Ẩm thực Việt Nam với sự đa dạng và phong phú luôn là một trong những yếu tố hàng đầu khiến các vị khách nước ngoài, đến từ mọi quốc gia hay châu lục khác phải mê mẩn. Đặc biệt phải kể tới những món đặc sản vùng miền với nguyên liệu và cách chế biến độc đáo.
Món ăn sau đây là một ví dụ như thế, được đầu bếp kỳ cựu Lee Gyeonggyu người Hàn Quốc thưởng thức trong chuyến đi tới Việt Nam, quay cho 1 chương trình phát trên đài KBS. Đây là bánh xèo. Sau khi thưởng thức, vị đầu bếp đã phải thốt lên: "Giờ tôi đã hiểu vì sao nó được yêu thích đến vậy. Người Hàn chắc chắn thích lắm!"
Ngay khi nhân viên đem phần bánh xèo ra, bên cạnh thứ bánh có vỏ màu vàng ruộm, thứ gây ấn tượng với người đầu bếp Hàn Quốc là bát nước mắm chấm. "Thứ nước chấm này giống như nước mắm cá chình ở Hàn Quốc vậy", du khách nói.
Vị khách Hàn Quốc thưởng thức bánh xèo ngon lành (Ảnh KBS World Vietnamese)
Ông cẩn thận cuốn miếng bánh xèo cùng rau và các loại đồ ăn phụ đi kèm, chấm vào nước mắm rồi cắn 1 miếng lớn. Cuối cùng, nụ cười và biểu hiện dơ ngón tay cái của du khách Hàn đã thể hiện tất cả. Ông nhận xét món ăn này thực sự rất ngon. Khi không ăn hết, người đầu bếp còn nhờ nhân viên phục vụ gói mang về để có thể ăn tiếp.
Trong bản đồ ẩm thực Việt Nam, bánh xèo là cái tên luôn được nhắc đến như một món ăn dân dã nhưng đầy sức hút, gắn bó với đời sống người dân khắp ba miền. Với tiếng “xèo xèo” vui tai khi bột được đổ vào chảo nóng, món ăn này không chỉ hấp dẫn bởi hương vị giòn thơm mà còn bởi câu chuyện văn hóa, nguồn gốc và sự biến tấu phong phú theo từng vùng miền.
Theo nhiều tài liệu, bánh xèo có thể bắt nguồn từ vùng Nam Trung Bộ và Nam Bộ. Ở miền Trung, chiếc bánh nhỏ, vỏ dày, nhân đơn giản với hải sản tươi như tôm, mực. Trong khi đó, phiên bản miền Tây Nam Bộ lại lớn hơn, vỏ mỏng giòn, vàng ruộm nhờ nghệ, thêm nước cốt dừa béo ngậy, nhân kết hợp đa dạng từ tôm, thịt ba chỉ, đậu xanh đến củ hủ dừa, nấm rơm. Chính sự biến tấu này đã giúp bánh xèo trở thành món ăn đặc sản đại diện cho sự sáng tạo trong ẩm thực Việt Nam.
Ảnh minh họa
Một số nhà nghiên cứu cho rằng bánh xèo miền Tây có nguồn gốc từ người Khmer, trong khi ở miền Trung, món bánh khoái Huế được coi là “họ hàng” gần gũi của bánh xèo. Dù chưa có sự thống nhất tuyệt đối về điểm xuất phát, nhưng dễ thấy rằng bánh xèo đã hòa nhập và gắn bó sâu sắc với đời sống ẩm thực người Việt, từ chợ quê đến những quán ăn nổi tiếng giữa đô thị.
Nguyên liệu chính để làm bánh xèo gồm bột gạo, bột nghệ, nước cốt dừa, trứng gà, tôm, thịt ba chỉ, giá đỗ, hành lá. Ở miền Trung, người dân thường pha bột cùng bia để vỏ bánh thêm giòn. Khi chế biến, nhân tôm thịt được xào sơ trước, sau đó mới đổ bột vào chảo dầu sôi, xoay đều cho bột mỏng, nhanh tay rắc giá, hành rồi gập đôi lại.
Để có chiếc bánh đẹp mắt, người đầu bếp phải khéo léo căn lửa và độ nóng của chảo – yếu tố quyết định độ giòn tan và màu vàng ruộm bắt mắt. Bánh xèo ghi điểm ở chính sự cân bằng hương vị nhờ cách chế biến tỉ mỉ.
Ảnh minh họa
Vỏ bánh giòn rụm, thoảng mùi nghệ và nước cốt dừa; nhân bên trong ngọt thanh từ hải sản, béo ngậy của thịt, bùi bùi đậu xanh. Ăn kèm với bánh là một “vườn rau sống” tươi mát – từ xà lách, rau thơm đến những loại lá dân dã như lá cóc, lá bằng lăng, lá ổi non ở miền Tây.
Điểm nhấn khác biệt còn nằm ở nước chấm. Tại Nam Bộ, đó là chén nước mắm chua ngọt với tỏi, ớt, chanh; còn ở miền Trung, nhiều nơi dùng nước lèo sánh đặc từ đậu phộng, gan heo, tương hoặc mắm nêm. Chính sự đa dạng này khiến bánh xèo trở thành món ăn “chạm” được khẩu vị của nhiều vùng miền khác nhau.
Bánh xèo không chỉ chinh phục thực khách trong nước mà còn gây ấn tượng mạnh với bạn bè quốc tế. Theo TasteAtlas, món ăn này từng được xếp hạng Top 31 “pancake ngon nhất thế giới”, đạt điểm 4.2/5 – minh chứng cho sức hút toàn cầu. Trang ẩm thực Tasting Table (Mỹ) cũng từng ca ngợi bánh xèo là món bánh giòn rụm, đậm đà và giàu bản sắc Việt.
Ảnh minh họa
Có thể thấy, không cầu kỳ nguyên liệu, không đắt đỏ, bánh xèo vẫn khẳng định vị thế nhờ sự gắn bó bền chặt với văn hóa và đời sống Việt Nam. Từ món ăn bình dân, nó dần trở thành một trong những đặc sản nhất định phải thử khi tới du lịch Việt Nam nói chung hay các địa phương miền Trung nói riêng.