Năm 2024, sau khi có kết quả của kỳ tuyển sinh đại học tại Trung Quốc, không ít gia đình đã chìm trong niềm vui sướng khi con em mình đạt điểm cao và trúng tuyển vào các trường danh tiếng. Nhiều nơi, cha mẹ, họ hàng còn tổ chức tiệc linh đình để ăn mừng thành tích của con.
Ông Trương, một người lao động bình thường sống tại Bắc Kinh cũng không ngoại lệ. Con trai ông vừa hoàn thành kỳ thi đại học, được coi là kỳ thi quan trọng nhất trong đời học sinh Trung Quốc. Suốt những năm trung học, thành tích học tập của cậu con trai không mấy nổi bật, thậm chí thường xuyên nằm ở nhóm cuối lớp. Vì vậy, khi kỳ thi kết thúc, ông Trương cũng không kỳ vọng nhiều.
Thế nhưng vài tuần sau, gia đình ông nhận được một “giấy báo trúng tuyển” in rõ ràng dòng chữ “Đại học Bưu điện Trung Quốc”. Ông Trương vô cùng vui mừng, liền quyết định chi 20.000 NDT (khoảng hơn 75 triệu đồng) tổ chức một buổi tiệc linh đình, mời họ hàng, bạn bè và hàng xóm đến chung vui.
(Ảnh minh họa)
Buổi tiệc được chuẩn bị chu đáo, khách khứa đến đông đủ. Ai nấy đều vui vẻ, chúc mừng gia đình ông Trương “có phúc” khi con trai vượt qua kỳ thi đầy cam go, bước chân vào cánh cổng đại học danh tiếng. Đến giữa buổi tiệc, một vài vị khách bắt đầu tò mò hỏi han cậu con trai về điểm số hay “Trường này có phải nằm trong dự án 985 hay 211 không?”. Trong hệ thống giáo dục Trung Quốc, các trường nằm trong hai “dự án” này đều là trường trọng điểm quốc gia, được đầu tư mạnh về cơ sở vật chất và chất lượng giảng dạy.
Trước những câu hỏi liên tiếp, ông Trương tỏ ra có phần lúng túng. Ông chỉ biết rằng con mình được “Đại học Bưu điện Trung Quốc” gửi giấy báo, chứ chưa từng tìm hiểu sâu về trường, về dự án hay danh tiếng thật sự.
Khi ông Trương lấy giấy báo trúng tuyển ra khoe giữa tiệc, mọi người nhanh chóng xúm lại xem. Trên tờ giấy có tên trường, con dấu đỏ, chữ ký rõ ràng. Tuy nhiên, một số khách lại bắt đầu cảm thấy có gì đó bất thường. Một người lên tiếng: “Chỉ có Đại học Bưu điện Bắc Kinh, chứ làm gì có trường nào tên là Đại học Bưu điện Trung Quốc đâu?”.
Lúc này, không khí trong buổi tiệc bắt đầu thay đổi. Những tiếng xì xào xuất hiện ngày càng nhiều. Một vị khách thận trọng hỏi điểm thi của con trai ông Trương. Khi tra trên hệ thống, ai nấy đều sững sờ: cậu học sinh chỉ đạt 186/750 điểm. Đây là mức điểm thấp đến mức không thể trúng tuyển bất kỳ trường đại học chính quy nào, huống chi là trường “danh tiếng”.
Mọi người bắt đầu nghi ngờ rằng gia đình ông Trương đã bị lừa. Sau khi cùng nhau kiểm tra kỹ, họ phát hiện “Đại học Bưu điện Trung Quốc” không hề tồn tại trong danh sách các trường được Bộ Giáo dục Trung Quốc công nhận. Đây thực chất là một “trường ma”, chuyên mạo danh các trường đại học thật để gửi giấy báo nhập học giả tới các gia đình nhẹ dạ cả tin.
Đại học Bưu điện Bắc Kinh ở Trung Quốc
Những “trường ma” này thường in ấn giấy báo rất công phu, có con dấu, chữ ký, thậm chí còn có cả website riêng. Khi học sinh liên hệ nhập học, họ yêu cầu nộp học phí sớm với lý do “giữ chỗ”, sau đó biến mất hoặc đưa sinh viên đến học ở những cơ sở kém chất lượng, không được cấp bằng đại học chính quy. Người học chỉ nhận được chứng chỉ không có giá trị sau vài năm, và giấy tờ đó không được Bộ Giáo dục công nhận.
Khi sự thật bị phơi bày, cả buổi tiệc vốn rộn ràng bỗng chùng xuống. Một vài người bày tỏ sự thông cảm, an ủi ông Trương rằng bây giờ chỉ có nước cho con ôn tập và chờ thi lại vào năm sau. Tuy nhiên, phần lớn khách khứa nghi ngờ gia đình ông Trương cố tình làm giả giấy báo để “ra oai” và nhận quà mừng từ họ hàng, bạn bè.
Không khí trở nên ngượng ngùng, nặng nề. Nhiều người đứng dậy bỏ về ngay trong bữa tiệc, để lại bàn tiệc đầy thức ăn và một gia đình chết lặng giữa sự xấu hổ và tổn thương. Ông Trương và con trai vừa hoang mang, vừa cay đắng, không chỉ vì bị kẻ gian lừa gạt, mà còn vì bị hiểu lầm, mất mặt với hàng xóm, bạn bè.
Theo Sohu