Lôi Báo đã "ngó lơ" những điều luật hình sự này trong ca đổi đầu của mình!

Minh Quân, Theo Trí Thức Trẻ 08:33 27/12/2017

Lôi Báo có đề cập đến chủ đề đổi đầu, và đây là một "phi vụ" lí ra phải liên quan rất nhiều đến pháp luật nhưng lại được đơn giản hóa trong phim. Dù là một bộ phim giải trí hư cấu, nhưng việc xem ca phẫu thuật diễn ra quá dễ dàng cũng gây cảm giác khó chịu.

Mới đây, bộ phim Lôi Báo của đạo diễn Victor Vũ đã ra rạp để chào đón khán giả mê điện ảnh. Dựa trên những sự đón nhận đầu tiên của khán giả, đây là một bộ phim hành động có nhịp điệu tốt, các cảnh chiến đấu nhanh gọn và tình tiết giật gân, lôi cuốn.

Tuy nhiên, Lôi Báo với đề tài là pha phẫu thuật ghép đầu người lại khá nhạy cảm. Ở ngoài đời, một ca phẫu thuật như vậy phải cần với rất nhiều sự cố gắng của một bác sĩ thì mới được phép thực hiện ở Trung Quốc, địa điểm nằm ngoài sự phê duyệt của các tổ chức y tế Châu Âu. Thế còn, trong bối cảnh Việt Nam, việc bác sĩ Mã thực hiện cấy ghép đầu người cho Tâm có vướng phải rào cản pháp lý nào không? Dù phim đã ghi "khuyến cáo" ở đầu là "Một câu chuyện hư cấu" nhưng vẫn hãy thử tưởng tượng xem nếu soi dưới góc độ pháp lý, các nhân vật trong Lôi Báo sẽ gặp những vấn đề gì?

Lôi Báo đã ngó lơ những điều luật hình sự này trong ca đổi đầu của mình! - Ảnh 1.

Bác sĩ Sergio Canavero (phải) - Tác giả của ca ghép đầu người ngoài đời thực

Để trả lời cho câu hỏi này, trước hết chúng ta cần phải xác định đây có phải hành vi xâm phạm đến quyền bất khả xâm phạm về thân thể của con người không. Trong phim, ông Mã và Tâm đã lợi dụng việc vụ đấu súng diễn ra ở nơi hoang vắng để tranh thủ giấu cái xác đem về sử dụng cho mục đích riêng. Khoản 4 Điều 32 của Bộ luật dân sự về quyền được bảo đảm an toàn về tính mạng, sức khoẻ, thân thể quy định:

"4. Việc mổ tử thi được thực hiện trong các trường hợp sau đây:

a) Có sự đồng ý của người quá cố trước khi người đó chết;

b) Có sự đồng ý của cha, mẹ, vợ, chồng, con đã thành niên hoặc người giám hộ khi không có ý kiến của người quá cố trước khi người đó chết;

c) Theo quyết định của tổ chức y tế, cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong trường hợp cần thiết."

Lôi Báo đã ngó lơ những điều luật hình sự này trong ca đổi đầu của mình! - Ảnh 2.

Ca phẫu thuật đầu người trong phim

Trách nhiệm bồi thường thiệt hại do xâm phạm thi thể, mồ mả đều thuộc nhóm trách nhiệm pháp lý phát sinh khi một chủ thể có hành vi gây thiệt hại cho khách thể mà pháp luật bảo vệ. Bên cạnh đó, thi thể hay hài cốt của người chết không phải là tài sản, do vậy người xâm phạm thi thể của người khác thì ngoài trách nhiệm vật chất còn phải bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần cho những người thân thích của người có mồ mả bị xâm phạm. Điều 607 Bộ luật dân sự quy định:

"1. Cá nhân, pháp nhân xâm phạm đến mồ mả của người khác phải bồi thường thiệt hại.

2. Thiệt hại do xâm phạm mồ mả gồm chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại.

3. Người chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp mồ mả của người khác bị xâm phạm phải bồi thường theo quy định tại khoản 2 Điều này và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần cho những người thân thích theo thứ tự hàng thừa kế của người chết; nếu không có những người này thì người trực tiếp nuôi dưỡng người chết được hưởng khoản tiền này. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa đối với mỗi mồ mả bị xâm phạm không quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định."

Lôi Báo đã ngó lơ những điều luật hình sự này trong ca đổi đầu của mình! - Ảnh 3.

