Ở nhiều vùng quê Việt Nam, những nong tằm, lá dâu xanh mướt hay những sợi tơ óng ả vốn đã trở thành hình ảnh quen thuộc trong đời sống. Nhộng tằm dâu từ lâu cũng được coi là món ăn bổ dưỡng, xuất hiện trong mâm cơm của không ít gia đình.
Thế nhưng bên cạnh những mẻ tằm vàng óng ấy, còn có một loài tằm khác khiến người lần đầu nhìn phải giật mình: tằm sắn - thứ đặc sản "độc lạ" mà ai yếu vía nhìn vào cũng rợn người, nhưng đã thử rồi thì lại khó mà dừng đũa.


Khác hẳn vẻ tròn trĩnh dễ nhìn của tằm dâu, tằm sắn dài hơn, to hơn, nhìn chẳng khác gì những con sâu khổng lồ đang ngọ nguậy. Nhiều người chỉ cần nhìn qua đã lập tức tránh xa. Nhưng cũng chính sự đối lập giữa vẻ ngoài gây "sốc thị giác" và hương vị bên trong bùi béo, ngọt thịt là điều khiến tằm sắn trở thành món ăn đặc biệt, đủ sức chinh phục cả những thực khách khó tính.
Điều thú vị ở tằm sắn nằm ở việc chúng được nuôi không phải để nhả tơ mà hoàn toàn để lấy thịt. Tằm sắn chỉ ăn lá sắn sạch, nếu cây sắn bị phun thuốc, chỉ cần một lần ăn phải lá bẩn là tằm chết hàng loạt. Vì vậy gia đình nào nuôi tằm đều phải tự trồng sắn, chăm đất sạch, không hóa chất, khiến tằm sắn trở thành một trong những loại "thực phẩm xanh" mang tính bền vững hiếm hoi. Tằm sắn xuất hiện ở nhiều nơi như Minh Hóa (Quảng Bình cũ, nay thuộc Quảng Trị), các huyện miền núi Thanh Hóa, Ba Vì (Hà Nội), Phú Thọ… Chỉ cần vài nong tre và ít vốn, sau một - hai tháng là có thể thu hoạch, với giá bán dao động khoảng 120.000 - 180.000 đồng/kg tùy thời điểm. Khi tằm bắt đầu chuyển màu vàng nhẹ, không còn ăn lá nữa, đó chính là thời điểm người nuôi thu hoạch.

Tuy vẻ ngoài có phần "đáng sợ", tằm sắn lại mang một hương vị hoàn toàn đối lập: bùi, ngậy, dai nhẹ và giàu dinh dưỡng. Vì tằm chưa nhả tơ nên lượng đạm rất cao, nhiều gia đình mua về tẩm bổ cho trẻ nhỏ còi xương, người mới ốm dậy hay những ai cần tăng cường dinh dưỡng. Khi mua về, tằm thường được luộc qua với lá chanh thái nhỏ và một chút muối; nhiều người còn cho thêm bột nghệ để tằm có màu vàng bắt mắt hơn trước khi cắt bỏ đầu, đuôi và mang đi chế biến. Từ đó, vô số món ngon ra đời: tằm sắn rang lá chanh thơm nức, tằm rang cùng thịt ba chỉ béo ngậy, tằm luộc chấm mắm tỏi ớt cay nồng, tằm chiên giòn hay tằm xào lá lốt. Có mẹ còn giã tằm thành ruốc để rắc cơm cho trẻ nhỏ.


Dù hình thức có thể khiến nhiều người dè chừng, nhưng tằm sắn vẫn là một trong những đặc sản thú vị nhất của ẩm thực Việt Nam. Vừa bổ dưỡng, vừa lạ miệng, lại phản ánh nét văn hóa ẩm thực vùng quê theo cách rất riêng, món ăn này đang ngày càng được khám phá và yêu thích. Một lần đủ can đảm để thử, biết đâu chị lại bị cuốn hút bởi hương vị bùi béo đặc trưng của loài tằm "khiếp vía nhưng gây nghiện" này.