không có nghĩa vụ bồi hoàn số tiền bị mất.

Tuy nhiên, chị Trương cũng phát hiện ra rằng việc sa thải cần được cơ quan cấp trên phê duyệt và hoàn tất thủ tục, nên đến 20/6/2008, ông Hà mới chính thức rời khỏi ngân hàng. Điều đó đồng nghĩa, thời điểm chị Trương gửi tiền (2/6/2008), ông Hà vẫn đang trong giai đoạn bị xử lý kỷ luật, nhưng chưa chính thức nghỉ việc. Lợi dụng vị trí và niềm tin từ khách hàng, giám đốc này đã thuyết phục chị Trương gửi tiền qua mình, hứa hẹn mức lãi suất cao hơn quy định của ngân hàng.

Để đòi lại tiền, chị Trương quyết định khởi kiện ngân hàng trên. Trong vụ việc này, tòa án nhận định: hợp đồng tiết kiệm giữa chị Trương và ngân hàng thực chất không tồn tại đúng quy cách. Chị Trương đã không gửi tiền trực tiếp tại quầy, mà chuyển toàn bộ khoản tiền 9 triệu NDT thông qua ông Hà, người hứa trả lãi suất cao hơn nhiều so với lãi suất thông thường của ngân hàng.

Đặc biệt, chị Trương đã giao thiết bị bảo mật và mật khẩu cho ông Hà. Tòa cho rằng hành vi này đồng nghĩa với việc chị đã trao quyền kiểm soát tài khoản cho người khác. Do đó, khi số tiền bị biển thủ, ngân hàng không phải chịu trách nhiệm, bởi giao dịch này không được thực hiện trong phạm vi nghiệp vụ chính thức của ngân hàng, mà là thỏa thuận cá nhân giữa khách hàng và nhân viên.

Tòa án cho rằng chị Trương có chuyên môn tài chính, thừa hiểu ngân hàng quốc doanh không thể trả lãi suất 40%/năm, nên phải biết hành vi của ông Hà không hợp pháp. Tuy vậy, bà vẫn tự nguyện giao tiền, vì thế phải tự chịu rủi ro.

Tòa sơ thẩm tuyên bác đơn kiện của chị Trương. Người phụ nữ này tiếp tục kháng cáo nhưng tòa phúc thẩm giữ nguyên phán quyết sơ thẩm, khẳng định ngân hàng không có lỗi trong việc mất 9 triệu NDT.

Giới chuyên gia pháp lý Trung Quốc nhận định đây là trường hợp điển hình về sai sót từ phía người gửi tiền. Trong các vụ tương tự, nếu người gửi giao tiền ngoài hệ thống, ký kết bằng giấy tay, hoặc nhận lãi suất vượt trần, thì giao dịch sẽ bị xem là phi pháp hoặc ngoài hợp đồng ngân hàng, và ngân hàng không phải bồi thường.

Sau vụ việc, truyền thông Trung Quốc khuyến nghị người dân luôn gửi tiền trực tiếp tại quầy, nhận hóa đơn điện tử hoặc biên lai có mã giao dịch của ngân hàng. Tuyệt đối không đưa thiết bị bảo mật hoặc tiết lộ mật khẩu cho nhân viên ngân hàng, kể cả người quen. Đặc biệt, không nên tin các lời hứa lãi suất cao hơn thông thường, vì có thể đó là giao dịch trái quy định hoặc gian lận tài chính.

 (Theo Baijiahao)