Bác sĩ Mã - tác giả của ca đổi đầu trong Lôi Báo

Ngoài việc phải bồi thường theo quy định của pháp luật dân sự, ông Mã và Tâm còn phải chịu trách nghiệm hình sự cho hành động của mình. Điều 246 Bộ Luật Hình Sự cũng quy định:

"1. Người nào đào, phá mồ mả, chiếm đoạt những đồ vật để ở trong mộ, trên mộ hoặc có hành vi khác xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến một năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm.

2. Phạm tội gây hậu quả nghiêm trọng thì bị phạt tù từ một năm đến năm năm."

Như vậy, trách nhiệm cho việc dùng thi thể của Nghĩa để cấy ghép vào đầu của Tâm sẽ bị xử lý theo cả pháp luật dân sự và hình sự. Ông Mã và Tâm sẽ phải bồi thường một khoản tiền không quá 10 lần mức lương quy định theo pháp luật cho người nhà của Nghĩa theo thứ tự hàng thừa kế (trong trường hợp Nghĩa có họ hàng thân thích). Về mặt hình sự, 2 người phải chịu cải tạo không giam giữ hoặc ngồi tù với các khoảng thời gian tối đa lần lượt là 2 năm và 5 năm.

Lôi Báo đã ngó lơ những điều luật hình sự này trong ca đổi đầu của mình! - Ảnh 4.

Tâm sau khi được ghép đầu với cơ thể của Nghĩa

Chưa hết, về việc chứng kiến Nghĩa bị giết mà không khai báo với công an, quyết định này của bác sĩ Mã và Tâm cũng có thể khiến cho 2 người bị xếp vào tội không tố giác tội phạm theo quy định của luật hình sự. Khoản 1 Điều 314 của Bộ luật hình sự quy định:

"1. Người nào biết rõ một trong các tội phạm được quy định tại Điều 313 của Bộ luật này đang được chuẩn bị, đang hoặc đã được thực hiện mà không tố giác, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến ba năm."

Trong đó, giết người chính là một trong những tội quy định tại Điều 313 và do đó, bác sĩ Mã và Tâm sẽ phải chịu thêm một khoản hình phạt nữa tuỳ thuộc vào quyết định của cơ quan chức năng mà có thể bị cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù với thời gian tối đa là 3 năm.

Trên đây là những yếu tố pháp lý đã bị bỏ qua trong Lôi Báo. Tuy nhiên, như đạo diễn đã đề cập, vì là câu chuyện hư cấu, bối cảnh phim cũng không nói rõ là ở đâu, thế nên hoàn toàn có thể hiểu được vì sao phần này lại "lỏng lẻo". Chưa kể, trong một bộ phim hành động giải trí có nhịp phim nhanh và gấp gáp như Lôi Báo, rất khó để cho đạo diễn có thể ôm đồm và xử lý chính xác tất cả các yếu tố bên ngoài câu chuyện như trách nhiệm pháp lý của nhân vật. Như chúng ta cũng biết, những bộ phim hành động nước ngoài luôn khiến nhiều người phàn nàn về số lượng thường dân bị giết một cách quá dễ dãi và những pha cháy nổ đì đoàng thừa thãi một cách vô nghĩa.

Lôi Báo đã ngó lơ những điều luật hình sự này trong ca đổi đầu của mình! - Ảnh 5.

Cảnh sát phát hiện ra cái đầu của Nghĩa bị ông Mã chôn giấu

Rất nhiều những yếu tố ngoài đời thật bị coi nhẹ đi và lược bớt để đảm bảo cho tính giải trí của tác phẩm, chuyện này cũng bình thường. Nhưng với một nội dung có dính đến mấy yếu tố giải phẫu, giấu xác, thay đổi nhân dạng nghiêm trọng như Lôi Báo, chắc chắn người xem sẽ suy nghĩ về những điều luật hay quy định của pháp luật về sự việc. 

Dù lực lượng chức năng đã xuất hiện trong phi, cùng Lôi Báo tham gia vào việc đánh địch ở cuối, làm tròn nhiệm vụ nhưng nếu phân tích kĩ ra thì ca đổi đầu có thể khiến các nhân vật bị lãnh án phạt như đã nói. Biết là phim hư cấu nhưng xem một phi vụ khó như vậy diễn ra trót lọt trong phim bởi 2 con người cảm giác chưa hài lòng lắm như việc Conan mãi không lên lớp 2 vậy!